صندوق پوشش ریسک

احسان والیان

صندوق پوشش ریسک (Hedge fund) چیست؟

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

صندوق پوشش ریسک به صندوقی می‌گویند که از وجوه نقدی که از طرف سرمایه گذاران خود به دست آورده است در موقعیت‌های مختلف سرمایه گذاری می‎کند.

فرصت مناسبی است تا در میان بسیاری از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری با صندوق پوشش ریسک (Hedge fund) آشنا شویم. همان‌طور که بارها در مورد صندوق‌ها صحبت کردیم می‌دانیم که هر کدام از آن‌ها بنا بر هدفی و با تکیه بر یکی از کلاسه دارایی‌ها و زمینه‌های سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند. پیش می‌آید که تمایل به نوعی از سرمایه گذاری داریم که به طور صرف به یک نوع از زمینه سرمایه‌گذاری بسنده نمی‌کند و از هر فرصتی برای پویایی در سرمایه گذاری استفاده می‌کند. صندوق پوشش ریسک چنین ویژگی دارد. بی شک با خود می‌گوییم که چنین عملکردی در سرمایه گذاری باید از طرف تیمی متخصص و حرفه‌ای باشد. باید گفت که حدس‌مان در مورد ارکان صندوق پوششی ریسک یا همان اعضای متخصص آن درست بوده است. قدرت اصلی موجود در مسیری که این صندوق طی می‌کند مدیریت مالی و مشاوره سرمایه گذاری در آن است. اما به همین حد اکتفا نمی‌کنیم و به شناخت هر چه بیش‎تر این صندوق می‌پردازیم.

تعریف صندوق پوشش ریسک

صندوق پوشش ریسک به صندوقی می‌گویند که از وجوه نقدی که از طرف سرمایه گذاران خود به دست آورده است در موقعیت‌های مختلف سرمایه گذاری می‎کند. می‌توان گفت که صندوق پوشش ریسک یک شرکت است که برای سرمایه گذاری از راهکارها و شیوه‌های متنوع برای کسب بازده استفاده می‌کند. در واقع در این صندوق، ما بیش‌تر با مدیریت مالی و مشاور سرمایه گذاری طرف هستیم که از موقعیت‌ها یا بهتر بگوییم فرصت‌های سرمایه گذاری استفاده می‌کنند تا در گستره بزرگ‌تری از زمینه‌های دارایی به دریافت بازدهی هر چه بهتر دست پیدا کنند. در واقع در این صندوق بیش‎‌تر تمایل به ساختار سرمایه گذاری مشترک است. به این معنی که در موقعیت‌های تجاری که صندوق با هدف کسب سود در آن‌ها ورود می‌کند، سرمایه‌گذار هم به نوعی با مشاوران و مدیریت صندوق همراهی می‌کند.

چه کسانی در صندوق پوشش ریسک سرمایه گذاری می‌کنند؟

هر صندوق سرمایه گذاری بنابر ساختاری که در سبد دارایی خود دارد میزانی از ریسک پذیری یا ریسک گریزی را برای سرمایه گذاران خود به همراه دارد. به عنوان مثال، صندوق‌های سهامی به دلیل این که سبدشان از سهام تشکیل می‌شود، جزو ابزار سرمایه‌گذاری با ریسک بالا و البته بازدهی قابل توجه به حساب می‌آید و برای افراد ریسک پذیر مناسب است. بر خلاف آن، صندوق درآمدثابت با سبدی متشکل از اوراق قرضه و سپرده‌های بانکی و مقدار بسیار کمی سهام از ریسک سرمایه گذاری کمی برخوردار است و مناسب برای افراد ریسک گریز است. اگر برای بار اول باشد که نام صندوق پوشش ریسک را می‌شنویم این حدس را می‌زنیم که این صندوق باید بسیار کم ریسک باشد. اما باید گفت که به دلیل طیف گسترده انتخاب‌ها در زمینه‌های سرمایه‌گذاری متنوع، امکان ریسک بسیار بالایی برای سرمایه گذاران خود به همراه دارد. ریسک بالای موجود در این صندوق به این سبب است که انتخاب موقعیت‌های سرمایه‌گذاری به سرعت و با تحلیل بسیار سریع و ضربتی انجام می‌شود. این انتخاب‌ها می‌تواند با سود بسیار بالا به نفع صندوق و سرمایه گذارانش انجام شود یا می‌تواند به دلیل خطرات احتمالی که متوجه فرصت سرمایه گذاری انتخاب شده است، با میزان ضرر بالا همراه باشد. گرچه باید این اطمینان را هم داد که در صندوق‌های معتبر، به علت حضور متخصصین سرمایه گذاری در صندوق پوشش ریسک می‌توان از بابت انتخاب فرصت‌های سرمایه گذاری اطمینان خاطر داشت. در چنین صندوق‌هایی فرصت‌ها قبل از این که انتخاب شوند به خوبی به دست افراد حرفه‌ای صندوق تحلیل و بررسی می‌شوند. همچنین تحلیلی از این فرصت‌ها وجود دارد که تنها همان افراد حرفه‌ای نسبت به آن‌ها آگاه هستند و این موضوع به خودی خود می‌تواند به عنوان برگ برنده به حساب بیاید.

راهبردهای مورد استفاده در صندوق های پوشش ریسک

اگر تا به این‌جای مطلب این علامت سوال در ذهن وجود دارد که «انگار تفاوت عمده‌ای میان صندوق پوشش ریسک و دیگر صندوق‌های سرمایه گذاری وجود دارد و این‌که چرا راهبردهای این صندوق تا این اندازه متفاوت است؟» باید گفت که سوالات ذهنی به‌جایی داریم. تفاوت متمایزکننده صندوق پوشش ریسک با دیگر صندوق‌‎های سرمایه‌گذاری میزان اختیاراتی است که این صندوق دارد. یعنی در صندوق‌های سرمایه گذاری معمول یک سبد دارایی وجود دارد که دارایی‌های درون آن مشخص است و تغییر ماهیتی هم نخواهد داشت. اما صندوق پوشش ریسک بنابر اجازه‌ای که به طور ذاتی دارد می‌‎تواند به طور گسترده عمل کند. این صندوق به طور معمول از 5 راهبرد در مسیر سرمایه گذاری خود استفاده می‌کند؛

1. بهره‌وری از آربیتراژ؛ در مطلبی مجزا و کامل به بررسی آربیتراژ چیست؟ پرداخته‌ایم. اختلاف قیمت‌هایی که یک محصول در دو بازار دارد همان آربیتراژ صندوق پوشش ریسک است که صندوق پوشش ریسک از این اختلاف به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری پربازده استفاده می‌کند.

2. استفاده از فروش استقراضی؛ پیش می‌آید که این صندوق اقدام به فروش استقراضی می‌کند. در این راهبرد، صندوق با پیش بینی که نسبت به تغییر قیمت سهام موردنظرش دارد اقدام به فروش میزان سهام موردنظری می‌کند که تحت مالکیتش نیست. یعنی به عبارتی این سهام را برای کسب سود بیش‌تر قرض می‌کند. این میزان قرض گرفته می‌شود که بعد با کسب سود از طریق نوسانات پیش بینی شده در بازار بتواند هم ارزش فعلی سهام را به دست آورد و هم بازدهی موردنیاز را برای خود و سرمایه گذارانش به دست آورد.

3. اختیار معامله؛ از دیگر شیوه‌های صندوق این است که از طریق ابزار مشتقه و اختیاراتی که در معامله در قراردادهای آینده دارد از فرصت‌ها استفاده کند.

4. بازارهای نوظهور؛ این دست بازارها که متمایل به تورم و نوسانات قابل توجه در آینده‌ای نه چندان دور از زمان شروع فعالیت‌شان هستند، از بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند.

5. استفاده از شکاف‌های قیمتی؛ راهبردی شبیه به آربیتراژ که البته بیش‎تر متمرکز بر بهره‌بردن از شکاف قیمتی میان ارزش جاری بازار یک سهم و ارزش واقعی آن است.

