فاکتورهای تشکیل سبد سهام

نکته بسیار مهمی که باید در اینجا ذکر شود این است که برای مقایسه نسبت P/E دو شرکت باهم باید هردو در یک حوزه صنعت فعال باشند زیرا نرخ رشد، سود آوری، بازار و….. در صنایع مختلف متفاوت است و قابل مقایسه نیست. پس شرکت هایی که مقاسه می شوند هر دو باید در صنعت مشترک فعالیت کنند.

ضریب بتا و کاربرد آن در بازار سهام

دو روش اصلی تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. هر یک از این روش‌ها نیاز به ابزارهایی دارند. برای مثال تحلیل بنیادی نیاز به بررسی صورت‌های مالی و همچنین استفاده از پارامترهای بنیادی مثل قیمت‌های جهانی و مواردی از این دست دارد. همچنین در تحلیل تکنیکال از ابزاری همانند خطوط روند، حمایت‌ها و مقاومت‌ها، فیبوناچی و … استفاده می‌شود.

یکی از ابزارهای مهمی که تحلیلگران برای تشکیل سبد خود از آن استفاده می‌کنند ضریب بتا (در انگلیسی Beta Coefficient) است. در یک تعریف ساده می‌توان گفت که ضریب بتا میزان نوسان‌پذیری یک شاخص نسبت به شاخص دیگر را بررسی می‌نماید. در بازار بورس اوراق بهادار معمولا (و نه همیشه) ضریب بتا را برای یک سهم نسبت به شاخص کل اندازه‌گیری می‌کنند.

برای درک بهتر موضوع اجازه دهید یک مثال ساده را فاکتورهای تشکیل سبد سهام با هم بررسی کنیم. احتمالا می‌دانید که شاخص بورس یک کشور بیانگر میانگین بازدهی آن در بازه‌های زمانی مختلف است. برای مثال وقتی شاخص بورس از ۱۰۰ هزار واحد به ۱۵۰ هزار واحد برسد، یعنی سهام موجود در آن به صورت میانگین (میانگین وزنی) ۵۰% بازدهی و رشد قیمت را داشته‌اند. حال ممکن است در همین بازار یک سهام ۱۰۰% رشد کرده باشد و سهام دیگر ۲۰%! شاخص بتا در واقع میزان نوسان قیمت سهام نسبت به شاخص کل را اندازه‌گیری می‌کند. در ادامه بیشتر این موضوع را توضیح خواهیم داد.

فرمول ضریب بتا

در یک تعریف بهتر می‌توان گفت که ضریب بتا میزان ریسک سیستماتیک سهام یا سبد سهام شما را نسبت به کلیت بازار می‌سنجد. ضریب بتا را می‌توان با تقسیم کردن کوواریانس بین بازدهی دارایی (سهام) شما و بازدهی شاخص بازار بر واریانس بازار به دست آورد. از این عبارات نترسید! در ادامه به راحتی با این مفاهیم آشنا خواهید شد…

توجه کنید که هدف این مقاله نحوه محاسبه ضریب بتا نیست. در این مقاله قصد داریم تعریف ساده و دقیق این پارامتر را ارائه کرده و کاربرد آن در بازار سرمایه را بررسی کنیم. محاسبه ضریب بتا در مقالات دیگر سایت به صورت کامل در اختیار شما قرار می‌گیرد.

تفسیر ضریب بتا

یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای کسی است که نسبت به جزییات سهام خود اطلاعات کاملی دارد. یکی از این جزییات مهم می‌تواند ضریب بتا باشد. پس از محاسبه این عدد خواهیم دید که معمولا این عدد می‌تواند مقادیری بالاتر از یک، یک، بین صفر و یک، صفر و کمتر از صفر را داشته باشد. در ادامه معنای هرکدام از این اعداد را توضیح می‌دهیم.

بیشتر از یک

ضریب بتای بیشتر از یک به معنای نوسان بیشتر قیمت سهام شما نسبت به میانگین بازار است. واضح است که در این صورت ریسک و احتمال بازدهی سهام مورد نظر نیز بالاتر خواهد بود. مثلا اگر ضریب بتای یک سهم ۲ باشد به این معنی است که در صورت رشد ۵۰ درصدی شاخص کل، سهام شما دو برابر آن یعنی ۱۰۰% رشد می‌کند. توجه کنید که در صورت افت شاخص نیز سهام مذکور دوبرابر میزان افت شاخص کل، افت قیمتی را تجربه خواهد کرد. در بازار سهام به سهام با ضریب بتای فاکتورهای تشکیل سبد سهام بیشتر از یک، سهام تهاجمی هم می‌گویند! احتمالا حالا دلیل آن را به خوبی می‌دانید!

یک

در این صورت نوسانات قیمت سهام شما مطابق با نوسانات قیمت شاخص کل است.