تفاوت صندوق های پوشش ریسک با صندوق های سرمایه گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک از دارایی‌های مشخص برخوردار است. اما صندوق‌های پوشش ریسک با دامنه اختیارات و استفاده از زمینه‌های سرمایه‌گذاری متفاوت با دست باز به تشکیل دارایی می‌پردازند. سبد تشکیل شده در صندوق‌های مشترک به طور معمول از دارایی‌هایی مانند سهام و اوراق قرضه و هر آن‌چه که در اساسنامه‌شان آورده‌اند، تشکیل شده است. از تفاوت‌های دیگر این دو نوع صندوق می‌توان به این موضوع هم اشاره کرد که سرمایه گذاران مجاز به ورود به صندوق‌های پوشش ریسک بسیار کم هستند. در صورتی که سرمایه گذاری در صندوق‌های مشترک برای بیش‌تر سرمایه گذاران امکان‌پذیر است. از دیگر تفاوت‌ها این است که صندوق‌های مشترک تحت نظارت هستند اما صندوق پوشش ریسک از این قاعده مستثنی است.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

صندوق‌ های پوشش ریسک (Hedge Fund)، به عنوان دسته‌ای از شرکت‌های خصوصی این امکان را به سرمایه‌ گذاران می دهند جهت سرمایه گذاری کردن در فرصت های مختلف، پول خود را در آن قرار ‌دهند. این‌ شرکت ‌ها برای کسب سود، استراتژی‌های متفاوتی دارند. صندوق پوشش ریسک، ساختاری در سرمایه‌ گذاری مشترک می باشد که توسط شرکت «مشاور سرمایه‌ گذاری» و یا «مدیریت مالی» تشکیل شده است که به سرمایه‌ گذاران خود امکان حضور جهت سرمایه گذاری در طیف وسیع‌ تری را می دهد. در این مقاله قصد داریم به بررسی جنبه های مختلف صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) بپردازیم.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) به عنوان شرکت های سرمایه گذاری، توسط افراد حرفه ‌ای و با تجربه اداره می شوند. نحوه‌ی عملکرد این شرکت‌ها به گونه ای می باشد که افراد برای سرمایه‌گذاری فرصت‌های مناسبی پیدا می‌کنند که دارای ریسک زیادی هستند و در صورت‌ سود کردن، میزان سود رسانی آن زیاد است. این فرصت‌های سرمایه‌گذاری نیازمند تحقیقات و بررسی های زیادی می باشند و این امکان وجود دارد که بخش وسیعی از این تحقیقات وابسته به اطلاعاتی باشند که دسترسی به آنها به سادگی امکان پذیر نباشد. بنابراین مدیریت این شرکت ها توسط افراد حرفه‌ ای و با تجربه در سرمایه‌گذاری صورت می گیرد. انتخاب نام صندوق پوشش ریسک برای این شرکت، یک دلیل تاریخی دارد و برگرفته شده از فرصت‌ های خرید و فروش استقراضی می باشد؛ زیرا اولین صندوق در بازارهای نزولی و با هدف پوشش ریسک معاملات مارجین و اهرمی مورد استفاده قرار گرفته است.

در طی زمان و با گسترش انواع مفهوم پوشش ریسک، این مفهوم در انواع مختلف سرمایه‌ گذاری به کار گرفته شد. صندوق‌ های پوششی در حال حاضر در طیف وسیعی از بازارها و استراتژی‌ ها و از طریق بهره‌مندی از تکنیک‌ های مدیریتی ریسک و همچنین ابزارهای مالی، حضور دارند. دست یافتن به بازدهی بالا در اوضاع نامساعد بازار، هدف اکثر استراتژی ‌های سرمایه‌ گذاری می باشد. مدیران پوشش سرمایه، اقدام به سرمایه گذاری پول خود در سرمایه‌ ای می کنند که کنترل آن را بر عهده دارند، بنابراین مدیران و سرمایه‌ گذاران دیگر، در یک راه یکسان قرار می گیرند.

ویژگی های صندوق های پوشش ریسک

صندوق‌ های پوشش ریسک با صندوق‌ صندوق پوشش ریسک های سنتی از برخی جهات متفاوت‌ هستند که در ادامه به بررسی ویژگی های متمایز کننده این دو می پردازیم.

1- فقط در دسترس سرمایه‌گذاران واجد شرایط می باشد.

صندوق ‌های پوشش ریسک، اجازه ی گرفتن پول را فقط از سرمایه‌گذاران و اشخاصی دارند که واجد شرایط مشخصی هستند. برای مثال، در کشور آمریکا، افراد برای سرمایه‌گذاری کردن، باید یکی از شرایط ذکر شده در پایین را داشته باشند.

1- افراد باید در طی یک سال ۲۰۰.۰۰۰ دلار درآمد داشته باشند و تضمین کنند که در آینده نیز همین درآمد حفظ خواهد شد. این مقدار برای افراد متأهل، برابر با ۳۰۰.۰۰۰ دلار می باشد.

2- ارزش دارایی خالص افراد باید بیش از یک میلیون دلار باشد. ( به غیر از ارزش خانه محل سکونت)

3- متصدی، مدیر اجرایی، شریک و سایر افراد واجد شرایط که نوعی وابستگی به صندوق پوشش ریسک داشته باشند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا به این ترتیب، سرمایه‌گذارانی را که دارای قدرت مدیریت و کنترل ریسک ‌های احتمالی سرمایه‌گذاری های گسترده‌ تر هستند را مناسب این امر تشخیص می دهند. همچنین حدود ۶۵ درصد از سرمایه‌ی صندوق پوشش متشکل از سرمایه‌گذاران نهادی می باشد.

2- عرضه گزینه‌ های بیشتر در مقایسه با سایر صندوق‌ها

صندوق پوشش ریسک به‌ آسانی قادر است اقدام به سرمایه گذاری در زمین، مستغلات، املاک، سهام، ارزها، فروش استقراضی و قراردادها کند. در حالی که فعالیت صندوق‌های مشترک که تحت عنوان Mutual Funds هستند، محدود به حوزه‌ی سهام و اوراق قرضی می باشد. ابزارهای مالی برای مدیران امکان سودآوری حتی در شرایط رکود بازار سهام را به همراه دارد، این افراد معمولا از اهرم‌ها استفاده می‌کنند. صندوق‌های پوشش ریسک برای افزایش سود، اغلب از معاملات مارجین و وجوه استقراضی استفاده می کنند.

3- ساختار کارمزدی ۲ درصدی

اغلب صندوق ‌های پوشش ریسک، به صورت همزمان کارمزد نحوه‌ی عملکرد و ضریب هزینه را دریافت می‌کنند. این ساختار کارمزد تحت عنوان "دو و بیست" ( ۲% کارمزد مدیریت دارایی و ۲۰% سود حاصله) بیان می شود. به‌ دلیل دریافت ۲% کارمزد مدیریت دارایی، معمولا به این شرکت ها نقدهایی وارد می شود، زیرا آنها این 2 درصد را بدون توجه به کسب سود و ضرر دریافت می‌کنند. برای مثال در صورتی که صندوقی ۱ میلیارد جذب سرمایه داشته باشد، سالانه بیست میلیون دلار را بدون انجام هیچ کاری به عنوان کارمزد به دست می آورد.

4- عدم وجود نظارت گسترده بر روی آن‌ها

نهادهای ناظرِ بازار سرمایه در کشورهای دیگر، نظارت زیادی بر روی فعالیت ‌های صندوق سرمایه دارند. در مقابل، صندوق‌های پوشش ریسک شامل هیچ ‌کدام از مقررات نظارت بر نهادهای سرمایه‌گذاری نمی‌شوند و اجازه هیچ نوع بازرسی توسط دولت و یا هر سازمان دیگری را نمی دهند. بنابراین فعالیت خود را در خفای کامل انجام می دهند. البته به معنای این نیست که نهادهای نظارتی، فعالیت های کلاهبرداری را آزاد گذاشته اند. صندوق‌های پوشش ریسک توانایی بالایی در جذب اعتبار دارند و ضریب آن‌ها در جذب اعتبار از مؤسسات مالی و بانک‌ها بالاتر است.