بین صفر و یک

در صورتی که ضریب بتا بین صفر و یک باشد، نوسانات قیمت سهام از نوسان شاخص کل ملایم‌تر بوده و با شیب کمتری همراه خواهد بود. باز هم برای درک بهتر موضوع یک مثال را مطرح می‌کنیم. فرض کنید ضریب بتای سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان را محاسبه کرده‌ایم و عدد ۰/۵ به دست آمده است. حال فرض کنید در یک بازه یک ساله شاخص کل بورس با ۲۰٪ کاهش از ۱۰۰ هزار واحد به ۸۰ هزار واحد رسیده باشد. اگر قیمت سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان در ابتدای سال به ازای هر سهم را ۱۰۰ تومان در نظر بگیریم، قیمت سهام این شرکت در انتهای سال چقدر خواهد بود؟!

بله درست حدس زدید! ۹۰ تومان! از آن جا که ضریب بتای این سهم ۰.۵ بوده است پس میزان کاهش قیمت آن نیز نصف کاهش شاخص کل یعنی ۱۰% می‌باشد. در بازار سهام به چنین سهامی، سهام تدافعی می‌گویند، زیرا ریسک خرید و فروش آن کم بوده و البته انتظار بازدهی در آن نیز کمتر است.

صفر

در این صورت نوسانات سهام از هیچ الگوی مشخصی پیروی نکرده و هیچ ارتباطی به نوسان شاخص کل ندارد. ضریب بتا را ضریب همبستگی نیز می‌نامند، از این جهت می‌توان بتای صفر را به معنای عدم همبستگی بین دو پارامتر در نظر گرفت.

منفی

گاهی اوقات پس از محاسبه ضریب بتای یک سهام به یک عدد منفی و کوچک‌تر از صفر می‌رسیم. بتای منفی نشان‌دهنده سهامی است که بر خلاف روند بازار حرکت می‌کنند. مثلا اگر میانگین بازدهی بازار در یک بازه زمانی مثبت باشد اما سهام یک شرکت بر خلاف روند بازار با کاهش قیمت همراه شود، بتای آن منفی است.

محاسبه بتا برای صنایع مختلف

همان‌طور که گفته شد ضریب بتا نشان‌دهنده میزان هم‌بستگی بین دو پارامتر است. در بازار سرمایه کشور ما معمولا پارامتر مرجع را شاخص کل در نظر می‌گیرند و ضریب بتای سهام مختلف را نسبت به آن می‌سنجند. اما مورد دیگری که می‌توان ضریب بتا را برای آن انداره‌گیری کرد، شاخص صنایع مختلف است. مثلا بعضی صنایع ممکن است بتای بالاتر از یک داشته باشند. معنای این جمله این است که میانگین بازدهی سهام صنعت مورد نظر نسبت به بازدهی شاخص کل ۱۰% بیشتر است. دقت کنید که در این جا به “میانگین قیمت” اشاره شد. یعنی ممکن است مثلا صنعت داروسازی نسبت به شاخص کل بتای ۱/۲ را داشته باشد اما سهام شرکت‌های مختلف داروسازی مقادیر مختلفی چه مثبت چه منفی و حتی صفر را اتخاذ کنند.

چکیده مطلب:

در دانش مالی ضریب بتا را به عنوان شاخصی برای محاسبه ریسک سیستماتیک سبد سهام نسبت به بازار مرجع در نظر می‌گیرند. این پارامتر برای مقایسه همسویی و همبستگی دو شاخص مختلف محاسبه می‌شود. برای مثال می‌توان ضریب بتای سهام یک شرکت یا شاخص یک صنعت خاص را نسبت به شاخص کل محاسبه کرده و از تفسیر آن برای تشکیل سبد سهام با ریسک مختلف استفاده کرد. البته بسیاری از نرم‌افزارها و وب‌سایت‌ها نیز همواره محاسبات را به صورت آنلاین در اختیار فعالان و سرمایه‌گذاران بازار سرمایه قرار می‌دهند.

نمادهایی که بیش از ۱۰۰هزار درصد سود دادند

هیچ بازاری در بلندمدت نمی‌تواند حریف بازدهی بورس شود. شاید همین یک نکته کافی باشد تا اگر می‌خواهید سراغ سرمایه‌گذاری‌های عمری بروید و پولتان را برای چند سال پس‌انداز کنید، گزینه‌ای مطمئن‌تر از بازار سرمایه نداشته باشید. اگر چنین تصمیمی دارید، احتمالا اعتماد به شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها بهترین و مطمئن‌ترین گزینه باشد. نماد‌های دلاری مثل محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و معدنی‌ها در رتبه بعدی قرار دارند، ولی با این همه مهمترین فاکتور برای انتخاب سهام بلندمدت، پرتفوی متنوع است.

به گزارش نبض بورس، هیچ بازاری در بلندمدت نمی‌تواند حریف بازدهی بورس شود. شاید همین یک نکته کافی باشد تا اگر می‌خواهید سراغ سرمایه‌گذاری‌های عمری بروید و پولتان را برای چند سال پس‌انداز کنید، گزینه‌ای مطمئن‌تر از بازار سرمایه نداشته باشید. اگر چنین تصمیمی دارید، احتمالا اعتماد به شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ‌ها بهترین و مطمئن‌ترین گزینه باشد. نماد‌های دلاری مثل محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و معدنی‌ها در رتبه بعدی قرار دارند، ولی با این همه مهمترین فاکتور برای انتخاب سهام بلندمدت، پرتفوی متنوع است.

هلدینگ‌ها، چون در هر رشته‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند و شرکت زیرمجموعه فعال دارند، می‌توانند ریسک را به حداقل برسانند. فاکتور دوم طرح‌های توسعه است که در تحلیل‌های بنیادی می‌توان رد پایشان را پیدا کرد و فاکتور سوم، بزرگی شرکت است.

هفت صبح نوشت: شرکت‌های کوچک هرگز نمی‌توانند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت چندساله باشند. چراکه هیچ تضمینی وجود ندارد در آینده این شرکت بتواند سر پا بماند. در این گزارش سراغ ۱۰نماد بزرگی رفتیم که از ابتدای سال ۸۸ تا حالا یعنی قبل از جهش قیمت دلار از هزار به سه هزار تومان، بیشترین بازدهی را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند.

احتمالا شرکت‌های کوچکی باشند که توانسته‌اند بازدهی بیشتری در این مدت کسب کنند، ولی از آنجاکه ریسک سرمایه‌گذاری بلندمدت در شرکت‌های کوچک بالاست آن‌ها را از بررسی کنار گذاشته‌ایم. نتایج نشان می‌دهد پتروشیمی شازند با نماد شاراک توانسته در مدت ۱۲سال حدود ۱۰۴هزار درصد بازدهی داشته باشد. بازدهی شاخص کل از ابتدای سال ۸۸ تا به امروز ۱۸هزار و ۶۰۰درصد بوده و شاید جالب باشد بدانید که دلار در این مدت تنها دو هزار و ۶۰۰درصد بازدهی داشته و سکه تمام پنج هزار و ۱۰۰درصد افزایش قیمت پیدا کرده است.

شاراک؛ بازدهی ۱۰۴هزار درصدی

شرکت پتروشیمی شازند یکی از پربازده‌ترین نماد‌های بزرگ بازار سرمایه در طولانی‌مدت است. قیمت هر سهم شاراک ابتدای سال ۸۸ حدود ۲۵۰تومان بود و این روز‌ها شاراک با قیمت حدود چهار هزار و ۳۰۰تومان معامله می‌شود. ولی با این وجود شاراک توانسته بازدهی ۱۰۴هزار درصدی را در کارنامه خود ثبت کند. چراکه در این مدت شاراک سه مرتبه افزایش سرمایه داشته و قیمت آن تعدیل شده است.

بررسی نمودار تعدیل شده این نماد نشان می‌دهد اگر در ابتدای سال ۸۸ یک میلیون تومان معادل هزار دلار سهم شاراک خریده بودید، الان صاحب سرمایه یک میلیارد تومانی بودید که معادل حدود ۳۷هزار دلار است.

کگل؛ بازدهی ۷۴هزار درصد

۱۰مرتبه افزایش سرمایه در طول ۱۲سال باعث شده نمودار تعدیل شده سهام کگل تفاوت زیادی با نمودار تعدیل نشده داشته باشد. ابتدای سال ۸۸ قیمت هر سهم کگل حدود هزار تومان بود، اما اگر تعدیل قیمت را در نظر بگیریم، می‌بینیم ارزش هر سهم آن زمان تنها ۴۵ریال بوده است.

مقایسه این رقم با قیمت فعلی سهام شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر یعنی دو هزار و ۴۰۰تومان به خوبی نشان می‌دهد کگل در مدت ۱۲سال توانسته ۷۴هزار درصد بازدهی داشته باشد. توجه داشته باشید که سود تقسیم شده این نماد هم در محاسبه بازدهی آن در نظر گرفته شده است.

ومعادن؛ بازدهی ۵۸هزار درصدی

هلدینگ بزرگ شرکت‌های معدنی از دیگر نماد‌های پربازدهی در طولانی مدت است. ومعادن شرکت مادر اغلب نماد‌های بزرگ گروه استخراج کانه‌های فلزی به حساب می‌آید و همین موضوع باعث شده به یکی از غول‌های بازار سهام تبدیل شود. پرتفوی آن علاوه بر استخراج کانه‌های فلزی، شامل نماد‌های فلزات اساسی هم می‌شود.

اگر ابتدای سال ۸۸ تنها یک میلیون تومان سهام ومعادن را با دید بلندمدت سرمایه‌گذاری کرده بودید، الان صاحب حدود ۵۸۰ میلیون تومان سرمایه بودید. یک میلیون تومان آن زمان معادل حدود هزار دلار بود و ۵۸۰ میلیون تومان الان معادل حدود ۲۱هزار دلار است.

فملی؛ بازدهی ۴۵هزار درصدی

شرکت ملی صنایع مس ایران در ۱۲سال گذشته سرمایه سهامدارانش را تقریبا ۴۵۰برابر کرده است. ایران بزرگترین تولیدکننده مس در خاورمیانه است و فملی بزرگترین شرکت ایرانی این حوزه. شاید همین موضوع راز بازدهی چشمگیر این نماد نارنجی بوده باشد.