راهبردهای سرمایه‌ گذاری در صندوق های پوشش ریسک

- فروش استقراضی: در فروش استقراضی، فروش بخشی از سهامی صورت می گیرد که صندوق مالک آن نیست. در روش فروش استقراضی، صندوق پس از حدس قیمت های آتی، اقدام به استقراض سهام افراد می کند و از طریق معامله ‌ای در بازار، شروع به استفاده از نوسان قیمت‌ها می‌کند.

- استفاده از آربیتراژ: صندوق های پوشش ریسک جهت بهره ‌بردن از اختلاف قیمت در انواع بازارها از آربیتراژ استفاده می کنند.

- بهره بردن از ابزارهای مالی مشتقه از جمله اختیار معامله و قراردادهای آتی

- سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با ارزش کم‌تر از حد معمول یا فاقد مطلوبیت

- استفاده از مزایای شکاف میان قیمت واقعی سهام و قیمت کنونی بازار

- سرمایه‌ گذاری در بازارهای جدید

معایب و خطرات صندوق های پوشش ریسک

سرمایه‌گذاری در صندوق‌ های پوشش ریسک به دلیل سرمایه‌ گذاری در امور مختلف و همچنین نبود مقررات محدودکننده، همراه با سود زیادتری می باشد. البته که این گسترده بودن، خطرات زیادی را می تواند به دنبال داشته باشد. برخی از شکست های‌ اقتصادی معروف، مرتبط به صندوق‌ های پوشش ریسک می باشد. البته انعطاف زیاد صندوق‌ های پوشش ریسک برای مدیران مالی تاکنون توانسته سودهای بلندمدت بسیاری را به همراه داشته باشد.

پوشش ریسک به عنوان تلاشی جهت کاهش ریسک می باشد اما در حال حاضر اکثر صندوق‌های پوششی، به دنبال به حداکثر رساندن سود به ‌دست ‌آمده از سرمایه ‌گذاری و صندوق‌های پوششی می باشند. بنابراین، کاربرد این شرکت ‌ها محدود به پوشش ریسک نمی باشد. مدیران صندوق‌ های پوششی، اقدام به انجام سرمایه‌ گذاری ‌های پرخطری می کنند که ریسک بالاتری را نسبت به دیگر سرمایه‌گذاری‌ها دارد. در واقع همین ریسک بالاست که سرمایه‌گذاران بسیاری را به سمت این شرکت ها با این تفکر که «ریسک بیش‌تر باعث سود بیش‌تر می‌شود» جذب می‌کند.

برخی خطرات صندوق ریسک

1- اثر اهرم: علاوه بر پولی که در صندوق‌های پوشش ریسک توسط سرمایه‌گذاران سرمایه‌گذاری می شوند، این صندوق‌ها از بانک‌ها و نهادهای مالی دیگر نیز پول‌ قرض می‌کنند. برای مثال، صندوق‌های پوشش ریسک، مطابق با مقررات آمریکا می‌توانند در ازای هر 1 دلاری که تحت ‌عنوان سرمایه جذب می نمایند، از بانک ‌ها و سایر نهادهای مالی حدود 9 دلار قرض کنند. البته یک زیان ۱۰ درصدی منجر به از دست‌ رفتن کل سرمایه در صندوق شود. استفاده از اهرم و پول استقراضی ممکن است یک خسارت جزئی را تبدیل به یک ضرر خیلی بزرگ کند.

۲- استقبال از دارایی ریسک ‌پذیر: صندوق های پوشش ریسک به‌ صورت ذاتی به دنبال سرمایه‌گذاری با بازده حداکثری و البته پر ریسک ‌تر هستند.

۳- غیر شفاف بودن: متنوع ‌سازی پورتفولیو (سبد دارایی)، استراتژی معاملات و سایر تصمیم‌های صندوق برای سرمایه‌گذاران به صورت شفاف بیان نمی‌شود.

۴- کمبود نظارت: به دلیل کمبود نظارت مالی بر فعالیت‌های صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund)، اغلب آن‌ها ریسک ساختاری پنهانی دارند.

صندوق پوشش ریسک در ارز دیجیتال

در سال‌های گذشته به دنیا افزایش روند صعودی بیت‌ کوین و سایر ارزهای دیجیتال، این بازار در نگاه سرمایه‌گذاران به عنوان یک بازار قانونی و موجه جلوه کرد و تعداد زیادی از سرمایه گذاران را به‌ خود جلب کرد. البته سرمایه ‌گذاری در بازار کریپتو نیز بدون ریسک نمی باشد، زیرا تحت پشتیبانی دولت ها قرار ندارند و از زمان عرضه این مفهوم و ورود آنها به جهان فقط یک دهه می گذرد. با وجود ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال، بسیاری از سرمایه گذاران توانسته اند با انتخاب استراتژی‌ های درست خرید و فروش رمز ارزها، سود خوبی را از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال کسب کنند.

صندوق‌ های بزرگ، از عملکرد بیت‌کوین که حجم سرمایه‌ی کمی نسبت به طلا و ارزهای فیات دارد، آگاهی کاملی دارند. همچنین در جریان علاقه و تقاضای افراد به سرمایه‌گذاری در این بازار می باشند. این ‌گونه از صندوق ‌ها با دو دیدگاه متفاوت به جامعه‌ی ارز دیجیتال نگاه می کنند؛ یکی دیدگاه "نگران" است، از این رو که ارزهای دیجیتال برای صندوق‌ها می توانند به عنوان یک رقیب محسوب شوند و دیدگاه دیگر که دیدگاه "قدردانی" می باشد که می تواند موقعیتی مناسب برای کسب سود زیاد برای این صندوق‌ها فراهم کند. در ارزهای دیجیتال، صندوق ‌های پوششی مشابه عملکرد یک صندوق پوشش ریسک معمولی عمل می کنند که کنترل یک پورتفوی شامل ارز دیجیتال را بر عهده دارند. دو نوع صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال وجود دارند که عبارتند از:

۱- صندوق‌ هایی که ارز دیجیتال را به صورت انحصاری کنترل می‌کنند.

۲- صندوق‌ هایی که سبد دارایی‌ آنها هم شامل ارزهای دیجیتال و هم شامل دارایی های دیگر می باشد.

صندوق های پوشش ریسک ارز دیجیتال، در هر دو حالت بالا، همواره برای زیاد کردن سود به‌ دنبال یک فرصت مناسب هستند، بنابراین، آن‌ها اقدام به سرمایه گذاری در ICO یا ارزهای دیجیتال می‌کنند و خرید و فروش را در وقت مناسب انجام می‌دهند.

این فرصت‌ های سرمایه‌ گذاری همان‌ طور که قبل ‌تر نیز بیان شد، توسط سرمایه‌ گذاران با تجربه و متخصص، کنترل، تعادل بخشی و تجزیه می‌شوند. به این ترتیب یک فرصت برد-برد برای متخصصان و سرمایه گذاران توسط صندوق پوشش ایجاد می شود. برای نخستین ‌بار در سال 2017، ایده‌ی میلیونر شدن در مدت زمانی کوتاه رخ داد و این وضعیت به‌دلیل انفجار قیمت ارزهای دیجیتال در این سال بود که توجیه رشد تعداد زیادی از صندوق‌های Hedge Fund ارز دیجیتال را به دنبال داشت. پانترا کپیتال، بلک مون، کوین کپیتال و بیت اسپرد جز معروف‌ ترین شرکت‌ های سرمایه ‌گذاری و صندوق Hedge Fund ارز دیجیتال می باشند. ارزهای دیجیتال نوسانی و پر ریسک هستند و ریسک سرمایه گذاران با سرمایه‌گذاری در این صندوق پوششی، دوبرابر صندوق پوشش ریسک می شود زیرا صندوق‌های پوشش ریسک بسیار بالایی دارند و حتی شبیه به قمار است.

سخن پایانی

سرمایه گذارانی که قصد دارند در صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند، ابتدا باید در ارتباط با اعتبار صندوق و مدیران آنها تحقیقات لازم را انجام دهند. همچنین باید بدانند که آینده‌ی مالی آنها بستگی به توانایی و علم این مدیران در بازار مالی دارد.

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) چیست؟

افرادی که دارایی زیادی دارند یا درآمدشان آنقدر زیاد است که تحمل ضرر را دارند، می‌توانند از صندوق پوشش ریسک یا هج فاند برای سرمایه‌گذاری استفاده کنند. این شیوه از سرمایه‌گذاری ریسک‌های زیادی به همراه دارد، اما وقتی سودآور باشد، چندین برابر سرمایه اولیه را برمی‌گرداند.