ارزش سهام فملی با در نظر گرفتن هشت مرتبه افزایش سرمایه و تعدیل قیمت، ابتدای سال ۸۸ حدود ۳۰ریال بود و حالا به حدود هزار و ۴۰۰تومان رسیده است. فملی هیچ سالی جیب سهامدارانش را از سود شرکت خالی نگذاشته است و به عنوان یکی از پرسودترین نماد‌ها به حساب می‌آید و می‌تواند همچنان یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری چند ساله باشد.

وغدیر؛ بازدهی ۴۵هزار درصدی

شرکت سرمایه‌گذاری غدیر پرتفویی از محصولات شیمیایی و استخراج کانه‌های فلزی دارد. برای اینکه نگران کاهش قیمت دلار نباشد، ۱۰درصد از سرمایه خود را هم به نیروگاه‌ها اختصاص داده. از ۸۸ شرکت فاکتورهای تشکیل سبد سهام زیرمجموعه هلدینگ غدیر، تنها ۲۳شرکت بورسی هستند و ورود هرکدام از ۶۶شرکت زیرمجموعه که خارج از بورس فعالیت می‌کنند، می‌تواند تاثیر زیادی روی ارزش سهام وغدیر داشته باشد.

این نماد ثابت کرده می‌تواند در بلندمدت عملکرد خوبی از خود نشان دهد. چراکه در ۱۲سال گذشته ارزش سهام شرکت سرمایه‌گذاری غدیر تقریبا ۴۵هزار درصد رشد کرده و این یعنی یک میلیون تومان سهام وغدیر در سال ۸۸ حالا معادل ۴۵۰میلیون تومان ارزش دارد.

شبهرن؛ بازدهی ۴۴هزار درصدی

نفت بهران از نماد‌های گروه فرآورده‌های نفتی است. این گروه را اغلب با چهار نماد پالایشی شپنا، شبندر، شتران و شبریز می‌شناسیم، اما در این گروه روانکار‌هایی مثل نفت بهران حضور دارند. از آنجا که شناوری سهامشان کمتر از بقیه است، چندان به چشم‌مان نمی‌آید، ولی همین نماد توانسته در ۱۲سال گذشته بازدهی قابل توجه ۴۴هزار درصدی را در کارنامه خود ثبت کند. فعالیت اصلی آن تولید روغن موتور و روغن‌های صنعتی است و با همین کار سرمایه یک میلیون تومانی سهامدارانش در ابتدای سال ۸۸ را به سرمایه ۴۴۰میلیون تومانی در حال حاضر تبدیل کرده است.

وبانک؛ بازدهی ۴۴هزار درصدی

وبانک دیگر نماینده گروه شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی در فهرست بهترین گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است. وبانک نماد شرکت سرمایه گروه توسعه ملی است و پرتفوی بسیار متنوعی دارد. واسطه‌گری‌های مالی با سهم ۳۰درصدی بخش اصلی سبد دارایی‌های این هلدینگ را تشکیل داده‌اند و ۷۰درصد دیگر در گروه‌های مختلف مثل محصولات شیمیایی، محصولات غذایی و سیمان تقسیم شده است. اگر ابتدای سال ۸۸ به اندازه یک میلیون تومان یعنی هزار دلار سهام وبانک خریده بودید، الان صاحب سرمایه‌ای به ارزش ۴۴۰میلیون تومان معادل ۱۶هزار دلار بودید.

حذف تدریجی پژو

اکو ایران : گروه پژو تا پایان مردادماه سال جاری در مجموع نزدیک به 146 هزار و 870 دستگاه فروش رفته است.

بررسی اطلاعات منتشر شده ایران خودرو در سایت کدال سازمان بورس نشان می دهد گروه پژو در پایان مردادماه سال جاری درآمدی حدود 24 هزار و 600 میلیارد تومانی برای این خودروساز به همراه داشته است. این میزان درآمد در قیاس با درآمد سال گذشته این خودروساز از رشدی بیش از 72 درصدی حکایت دارد. آبی های جاده مخصوص سال گذشته حول و حوش 14 هزار و 268 میلیارد تومان از محل فروش این گروه خودرویی به حساب خود واریز کردند. خودروساز ساکن کیلومتر 14 جاده مخصوص در پنج ماهه ابتدایی سال گذشته در مجموع حدود 116 هزار و 230 دستگاه از محصولات خود با برند پژو را برای مشتریان فاکتور کرد. ایران خودرویی تا پایان دومین ماه از فصل تابستان سال جاری به طور میانگین هر دستگاه از محصولات خود که برند پژو دارد را با قیمتی حول و حوش 167 میلیون و 500 هزار تومان بفروش رسانده اند. این میانگین فروش در مقایسه با میانگین قیمتی سال گذشته گروه پژو حدود 34 درصد رشد کرده است. سال گذشته میانگین فروش این گروه خودرویی حوالی 125 میلیون تومان بود.

در پایان پنجمین ماه از سال 1401 بیش از 64 درصد تیراژ فروش ایران خودرویی ها را محصولات برند پژو تشکیل داده است. همچنین براساس اطلاعات منتشر شده در سایت کدال سازمان بورس 53 درصد از درآمد این خودروساز در بازه زمانی یاد شده نیز از این محل تامین شده است.