• 1) هج فاند چیست؟
• 2) تاریخچه صندوق پوشش ریسک
• 3) ویژگی های صندوق پوشش ریسک
• 4) نمونه های صندوق پوشش ریسک
• 5) مزایای صندوق پوشش ریسک
• 6) معایب هج فاند
• 7) هج فاند در ارز دیجیتال
• 8) سخن پایانی

شرایط زیادی برای پیوستن به هج فاند وجود دارد، که باعث شده است فقط افراد خاصی که به خوبی از ترید و دنیای سرمایه‌گذاری سر در می‌آورند به اجازه ورود به آن داشته باشند. در این مقاله از داموندمگ سعی داریم در مورد این روش سرمایه‌گذاری و ویژگی‌های آن صحبت کنیم.

هج فاند چیست؟

هج فاند (Hedge Fund) یا صندوق پوشش ریسک، به مجموعه‌های سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که مدیران آن با استفاده از انواع استراتژی‌ها و بودجه‌ای که از حالت قرضی دارد، سعی می‌کنند در بازار معامله انجام دهند و با شکست متوسط بازده سرمایه‌گذاری سود بیشتری کسب کنند. هج فاندها به عنوان جایگزین سرمایه‌گذاری پرریسک هم درنظر گرفته می‌شوند. این صندوق‌ها عموماً به حداقل سرمایه‌گذاری یا دارایی خالص بالایی نیاز دارند. پس هج فاندها، شرکت‌هایی هستند که سرمایه‌گذاران سرمایه خود را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند تا آن‌ها به کمک استراتژی‌های مختلف سودآوری کنند.

هدف این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی پرریسک است، چرا که در این صورت سود احتمالی به حد زیادی بالا می‌رود و سرمایه‌گذاران می‌توانند چندین برابر سرمایه اولیه خود سود کسب کنند. به همین دلیل گردانندگان صندوق‌ها از بین بهترین معامله‌گران با بالاترین اطلاعات و توانایی تحلیل انتخاب می‌شوند.

تجارت پرخطر

صندوق‌های پوشش ریسک آزاد هستند تا از استراتژی‌های پرریسک‌تر استفاده کنند. قابل ذکر است، آن‌ها اغلب از اهرم استفاده می‌کنند. یعنی از پول قرض گرفته شده برای خرید بیشتر یک دارایی استفاده می‌کنند تا بازده (یا ضرر) بالقوه خود را چند برابر کنند. آن‌ها همچنین در اوراق مشتقه مانند قراردادهای آتی سرمایه گذاری می‌کنند. به طور خلاصه، آن‌ها در انتخاب سرمایه‌گذاری‌هایی که سرمایه‌گذاران محافظه‌کار به آن دست نمی‌زنند، آزادند.

قابل ذکر است که صندوق‌های پوشش ریسک به اندازه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم نمی‌شوند. همانطور که انتظار می‌رود، جذابیت بسیاری از این صندوق‌ها در شهرت مدیران آن‌ها نهفته است، که بسیاری از آن‌ها به عنوان ستاره‌هایی در دنیای سرمایه گذاری هج فاند شناخته می‌شوند.

البته این مدیران همان‌قدر که در کار خود حرفه‌ای هستند دستمزد دریافت می‌کنند. صندوق هج فاند بین 1 تا 2 درصد کارمزد دارایی‌ها و حدود 20 درصد از سود را دریافت می‌کند.

دسته بندی صندوق های پوشش ریسک

هر صندوق برای استفاده از فرصت‌های خاص بازار طراحی شده است. آن‌ها را می‌توان به تعدادی از استراتژی‌های صندوق پوششی گسترده مانند سرمایه‌گذاری رویداد محور و آربیتراژ با درآمد ثابت طبقه بندی کرد و اغلب بر اساس سبک سرمایه‌گذاری مدیر صندوق طبقه‌بندی می‌شوند.

از نظر قانونی، صندوق‌های پوششی اغلب به‌عنوان مشارکت‌های محدود سرمایه‌گذاری خصوصی راه‌اندازی می‌شوند که فقط برای تعداد محدودی از سرمایه‌گذاران معتبر باز هستند و به حداقل سرمایه اولیه زیادی نیاز دارند. سرمایه‌گذاری در هج فاند نقدینگی ندارد زیرا اغلب سرمایه‌گذاران را ملزم می‌کند که حداقل یک سال پول خود را در صندوق نگه دارند. به این مدت زمان دوره قفل گفته می‌شود. برداشت‌ها نیز ممکن است فقط در فواصل زمانی مشخصی مانند سه صندوق پوشش ریسک ماهه یا دو سال یکبار اتفاق بیفتد.

تاریخچه صندوق پوشش ریسک

اولین صندوق پوشش ریسک جهان در سال 1949 توسط شخصی به نام آلفرد وینسلو در استرالیا اتفاق افتاد. او توانست 100 هزار دلار سرمایه جمع‌آوری کند و با استفاده از آن صندوقی به راه بیندازد که هدف آن به حداقل رساندن ریسک از طریق سرمایه‌گذاری بلند مدت با فروش کوتاه مدت سهام بود. این روش اکنون با عنوان صندوق کلاسیک بلند/کوتاه شناخته می‌شود. جونز همچنین از اهرمی برای افزایش بازده صندوق خود استفاده کرد.

از آن زمان تا به حال تغییرات زیادی در کار صندوق‌ها ایجاد شده است تا جایی که اکنون بیش از 16 هزار صندوق پوشش ریسک مشغول به کار هستند.

ویژگی های صندوق پوشش ریسک

تا اینجا متوجه شدیم که صندوق‌های پوشش ریسک هم نوعی صندوق سرمایه‌گذاری هستند، اما مسلماً تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد. این تفاوت‌ها ویژگی‌های کلیدی صندوق هج فاند هستند که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد:

سرمایه گذاران خاص

هرکسی نمی‌تواند در صندوق پوشش ریسک سرمایه‌گذاری کند. شرایط خاصی وجود دارد که این افراد باید داشته باشند.

• افراد باید بیش از 200 هزار دلار درآمد سالانه داشته باشند که این مقدار برای افراد متأهل به 300 هزار دلار ارتقا می‌یابد. همچنین باید ثابت کنند که در دو سال گذشته این درآمد وجود داشته است و در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
• این افراد باید 1 میلیون دلار دارایی خالص به غیر از خانه محل زندگی خود داشته باشند.
• این فرد باید به نوعی به صندوق وابسته باشد، این وابستگی می‌تواند سمت مدیر اجرایی، شریک یا غیره باشد. به هر حال باید شرایط این وابستگی برای او وجود داشته باشد.

هدف از وضع این شرایط این است که افرادی وارد صندوق پوشش ریسک شوند که توانایی مقابله با ریسک‌های بالا را دارند و می‌توانند صندوق را مدیریت کنند.

به کارگیری روش های مختلف

یکی از ویژگی‌های شاخص صندوق‌های پوششی این است که می‌توانند در دارایی‌های مختلفی از ملک تا سهام و ارز سرمایه‌گذاری کنند. در این صندوق‌های به دلیل استفاده مدیران از ابزارهای مالی مشتقه، سودآوری حتی در زمان رکود نیز ادامه دارد.

کارمزد 2 درصدی

پیش‌تر به این موضوع اشاره کوتاهی کردیم. در صندوق‌های پوشش ریسک، یک کارمزد و یک سهم از سود وجود دارد. کارمزد 2 درصد از دارایی را تشکیل می‌دهد و سهم از سود، 20 درصد سود معاملات صندوق است. در بین این دو هزینه کارمزد همیشه وجود دارد، اما سهمی که از سود به صندوق تعلق می‌گیرد تنها در زمانی است که سودی در کار باشد. البته همین 2 درصد هم مبلغ بسیار بالایی است. همانطور که گفتیم سرمایه این صندوق‌ها بالا است و به میلیارد هم می‌رسد، بنابراین اگر یک صندوق 1 میلیارد دلار سرمایه جذب کرده باشد، بدون اینکه کاری از پیش ببرد، 20میلیون دلار کارمزد دریافت می‌کند.