اما بررسی تیراژ فروش گروه پژو در پایان مردادماه گذشته نشان می دهد آبی های جاده مخصوص حدود 72 درصد تیراژ فروش خود را از محل فاکتور کردن محصولات گروه پژو نهایی کردند. بنابراین شاهد هستیم که سهم گروه پژو در سبد فروش ایران خودرو طی پنج ماهه سال 1401 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود 8 درصد افت کرده است. سهم درآمدی این خودروساز از محل فروش محصولات خود با برند پژو در پایان دومین ماه از فصل تابستان 1400 حدود 64 درصد فروش کل برآورد شده است. بنابراین درآمد ایران خودرو نیز از محل فروش محصولات برند پژو در سال جاری در قیاس با سال گذشته حدود 11 درصد کاهش را به خود دیده است.

ایران خودرو به نظر می رسد ایران خودرو به دنبال این است تا وابستگی خود به محصولات گروه پژو را به تدریج کاهش داده و محصولات جدید را جایگزین کند.

نسبت P/E چیست؟

نسبت P/E یا به عبارتی price to earning یکی از پرکاربردترین و مهم ترین شاخص های بررسی و ارزش گذاری سهام می باشد. زیرا ۲ مورد از مهم ترین فاکتور های انتخاب سهام خوب یعنی قیمت و سود را بطور مستقیم بررسی می کند همچنین زمان نیز در این شاخص نقش به سزایی دارد.

عددی که به عنوان P/E مطرح می شود حاصل تقسیم قیمت هر سهم (price) بر درآمد هر سهم (EPS) است. تعاریف مختلف با مفهومی تقریبا یکسان را می توان برای این نسبت ارائه نمود.

اگر به مطالعه درباره درآمد هر سهم تمایل دارید مقاله EPS چیست؟! را پیشنهاد می کنیم.

تعاریف نسبت p/e :

معمول ترین تعریف این است که عدد ٬ نسبت P به E بیان گر این است که بازار برای هر واحد سود سهم مورد نظر چند واحد پولی پرداخت می کند یا به عبارت دیگر این عدد نشان دهنده ی این است که چند برابر سود دریافتی باید پول برای خرید پرداخت کنیم. مثلا اگر P به E برابر ۵ باشد برای یک میلیون سود باید ۵ میلیون سهام خریداری کنیم.

همچنین اگر سود شرکت برای سال های متمادی عدد ثابت باشد با خرید سهام در این قیمت ، عدد نسبت P/E نشان دهنده ی تعداد سال هایی است که طول می کشد سود دریافتی ما به میزان مبلغ خرید ما برسد که به آن نرخ بازگشت سرمایه می گویند.

برای مثال فرض کنید ۲ میلیون تومان از سهمی که P به E در آن ۴ می باشد ( با فرض ثابت بودن سود هر سهم ) را میخریم. این شرکت ۴ ساله کل پولی را که برای خرید این سهم پرداخت کرده ایم فقط از طریق سود تقسیمی برایمان واریز میکند در حالی که پولی که بابت خرید سهم داده ایم هنوز سرجایش است.

یعنی بعد از چهار سال ۲ میلیون تومان سود برای ما میسازد و ۲ میلیون هم که تعدادی سهام خریداری کرده بودیم نیز داریم . (اگر قیمت هرسهم تغییر کند میزان ارزش نقدی سهام نیز تغییر می کند.)

انواع نسبت های P/E و روش های محاسبه آنها

۳ نوع نسبت P/E وجود دارد که نوع آنها به روش محاسبه آنها بستگی دارد:

نسبت P/E دنباله دار: معمول ترین روش محاسبه نسبت P/E می باشد که قیمت روز سهام و EPS تحقق یافته در آن محاسبه می شود و بیشتر نشان دهنده ی سابقه سهم است و موارد زیادی درمورد آینده به تحلیل گر نمی گوید.

نسبت P/E برآوردی: در این روش قیمت روز سهام تقسیم بر EPS پیش بینی می شود و نسبت P/E پیش بینی یا برآوردی محسوب می شود که برای تحلیل های یک ساله و آینده شرکت کاربرد دارد.

نسبت P/E میانگین: در این روش هم قیمت سهام به روز محاسبه می شود اما EPS از میانگین سود تحقق یافته ۶ ماه گذشته و EPS پیش بینی ۶ ماه آینده تشکیل می شود تا از مزایای تحلیل های گذشته و آینده برای تحلیل گر استفاده داشته باشد.

نکته خیلی مهم: در محاسبات این نسبت ها بهتر است معامله گر خود به محاسبه EPS و پیش بینی آن بپردازد زیرا روش های متفاوت حسابداری و قانونی موجب تفاوت زیاد EPS ها و طبیعتا در نسبت P/E می شود.

همچنین محاسبه و پیش بینی EPS توسط معامله گر کمک زیادی برای ارزش گذاری درست قیمت و خرید به موقع سهام می کند و سود خوبی را برای معامله گر به ارمغان می آورد.

نسبت P/E بزرگ بهتر است یا کوچک

طبیعتا اگر بتوانیم با سرمایه کم، سود و پول بیشتری بدست بیاوریم ثروت مند خواهیم شد که در نسبت P/E ٬ این مفهوم ظاهرا با P/E کوچک تر هم معنی است.

برای مثال نسبت P به E برابر با ۲ یعنی ۵۰ % سود سالانه و بازگشت سرمایه اصلی طی ۲ سال اما برای مثال نسبت P/E به عدد ۲۰ بطور ظاهری یعنی ۲۰ سال طول می کشد تا به سرمایه خود و ۱۰۰ % برسید اما چرا شرکت هایی با این چنین نسبت های P/E بزرگ خریدار دارند؟

آیا خریداران از P/E شرکت آگاهی ندارند؟! باید در جواب بگوییم که تحلیل P/E به این سادگی هم نیست بلکه نسبت P/E بزرگ به معنی انتظار بازار از آن سهام است به عبارت دیگر قیمت زیاد سهام با سود نسبی پایین نشان گر این است که تحلیل گران آینده سود سازی و روند این شرکت را بسیار مناسب می بینند.

به همین علت با افزایش قیمت سهام که فعلا بنظر گران می آید آنرا خریداری می کنند تا در آینده بلند مدت از آن بهره ببرند که همین امر باعث افزایش نسبت P/E می شود.

برای مثال همان طور که در تصویر بالا مشاهده میکنید با وجود اینکه این نسبت برای سهم فرابورس ۲۲ می باشد ولی همچنان صف خرید در سهم شکل گرفته و معامله گران زیادی تمایل به خرید سهم دارند.

نتیجه:

پس با دیدن نسبت P/E و تنها مقایسه عدد آن نمی توان گفت که سهام شرکتی گران یا ارزان است بلکه باید با تحلیل و بررسی EPS و روند آن و مقایسه با دیگر شرکت های هم گروه سهم را سنجید و سپس اقدام به خرید کرد.

نسبت P/E به ۲ صورت امکان تغییر دارد که به عوامل نسبت P/E یعنی قیمت و سود هر سهم بستگی دارد.

در واقع کسانی که سهام هایی با نسبت P به E بالا خریداری می کنند انتظار دارند در آینده سود این سهام افزایش یابد و نسبت P/E آن متعادل شود اما اگر شرکت مورد نظر وضعیت مناسبی از لحاظ سود سازی نداشته باشد و نتواند سود مدنظر را ایجاد کند برای متعادل شدن نسبت P/E قیمت سهام شرکت به اجبار با کاهش چشم گیر مواجه خواهد شد زیرا گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیست و سرمایه گذاران سرمایه خود را از آن خارج می کنند.

همچنین سهام هایی که با نسبت P/E پایین معامله می شوند نشان گر این است که بازار انتظار کاهش سود سازی این سهام را دارد اما اگر شرکت همچنان به سود سازی خود و روند مثبت آن ادامه دهد با افزایش قیمت مواجه می شود تا نسبت P/E آن متعادل شود.

پیشنهاد می کنیم این مطلب را نیز از دست ندهید : حجم مبنا در بورس چیست؟!

مقایسه ی نسبت P/E شرکت ها

۳ روش مقایسه نسبت P/E وجود دارد:

P/E تاریخی: در این روش نسبت P/E یک شرکت به نسبت P/E خود در سال های گذشته مقایسه می شود که بسته به نرخ رشد سود سازی و روند آن سنجیده می شود.

P/E مقایسه ای: در این روش نسبت P/E دو شرکت متفاوت با یکدیگر مقایسه می شوند.در این مقایسه بسته به سابقه شرکت و برنامه های توسعه و توانایی آن در اجرا و سودسازی شرکت ها مقایسه می شوند.

نکته بسیار مهمی که باید در اینجا ذکر شود این است که برای مقایسه نسبت P/E دو شرکت باهم باید هردو در یک حوزه صنعت فعال باشند زیرا نرخ رشد، سود آوری، بازار و….. در صنایع مختلف متفاوت است و قابل مقایسه نیست. پس شرکت هایی که مقاسه می شوند هر دو باید در صنعت مشترک فعالیت کنند.

نسبت P/E بکاب و صنعت مربوطه

P/E میانگین صنعت: در این روش P/E شرکت با P/E صنعتی که در آن فعالیت می کند سنجیده می شود.مقایسه ی نسبت P/E با میانگین صنعت ۳ حالت دارد که یا بیشتر است یا هم تراز است و یا کمتر است. اگر اختلاف عدد P/E با میانگین صنعت کمتر از ۱ باشد هم تراز محسوب می شود مگر نه یا بزرگتر است یا کوچکتر.

اگر P/E از میانگین صنعت بزرگتر باشد یا باید با افزایش سود٬ P به E خود را کاهش دهد و هم تراز کند یا با کاهش قیمت به این هدف نزدیک شود که خطرناک است. اگر نسبت P/E از میانگین صنعت کوچک تر باشد یا باید سود خود را کم کند که معقول نیست و یا اقبال بازار نسبت به سهم بیشتر می شود و قیمت سهام افزایش پیدا میکند در نتیجه p/e سهم دوباره به سمت نزدیک شدن به p به e صنعت می رود.