انتظار می‌رود در مجموعه‌هایی که تا این اندازه بودجه و سرمایه رد و بدل می‌شود، نظارت بیشتری وجود داشته باشد، اما چنین نیست. قوانین مختلفی برای رصد بازارهای مالی وجود دارد، اما تقریباً در هیچکدام جایی برای صندوق‌های پوشش ریسک درنظر گرفته نشده است. البته این مورد به این معنی نیست که این روش از نظر مواجهه با کلاهبرداری امن نیست، بلکه منظور این است که هیچ قانونی برای روش سرمایه‌گذاری و دارایی‌های مجاز وجود ندارد.

نمونه های صندوق پوشش ریسک

برخی از نمونه‌های صندوق پوشش ریسک صندوق پوشش ریسک بر اساس کل دارایی تحت مدیریت یا AMU (assets under management) از این قرارند:

• شرکت تحت مدیریت الیوت پل سینگر تا ژوئن 2021 دارای 48 میلیارد دلار در AUM بود. این صندوق که در سال 1977 تأسیس شد، گهگاه به عنوان یک صندوق کرکس (vulture fund) توصیف می‌شود، زیرا دارایی‌های قابل توجهی بر اوراق بهادار پرتنش متمرکز شده است، از جمله بدهی کشورهای ورشکسته. صرف نظر از این، این استراتژی برای چندین دهه موفق بوده است.
• Two Sigma Investments نیویورک که در سال 2001 توسط دیوید سیگل و جان اوردک تأسیس شد، با بیش از 66 میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت تا مارس 2021، نزدیک به صدر فهرست صندوق‌های پوششی توسط AUM است. استراتژی سرمایه‌گذاری خاص، به آن اجازه می‌دهد تا همراه با تغییرات در بازار انعطاف داشته باشد.
• یکی از محبوب‌ترین صندوق‌های پوششی، فناوری‌های رنسانس (Renaissance Technologies) جیمز اچ. سیمون است. این صندوق، با 130.7 میلیارد دلار در AUM، در سال 1982 راه‌اندازی شد، اما استراتژی خود را همراه با تغییرات فناوری در سال‌های اخیر متحول کرده است. اکنون، رنسانس به تجارت سیستماتیک مبتنی بر مدل‌های کامپیوتری تمرکز دارد. به لطف این رویکردها، رنسانس توانسته است علی‌رغم آشفتگی‌های اخیر در فضای گسترده‌تر صندوق‌های پوششی، بازدهی خوبی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.

مزایای صندوق پوشش ریسک

صندوق‌های پوشش ریسک مزایای ارزشمندی نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی دارند. برخی از مزایای قابل توجه آن‌ها عبارتند از:

• استراتژی‌های سرمایه‌گذاری که می‌توانند بازدهی مثبتی را در بازارهای سهام و اوراق قرضه در حال افزایش و کاهش ایجاد کنند
• کاهش ریسک و نوسانات کلی پرتفولیو در پرتفولیوی متوازن
• افزایش بازده
• انواع سبک‌های سرمایه‌گذاری که به سرمایه‌گذاران امکان سفارشی کردن دقیق استراتژی سرمایه‌گذاری را می‌دهد
• دسترسی به برخی از با استعدادترین مدیران سرمایه‌گذاری جهان

معایب هج فاند

• ضرر و زیان می‌تواند به طور بالقوه بزرگ باشد
• نقدینگی کمتر نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک استاندارد
• وجوه را برای مدت طولانی قفل می‌کند
• استفاده از اهرم می‌تواند زیان را افزایش دهد

هج فاند در ارز دیجیتال

در بحث ارز دیجیتال نیز هج فاند یا صندوق پوشش ریسک وجود دارد. برخی از این صندوق‌ها فقط بر ارز دیجیتال تمرکز دارند و برخی دیگر نیز یک صندوق معمولی پوشش ریسک هستند که ارز دیجیتال نیز خرید و فروش می‌کنند و این به دلیل همان نظارت محدودی است که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. ارزهای دیجیتال خود دارایی‌های پرریسک و پر نوسان هستند و ادغام آن با چنین شیوه معامله‌ای به نظر خطرناک می‌آید.

برخی از صندوق‌های پوشش ریسک مخصوص ارز دیجیتال را در ادامه معرفی خواهیم کرد.

1. Pantera Capital

از نوامبر 2021Pantera Capital 4/6 میلیارد دلار دارایی بلاک چین را مدیریت می‌کند. برای واجد شرایط بودن برای سرمایه گذاری در این صندوق باید بیش از 100 هزار دلار در دسترس داشته باشید. این باعث می‌شود این صندوق برای سرمایه گذاران نهادی یا افرادی با دارایی خالص بسیار بالا دارند بهترین باشد. این شرکت از سال 2013 وجود داشته است، بنابراین به عنوان یک صندوق پوشش ریسک ارزهای دیجیتال نسبتاً قدیمی است.

2. Coin Capital

Coin Capital بیشتر از Pantera Capital برای افرادی که کیف پول کوچک‌تری دارند مناسب است. این صندوق سرمایه‌گذاری در انواع مختلفی از ارز دیجیتال، استارت آپ‌های بلاک چین و پیشنهادات تک سکه سرمایه گذاری می‌کند و بیش از 40 ارز دیجیتال مختلف از جمله اتریوم، لایت کوین، بیت کوین، ریپل صندوق پوشش ریسک و دش را مدیریت می‌کند.

3. Bitcoin Reserve

Bitcoin Reserve یک صندوق سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال به نام «صندوق آربیتراژ» را اداره می‌کند. این صندوق به طور همزمان در صرافی‌های مختلف ارز دیجیتال معامله می‌کند تا سعی کند ناکارآمدی‌های بازار را اصلاح کند.

سخن پایانی

بازارهای مالی و شیوه‌های سرمایه‌گذاری آنقدر پیچیده شده و هرروز در حال رشد هستند که می‌توان هزاران صفحه کتاب درباره آن‌ها نوشت و خواند. در این مقاله سعی کردیم به گوشه‌ای از آن صندوق پوشش ریسک یعنی صندوق پوشش ریسک که اصلاً مفهوم جدیدی نیست اشاره کنیم. همانطور که در متن گفتیم این مفهوم یا بهتر بگوییم ابزار معامله از دهه 40 میلاد وجود داشته است، اما هر روز به دلیل رشد تکنولوژی و شیوه‌های مالی جدید پیشرفت کرده است، تا جایی که ارزهای دیجیتال نیز در آن سهمی پیدا کرده‌اند.

صندوق پوشش ریسک (hedge fund) چیست و برای کدام سرمایه‌گذاران مناسب است‌؟

اگر خبرهای دنیای بورس، اقتصاد و امور مالی را دنبال می‌کنید، حتما نام صندوق پوشش ریسک یا «هج فاند» را شنیده‌اید. اما تعریف دقیق صندوق پوشش ریسک چیست و نحوه عملکرد آن چگونه است؟ در ادامه با ارزدیجیتال همراه باشید تا با مزایا و معایب صندوق پوشش ریسک و ریسک‌های احتمالی آن آشنا شوید و در انتها هم به صندوق پوشش ریسک در دنیای ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.

صندوق پوشش ریسک چیست؟

به زبان ساده، صندوق‌های پوشش ریسک را می‌توان نوعی شرکت‌ خصوصی دانست که سرمایه‌گذاران بزرگ پول‌شان را در اختیار آن قرار می‌دهند تا در موقعیت‌های مختلف سرمایه‌گذاری شود. این شرکت‌ها استراتژی‌های مختلفی را به منظور سودآوری به کار می‌گیرند.

باید بدانیم که صندوق پوشش ریسک نوع خاصی از سرمایه‌گذاری نیست، بلکه یک ساختار سرمایه‌گذاری مشترک است که توسط یک شرکت «مدیریت مالی» یا «مشاور سرمایه‌گذاری» ایجاد شده و به سرمایه‌گذاران خود امکان حضور در طیف وسیع‌تری از موقعیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری را می‎دهد.

این صندوق‌ها توسط افراد حرفه‌ای و با تجربه در سرمایه‌گذاری اداره می‌شوند. در واقع می‌توان گفت کار این نوع شرکت‌ها این است که موقعیت‌هایی برای سرمایه گذاری پیدا کنند که ریسک بالایی دارند اما در صورت سودآور بودن، سودی قابل‌توجهی به سرمایه‌گذاران می‌رسانند. این موقعیت‌های سرمایه‌گذاری به تحقیق و بررسی زیادی نیاز دارند و شاید تا حد زیادی به اطلاعاتی حیاتی وابسته باشند که به‌راحتی در دسترس همگان قرار نمی‌گیرد، به‌همین خاطر است که اشاره کردیم افراد حرفه‌ای در سرمایه‌گذاری چنین شرکت‌هایی را اداره می‌کنند.

صندوق‌های پوشش ریسک که با نام صندوق‌های پوششی نیز شناخته می‌شوند، شرکت‌های خصوصی «مشارکت محدود» یا «مسئولیت محدود» هستند که پذیرای تعداد محدودی از سرمایه‌گذاران و نهادهای معتبرند و برای مشارکت در آن‌ها باید حداقل سرمایه‌ی اولیه قابل توجهی داشت. این سرمایه‌گذاران عموماً سازمان‌هایی مثل صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و یا افراد بسیار متمول هستند.

سرمایه‌گذاری‌ها در صندوق‌های پوششی «غیرنقدشونده» هستند، به این معنی که سرمایه‌گذاران باید تا مدتی مشخص (مثلا حداقل یک سال) پول خود را در صندوق نگه دارند، که این زمان به عنوان دوره توقیف شناخته می‌شود. برداشت تنها در بازه‌های زمانی خاص مثلا هر سه ماه یک بار و یا هر دو سال یک ‌بار امکان‌پذیر است.

انتخاب اصطلاح صندوق پوشش ریسک برای نام این شرکت‌ها دلیلی تاریخی دارد و از موقعیت‌های خرید و فروش استقراضی گرفته شده است. چرا که اولین صندوق، برای پوشش ریسک معاملات اهرمی و مارجین در بازار نزولی مورد استفاده قرار گرفته بود. با گذشت زمان انواع و ماهیت مفهوم پوشش ریسک گسترش یافت و به این ترتیب در انواع مختلف سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گرفت. امروزه، صندوق‌های پوششی با استفاده از ابزارهای مالی و تکنیک‌های مدیریت ریسک، در طیف وسیعی از بازارها و استراتژی‌ها فعالیت می‌کنند.

هدف اکثر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، کسب بازدهی مثبت چه در شرایط رکود و چه در شرایط رونق بازار است. مدیران پوشش سرمایه عموماً پول خودشان را در سرمایه‌ای که وظیفه مدیریتش را بر عهده دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، و این موجب می‌شود هدف صندوق پوشش ریسک مدیران و باقی سرمایه گذاران در یک مسیر قرار گیرد.

ویژگی‌های صندوق پوشش ریسک

صندوق‌های پوشش ریسک، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که از جهات زیر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی متفاتند:

۱. تنها برای سرمایه‌گذاران مورد اطمینان و واجد شرایط در دسترس هستند

صندوق‌های پوشش ریسک مجازند که فقط از سرمایه‌گذاران و اشخاص واجد شرایط به شرط دارا بودن استانداردهای زیر پول دریافت کنند. مثلا در ایالات متحده داشتن یکی از شرایط زیر برای سرمایه‌گذار الزامی است.

• داشتن درآمد سالانه بالغ بر ۲۰۰,۰۰۰ دلار طی دو سال گذشته و تضمین حفظ درآمد در این سطح در آینده. برای افراد متاهل این مبلغ برابر با ۳۰۰,۰۰۰ دلار است.
• ارزش دارایی خالص شخصی به غیر ارزش خانه محل اقامت فرد سرمایه‌گذار بیشتر از ۱ میلیون دلار باشد.
• مدیر اجرایی، شریک، متصدی و یا یک فرد واجد شرایط دیگری که خودش به صندوق پوشش ریسک وابسته باشد.

به این ترتیب کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) سرمایه‌گذارانی که توانایی کنترل و مدیریت خطرات احتمالی ناشی از سرمایه‌گذاری گسترده‌تر را دارند، واجد شرایط و مناسب تشخیص می‌دهد. سرمایه‌گذاران نهادی، ۶۵ درصد از سرمایه سرمایه‌گذاری شده در صندوق‌های پوشش ریسک را تشکیل می‌دهند.

۲. گزینه‌های سرمایه‌گذاری گسترده‌تری نسبت به دیگر صندوق‌ها ارائه می‌دهند

اساسا، صندوق پوشش ریسک می‌تواند در هر چیزی مانند، زمین، املاک و مستغلات، سهام، فروش استقراضی و مشتقه پچیده، قراردادهای آتی و ارزها سرمایه‌گذاری کند. در حالی که صندوق‌های مشترک (Mutual Funds) تنها محدود به فعالیت در زمینه سهام و اوراق قرضه هستند.

ابزارهای مالی مشتقه به مدیران صندوق‌های پوششی این امکان را می‌دهد که حتی زمانی که بازار سهام در رکود است نیز سودآوری داشته باشند. آن‌ها اغلب اهرم استفاده می‌کنند. صندوق‌های پوشش ریسک غالبا از معاملات مارجین و وجوه قرض‌گرفته شده برای افزایش سود خود استفاده می‌کنند.

۳. ساختار کارمزد ۲ درصدی

صندوق‌های پوشش ریسک، ضریب هزینه و کارمزد عملکرد را با هم دریافت می‌کنند. این ساختار کارمزد به عنوان «دو و بیست» شناخته می‌شود. دریافت ۲ درصد به عنوان کارمزد مدیریت دارایی و ۲۰ درصد از هر سودی که به دست می‌آید.

البته این شرکت‌ها به خاطر دریافت آن ۲ درصد مورد انتقاد قرار می‌گیرند؛ چرا که فارغ از کسب سود و یا ضرر این مبلغ را دریافت می‌کنند. فرض کنید، صندوقی که ۱ میلیارد دلار جذب سرمایه داشت است، بدون این‌که کاری انجام دهد سالانه ۲۰ میلیون دلار به جیب می‎‌زند.

۴. نظارت چندانی روی آنها وجود ندارد

نهادهای ناظر بر بازار سرمایه در کشورهای مختلف بر روی فعالیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری نظارت‌های شدیدی اعمال می‌نمایند، در حالی که صندوق‌های پوشش ریسک شامل هیچ یک از قوانین و مقررات نظارت بر نهادهای سرمایه‌گذاری بازار سرمایه نمی‌شوند و درب‌هایشان کاملا بر روی هر گونه بازرسی توسط دولت و یا هر سازمان ناظر بر بازار سرمایه بسته است و لذا در اختفای کامل به فعالیت‌های خود مشغولند. با این حال این بدان معنا نیست که نهادهای نظارتی اجازه کلاهبرداری به این صندوق‌ها بدهند. منظور از عدم نظارت این است که صندوق‌های پوششی می‌توانند پول را به هر روشی که بخواهند سرمایه‌گذاری کنند. صندوق‌های پوشش ریسک قدرت بالایی در جذب اعتبار دارند و ضریب بالایی در جذب اعتبار از موسسات مالی و بانک‌ها دارند. این شرکت‌ها عملا با چند برابر سرمایه خود وارد میدان تجارت می‌شوند.

راهبردهای سرمایه‌گذاری صندوق پوشش ریسک

عمده تفاوت صندوق‌های پوشش ریسک با صندوق‌‎‌های سرمایه‌گذاری سنتی، اختیار عمل این صندوق‌ها در راهبردهای سرمایه‌گذاری است. از جمله راهبردهای سرمایه‌گذاری که صندوق‌های پوششی از آن‌ها استفاده می‌کنند، عبارتند از:

۱- فروش استقراضی؛ به معنای فروش سهامی است که در مالکیت صندوق نیست. در این روش صندوق با پیش‌بینی تغییر قیمت در آینده، سهامی را که در مالکیت فرد دیگری است قرض می‌گیرد تا از طریق معامله‌ی آن در بازار از نوسان قیمت بهره ببرد.