نکات مهم نسبت P/E:

♦ شرکتی که رشد خود را کرده و رشد آن متوقف شده و به ثبات رسیده P/E آن تعدیل می شود.

♦ در ارتباط با شرکت های زیان ده برخی معتقدند که نسبت P به E برای آنها برابر صفر است. اما برخی P به E برای این شرکت ها را منفی می دانند و عدد P/E منفی به معنی تعداد سال هایی است که اگر شرکت با همین روند پیش برود زمان می برد تا سرمایه های آن نابود شود و به صفر برسد. همچنین برخی نیز نسبت P/E برای شرکت های زیان ده را بی معنی و تعریف نشده می دانند که قابل تحلیل هم نیست.

نسبت P/E منفی برای سهم حتوکا

♦نسبت P/E کوچکتر از یک و مثبت به معنی بازگشت تمام و کمال سرمایه کمتر از یک سال است به عبارت دیگر در با سرمایه گذاری در چنین سهامی در کمتر از یک سال بیش از ۱۰۰% سود حاصل می شود.

♦ نسبت P/E که به قیمت و سود هر سهم در مقیاس زمانی بستگی دارد از عواملی همچون برنامه های آتی شرکت،مدیریت،وضعیت اقتصاد بازار و کلان کشور،درصد دارایی های ثابت شرکت و….. تاثیر می پذیرد.

وضعیت بحرانی چهار متغیر کلیدی در اقتصاد ایران؛ خبری از نفت نیست

گزارش تازه مرکز آمار ایران درباره میزان رشد اقتصادی در بهار امسال، از وضعیت بحرانی چند متغیر کلیدی در اقتصاد ایران خبر می‌دهد. با اینکه مرکز آمار در یک برآیند کلی، رشد اقتصادی ایران در بهار امسال را «مثبت» اعلام کرده، اما نگاهی به جزییات ارایه‌شده از این «مثبت‌اندیشی آماری» از رشد واقعی اقتصادی نشان می‌دهد که برخی شاخص‌ها و متغیر‌های مهم اقتصادی در وضعیت نامساعدی به سر می‌برند.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

منفی شدن تشکیل سرمایه ثابت

به گزارش اعتماد، نکته اول بنا بر این گزارش، میزان «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» است که در بهار سال گذشته ۱۱ درصد رشد کرده بود. اما در بهار امسال نه تنها رشدی در این بخش رخ نداده، بلکه تشکیل سرمایه ثابت به زیر صفر هم رسیده و روی عدد منفی ۰.۱ ایستاده است.

در ادبیات اقتصادی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به معنای هزینه خریداری کالا‌های سرمایه‌ای توسط بخش خصوصی، تولیدکنندگان خدمات دولتی و تولیدکنندگان خدمات خصوصی در خدمت خانوار‌ها منهای خالص فروش کالا‌های سرمایه‌ای دست‌دوم و قراضه در طول یک دوره حسابداری است. این دوره نیز معمولا یکسال است. کالا‌های سرمایه‌ای، کالا‌های نهایی و بادوامی هستند که در تولید کالا‌ها و خدمات جدید به کار برده شده و عمر اقتصادی و مورد انتظار آن‌ها بیش از یکسال است.

در نظام حساب‌های ملی ایران برآورد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به صورت مجزا در زمینه ماشین‌آلات و لوازم کسب‌وکار و ساختمان صورت می‌گیرد. در واقع نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص از این دو جزو اساسی تشکیل شده است؛ یکی از این اجزا نشان‌دهنده نرخ تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات و دیگری نرخ تشکیل سرمایه در بخش ساختمان است که به تفکیک نشان می‌دهد میزان سرمایه‌گذاری برای خرید ماشین‌آلات یا ساخت‌وساز چقدر بوده است.

گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات نسبت به بهار سال گذشته اندکی رشد کرده است. بهار پارسال نرخ رشد تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات ۵ درصد بوده و حالا به ۵.۸ درصد رسیده است. اما رشد تشکیل سرمایه در بخش ساختمان در بهار سال گذشته ۱۵.۴ درصد بوده و حالا در پایان بهار امسال نه تنها رشدی نداشته بلکه ۴ درصد زیر صفر بوده است.

اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در گزارش‌هایی که اخیرا با عنوان پایش ملی محیط کسب‌وکار ایران منتشر کرده، عواملی، چون غیرقابل پیش‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌وکار و دشواری تامین مالی از بانک‌ها فاکتور‌های تاثیرگذار بر بهبود محیط کسب وکار اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قرار داده‌اند. ضمن اینکه ردپای عوامل تنش‌زای سیاسی نیز در پایین آمدن رشد تشکیل سرمایه ثابت دیده می‌شود.

هزینه مصرف هم نزولی است

بخش دیگر آمار‌های نگران‌کننده مرکز آمار، مربوط به هزینه مصرف در دو بخش دولتی و خصوصی است. اما ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که این دو شاخص چه کارکردی دارند؟

مصرف نهایی خصوصی از مجموع مصرف نهایی خانوار و مصرف نهایی موسسات غیرانتفاعی در خدمت خانوار به دست می‌آید. موسسات غیرانتفاعی نیز نهاد‌های قانونی یا اجتماعی هستند که به منظور تولید کالا‌ها و خدمات تشکیل می‌شوند ولی تولید آن‌ها منبع درآمد، سود یا دیگر عواید مالی برای واحد‌های موسس یا کنترل‌کننده آن‌ها نیست.

مصرف خانوار‌ها نیز دربرگیرنده هزینه خانوار بابت خوراکی و نوشیدنی‌ها، پوشاک و کفش، مسکن، بهداشت، حمل‌و‌نقل و ارتباطات، تفریح و فرهنگ، هتل و رستوران و. می‌شود. هزینه‌های مصرف نهایی دولت شامل هزینه تولید کالا‌ها و خدماتی است که توسط واحد‌های تولیدی برای خانوار‌ها به‌طور رایگان یا به قیمتی که از نظر اقتصادی معنی‌دار نیست صورت می‌گیرد. این قلم سمت تقاضای اقتصاد، بیش از هر چیز متاثراز وضعیت بودجه‌ای دولت است.

در نگاه اول مرکز آمار ایران اعلام کرده که هزینه مصرف نهایی خصوصی که در بهار پارسال ۷.۸ درصد رشد کرده بود، در بهار امسال ۱۱.۲ درصد رشد کرده است. اما باید توجه داشت که هزینه مصرف نهایی خصوصی در پایان سال گذشته نزدیک به ۱۳ درصد رشد کرده بود و حالا رقم به دست آمده از رشد این متغیر، به نوعی از افول مصرف نهایی خصوصی خبر می‌دهد.

از طرف دیگر، ارقام به دست آمده در هزینه مصرف نهایی دولت از این هم وخیم‌تر است. هزینه مصرف نهایی دولت در طول سال گذشته و حتی بهار سال گذشته در عدد ۵.۴ درصد بوده، اما این عدد در بهار امسال یک درصد کاهش پیدا کرده است.

این اتفاق به خوبی نشان می‌دهد که بودجه‌ریزی نادرست برای شرکت‌های دولتی چگونه موجب شده تا بیش از آنکه «درآمدها» به سمت «رشد واقعی اقتصادی» برود، برای «چانه‌زنی‌های سیاسی» هزینه شده است. به عبارتی، در نظام بودجه‌ریزی، به جای اینکه نحوه کارکرد یک سازمان یا شرکت دولتی و نقش آن برای «رشد تولید ناخالص داخلی» مبنای اختصاص «پول و بودجه» باشد؛ «فضای چانه‌زنی» و «لابی‌گری» حاکم بوده و دست آخر منابع به سمت و سوی درستی هدایت نشده‌اند.

بحران خشکسالی و تاثیر روی کشاورزی

نکته نگران‌کننده دیگر، «کوچک‌تر شدن» بخش کشاورزی و سهم این بخش از «کیک اقتصاد» ایران است. اگر نگاهی به وضعیت رشد تولید ناخالص داخلی در بخش کشاورزی بیندازیم، مشخص می‌شود که در دو سال ۸۵ و ۸۶ رشد این بخش در عدد ۶ درصد بوده. در سال ۸۷ یک درصد از این رشد کاسته شده و در دو سال ۸۸ و ۸۹ رشد این بخش دوباره به سطح ۶ درصد برگشته. در سال ۹۰ رشد بخش کشاورزی باز به سطح ۵ درصد سقوط کرده.

در سه ساله ۹۱ تا ۹۳ رشد بخش کشاورزی در عدد ۶ بوده و حتی در سال ۹۴ رشد بخش کشاورزی رکورد چند ساله را می‌زند و به ۷ درصد می‌رسد. اما در سال‌های ۹۵ تا ۹۷ بار دیگر رشد بخش کشاورزی به ۶ درصد برمی‌گردد. با این حال، در سه سال ۹۸ تا همین سال گذشته، رشد بخش کشاورزی بار دیگر صعودی می‌شود و به ۷ درصد برمی‌گردد. نکته ناامیدکننده اینکه، در پس بحران خشکسالی حالا در بهار امسال، رشد بخش کشاورزی به ۵ درصد افت کرده است.

خبری از نفت نیست

نکته مهم دیگر در گزارش جدید مرکز آمار، عقب ماندن بخش نفتی از بخش غیرنفتی است. با وجود اظهارات مقامات دولتی در خصوص رشد تولید و فروش نفت، اما داده‌های جدید ظاهرا حاکی از آن است که ظرفیت فروش نفت کشور در سایه تحریم‌ها به انتها نزدیک شده است.

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که رشد بخش نفت در بهار امسال، ۱.۲ درصد بوده است. با توجه به اینکه رشد نفتی در زمستان پارسال هم کند بوده، می‌توان گفت که حداقل رشد نفتی که در سایه تحریم‌ها حاصل شده و بدون گشایش سیاسی جدید، نمی‌توان نفت بیشتری فروخت.