۲- استفاده از آربیتراژ؛ استفاده از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف

۳- استفاده از ابزارهای مالی مشتقه نظیر اختیار معامله و قراردادهای آتی

۴- سرمایه‌گذاری در اوراق بهاداری که کمتر از حد ارزش‌گذاری شده باشد یا مطلوب همگان نباشد و یا اوراق بهادار تنزیل شده شرکت‌ها

۵- تلاش برای استفاده از مزایای شکاف بین قیمت جاری بازار و قیمت واقعی سهام

۶- سرمایه‌گذاری در بازارهای نوظهور؛ سرمایه‌گذاری روی سهام یا وام بازارهای نوظهور که مستعد تورم بالا و یا رشد نوسانی هستند.

خطرات صندوق پوشش ریسک

بنا به دلایلی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، یعنی امکان سرمایه‌گذاری در کسب و کارهای متنوع‌تر و عدم وجود قوانین دست و پا گیر، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های پوشش ریسک با کسب سود بیشتری همراه است. اما باید بدانید که این گستردگی ممکن است مخاطره‌آمیز نیز باشد.

برخی از معروف‌ترین نمونه‌های شکست‌های اقتصادی در ارتباط با صندوق‌های پوشش ریسک بوده است. با این حال، این انعطاف‌پذیری صندوق‌های پوشش ریسک باعث شده که برخی از مستعدترین مدیران مالی سودهای بلند مدت فوق‌العاده‌ای کسب کنند.

ذکر این نکته ضروری است که «پوشش ریسک» در واقع تلاش برای کاهش ریسک است، اما امروزه هدف اکثر صندوق‌های پوششی، بیشینه کردن سود حاصل از سرمایه‌گذاری است. بنابراین تصور این که کاربرد این شرکت‌ها تنها پوشش ریسک است صحیح نیست.

در واقع مدیران صندوق‌های پوششی، سرمایه‌گذاری‌های پر مخاطره انجام می‌دهند که نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌های ریسک بیشتری به همراه دارد. دقیقا همین ریسک است که سرمایه‌گذاران زیادی با عقیده «ریسک بیشتر منجر به سود بیشتر می‌شود» را به این شرکت‌ها جذب می‌کند.

برخی از خطرات صندوق پوشش ریسک عبارتند از:

اثر اهرم: علاوه بر پولی که سرمایه‌گذاران در صندوق‌های پوشش ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند، این صندوق‎‌ها اقدام به استقراض پول از بانک‌ها و نهادهای مالی می‌کنند. به عنوان مثال مطابق قوانین آمریکا صندوق‌های پوشش ریسک می‌توانند به ازای هر ۱ دلار جذب سرمایه، ۹ دلار از بانک‌ها یا سایر نهادهای مالی قرض نمایند. تحت این شرایط یک زیان ۱۰ درصدی معادل با از دست دادن کل سرمایه صندوق خواهد بود. استفاده از اهرم و یا پول قرض‌گرفته‌شده، می‌تواند خسارت کوچک را به یک ضرر بزرگ تبدیل کند.

استقبال از دارایی‌های ریسک‌پذیر: این صندوق‌ها ذاتا به دنبال سرمایه‌گذاری‌های پرریسک‌تر و با بازده بیشتر هستند.

عدم شفافیت کامل: استراتژی‌های معاملات، متنوع‌سازی سبد دارایی یا پورتفولیو و دیگر تصمیم‌های صندوق به صورت شفاف برای سرمایه‌گذاران اطلاع‌رسانی نمی‌شود.

کمبود نظارت: تشکیل و فعالیت صندوق پوشش ریسک مشروط به داشتن نظارت بر روی امور مالی آن نیست بنابراین بسیاری از آن‌ها ریسک‌های ساختاری پنهان دارند.

صندوق پوشش ریسک در ارز دیجیتال

رشد شدید بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر، آن‌ها را در چشم سرمایه‌گذاران مشروع و موجه جلوه داده و آن‌ها را به سمت خود جذب کرده است. اما همان‌طور که می‌دانید سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال با ریسک همراه است. چرا که تنها یک دهه از ارائه این مفهوم و ورود این نوع از ارز به دنیا می‌گذرد و همانند ارزهای فیات توسط دولت‌ها پشتیبانی نمی‌شوند.

اما این بدان معنا نیست که سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال موجب خسارت می‌شود و هیچ سودی عاید شما نخواهد شد. بسیاری از افراد با سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و اتخاذ استراتژی‌های درست در خرید و فروش آن‌ها، سود قابل توجهی از این طریق به دست می‌آورند و این چیزی است که سرمایه‌گذاران صندوق‌های پوشش ریسک را جذب می‌کند.

صندوق‌های بزرگ و تاثیرگذار، عملکرد بیت کوین که نسبت به دارایی‌هایی مثل طلا و ارزهای فیات حجم سرمایه کمی دارد را می‌بینند و علاوه بر این از علاقه و تقاضای مردم به سرمایه‌گذاری در آن نیز آگاهند.

این صندوق‌ها با دو دیدگاه کاملا متضاد نگرانی و قدردانی به پیشرفت‌های جامعه ارز دیجیتال می‌نگرند. چرا که ارزهای دیجیتال هم می‌توانند رقیبی برای این صندوق‌ها به شمار آیند و هم این‌که فرصتی مناسب برای کسب سود بالا برای این صندوق‌ها باشند.

صندوق پوششی در ارز دیجیتال همانند یک صندوق پوشش ریسک معمولی است که یک پورتفولیوی شامل ارز دیجیتال را مدیریت می‌کند. در حال حاضر، دو نوع صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال وجود دارد:

• صندوق‌هایی که منحصرا ارز دیجیتال را مدیریت می‌کنند.
• صندوق‌هایی که در سبد دارایی‌شان علاوه بر دارایی‌های دیگر، ارز دیجیتال هم دارند.

در هر دو حالت، صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال به دنبال یک موقعیت مناسب برای به حداکثر رساندن سود است؛ در نتیجه آن‌ها مدام در ICOها یا ارزهای دیجیتال مطرح سرمایه‌گذاری می‌کنند و در زمان مناسب خرید و فروش را انجام می‌دهند.

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد؛ این موقعیت‌های سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذاران متخصص و خبره مدیریت، تعادل‌بخشی و تجزیه و تحلیل می‌شوند. در واقع صندوق پوشش ریسک یک موقعیت برد-برد را هم برای سرمایه‌گذار و هم برای متخصصانی که وظیفه مدیریت این دارایی را بر عهده دارند، رقم می‌زند.

انفجار قیمت ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۱۷، سبب شد که ایده میلیونر شدن در کوتاه مدت و بدون زحمت در سر بسیاری از افراد قوت بگیرد و تعداد افراد علاقه‌مند برای ورود به این فضا افزایش یابد.

این اتفاق رشد تعداد صندوق‌های پوشش ریسک ارز دیجیتال را توجیه می‌کند. برخی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال عبارتند از؛ پانترا کپیتال (Pantera Capital)، کوین کپیتال (Coin Capital)، بلک‌مون (Blackmoon) و بیت‌اسپرد (BitSpread).

ذکر این نکته ضروری است که ارز دیجیتال به اندازه کافی نوسانی و خطرپذیر هستند، با سرمایه‌گذاری در صندوق پوششی شما در واقع ریسک خود را دو برابر کرده‌اید. چرا که همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، ریسک صندوق‌های پوشش ریسک نیز بسیار بالاست و از دید برخی‌ها حتی به قمار تشبیه شده است.

زمانی که قصد سرمایه‌گذاری در صندوق پوشش ریسک ارز دیجیتال را دارید، باید پیش از آن در رابطه با اعتبار صندوق و مدیرهای آن تحقیقات کاملی انجام دهید. به یاد داشته باشید که آینده مالی شما به دانش و توانایی این افراد در بازار مالی بستگی دارد.

جمع‌بندی

طبق تمام این توضیحات، صندوق صندوق پوشش ریسک پوششی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که سرمایه‌گذاران بزرگ و واجد شرایط، پول خود را در آن می‌گذارند و این پول در انواع دارایی‌ها و بازارهای مالی سرمایه‌گذاری می‌شود. تفاوت صندوق پوششی با صندوق‌های سرمایه‌گذاری سنتی در یک سری جزئیات خاص مثل شرایط سرمایه‌گذاری، راهبردها، ریسک‌ها و نظارت نهادهای قانون‌گذار دیده می‌شود.

صندوق پوشش ریسک چیست و عملکرد آن چگونه است؟

اگر می‌خواهید بدانید که صندوق پوشش ریسک (hedge fund) چیست و به سرمایه گذاری در چنین صندوق‌هایی علاقه‌مند هستید، این نوشتار می‌تواند به شما در مورد مبانی کار کمک کند.

در این نوشتار در مورد نحوه عملکرد این صندوق‌ها و افراد واجد شرایط برای سرمایه گذاری در آنها مطالبی را خواهید آموخت. در مورد بازار‌های پرنوسان و خطرناکی مانند بازار ارز دیجیتال، چنین صندوق‌هایی می‌توانند به سرمایه گذاران بسیار کمک کنند.

صندوق پوشش ریسک چیست؟

صندوق پوشش ریسک نوع خاصی از سرمایه گذاری نیست، بلکه یک ساختار سرمایه گذاری گروهی است که توسط مدیران و یا مشاوران اداره می‌شود و طوری طراحی می‌شود که سود‌آور باشد.

این ساختار سرمایه گذاری ممکن است به شکل یک شرکت مختلط و یا شرکتی با مسئولیت محدود باشد. معمولا برای سرمایه گذاری در این شرکت‌ها باید شرایط خاصی را دارا بود، به عنوان مثال، سطح درآمد و مقدار سرمایه خالص فرد در بسیاری از این صندوق‌ها به عنوان پیش نیاز مطرح می‌شود.

چرا به این ساختار صندوق پوشش ریسک می‌گویند؟

در صندوق‌های پوشش ریسک اولیه به خرید و فروش سهام پرداخته می‌شد و با استراتژی‌هایی مانند متنوع‌سازی و غیره، این صندوق‌ها سودآور می‌شدند و سرمایه گذاران نگران جهت بازار نبودند و در هر حال سود می‌کردند.

اما امروزه این نام گسترش پیدا کرده است و یک صندوق پوشش ریسک متشکل از انواع مختلف دارایی است و تنها محدود به سهام نیست.

این صندوق‌ها چکار می‌کنند؟

مدیر یک صندوق پوشش ریسک به جمع‌آوری سرمایه از سرمایه گذاران خارج از صندوق می‌پردازد و بنا بر استراتژی خود با این پول‌ها سرمایه گذاری می‌کند. این استراتژی‌ها مختلف است؛ به عنوان مثال بعضی از این صندوق‌ها تنها به باز کردن پوزیشن خرید اقدام می‌کنند.

بعضی از این صندوق‌ها تنها در حیطه دارایی‌های خصوصی کار می‌کنند و اقدام به خرید کسب و کار‌های خصوصی می‌کنند. سپس این کسب و کار‌ها را بهبود داده و عرضه اولیه ارائه می‌دهند.

بعضی از این صندوق‌ها به معامله اوراق قرضه پر ریسک می‌پردازند و بعضی نیز در بخش املاک و مستغلات و یا دارایی‌هایی مانند حق اختراع، حق موسیقی و غیره فعالیت دارند.

یک صندوق پوشش ریسک می‌تواند در زمینه‌های مختلفی سرمایه گذاری کند، حتی بعضی از این صندوق‌ها متشکل از چند صندوق پوشش ریسک دیگر هستند.

کارمزد و هزینه‌های این صندوق‌ها

درآمد مدیران این صندوق‌ها از کارمزد‌ها و هزینه‌های توافق شده که در توافق نامه به آن اشاره می‌شود، تامین خواهد شد. مدل درآمد بسیاری از این مدیران به صورت دریافت ۲ درصد دارایی‌های خالص صندوق به صورت سالیانه و همچنین دریافت ۲۰ درصد از سود بعد از گذر از حد مشخصی است.

در بسیاری از صندوق‌ها هم، مدیران تنها می‌توانند از سود سرمایه‌ گذاری‌ها کسب درآمد کنند.

یک صندوق پوشش ریسک چگونه درآمد کسب می‌کند؟

هدف اولیه یک صندوق پوشش ریسک کسب سود است، اما این کار چگونه انجام می‌گیرد؟

وقتی که چنین صندوقی بنیان‌گذاری می‌شود، در توافق نامه به حیطه کار و سرمایه گذاری آن اشاره می‌شود و مقدار کارمزد مدیر و یا مدیران نیز بیان می‌شود. فرضا بعد از گذر از محدوده سود ۳ درصد سود در سال، مدیر یا مدیران در ۲۵ درصد سود شریک خواهند بود.

افراد مختلفی در این صندوق‌ها سرمایه گذاری می‌کنند و مدیران نیز از پول این افراد برای سرمایه گذاری در چیز‌هایی که در توافق نامه به آن اشاره شده است، استفاده خواهند کرد. این مدیران هرچه سرمایه گذاری موفق‌تری داشته باشند و سود بیشتری کسب کنند، درآمد بیشتری خواهند داشت.

برای روشن شدن بیشتر بحث به صندوق پوشش ریسک این مثال توجه کنید. فرض کنید شما یک صندوق پوشش ریسک را بنیان‌گذاری کرده‌اید. در توافق نامه بر این تاکید شده که در صورت کسب سود سالیانه بیش از ۳ درصد، شما در ۲۵ درصد سود شریک خواهید بود.

صندوق شما با ۱۰۰ میلیون دلار کار خود را آغاز کرده و بعد از یک سال شما توانسته‌اید این رقم را به ۲۰۰ میلیون دلار برسانید، در این حالت صندوق شما ۱۰۰ میلیون دلار سود داشته که این ۱۰۰ میلیون را باید از ۳ درصد یعنی سه میلیون دلار کم کنید و در ۹۷ میلیون دلار باقی مانده، شما شریک خواهید بود و ۲۵ درصد از این ۹۷ میلیون دلار متعلق به شما خواهد بود.

چه کسانی می‌توانند در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کنند؟

معمولا به دلیل مقررات حکومتی، تنها سرمایه گذاران معتبر می‌توانند در یک صندوق پوشش ریسک سرمایه گذاری کنند. این سرمایه گذاران معتبر می‌توانند افراد حقیقی و یا حقوقی باشند. اگر این سرمایه گذار یک شخص حقیقی باشد، معیار‌های زیر را باید داشته باشد:

• این سرمایه گذار باید درآمد شخصی سالیانه ۲۰۰۰۰۰ دلار داشته باشد و اگر این سرمایه گذار متاهل است، درآمد مرکب او باید ۳۰۰۰۰۰ دلار در سال و یا بیشتر باشد. این شخص باید این درآمد را حداقل در دو سال متوالی کسب کرده باشد و باید دلایل متقاعد کننده‌ای ارائه دهد که ثابت کند که او در سال‌های آینده هم چنین درآمدی را باز کسب خواهد کرد.
• این فرد باید خود و همسرش جمعا دارای سرمایه ۱ میلیون دلار و یا بیشتر باشند. البته محل اقامت آنها جزء این سرمایه به حساب نمی‌آید و نباید آن را در نظر گرفت.

اگر این سرمایه ‌گذار یک شخص حقوقی باشد، باید از شرایط زیر برخوردار باشد:

• این شخص حقوقی باید ۵ میلیون دلار و یا بیشتر سرمایه داشته باشد و این سرمایه نباید صرفا به منظور آن سرمایه گذاری خاص فراهم شده باشد. این صندوق پوشش ریسک سرمایه همچنین باید توسط یک سرمایه گذار ماهر مدیریت شود.
• این شخص حقوقی باید به صورتی باشد که همه سرمایه گذاران آن افراد معتبری باشند.

کمسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده یک سرمایه‌گذار ماهر را به عنوان سرمایه گذاری تعریف می‌کند که دارای دانش و تجربه کافی برای تصمیم‌گیری در مورد ریسک‌های احتمالی یک سرمایه گذاری باشد. نظر شما چیست؟ آیا ایده صندوق پوشش ریسک جالب است؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.