انواع ریسک و مدل های ریسک

Risk Factor = Consequence * Exposure * Probability میزان احتمال * میزان تماس * میزان پیامد = رتبه ریسک

انواع ریسک در کسب و کار ( ۲۰ نوع ریسک در کسب وکار )

ریسک کسب و کار چیست؟ چگونه ریسک کسب و کار در کار آفرینی و … را شناسایی کنیم؟ انواع ریسک در کسب و کار کدام یک هستند و هر کدام چه معنی دارند. در این مقاله با هم 20 نوع از انواع رایج ریسک در کسب و کار که ممکن است شما با آن برخورد کنید را با هم مرور می کنیم. با ما همراه باشید.

احتمال به خطر افتادن کسب و کار، احتمالی است که می‌تواند شما را از دستیابی به یک هدف در کسب وکارتان باز دارد. خطراتی که کسب وکارها به طور معمول با آن ها رو به رو هستند، گسترده هستند؛ این خطرات شامل مواردی می‌شوند که می‌توانید کنترل کنید، مانند استراتژی و مواردی که خارج از کنترل شما هستند، مثل اقتصاد جهانی. همگی این موارد می توانند یک منشا از ریسک باشند.

مد نظر داشته باشید که در ادامه ما تنها اشاره کوتاهی به این انواع ریسک می کنیم تا با آن ها آشنا شوید و این در حالی است که برای توضیح هر یک از این نوع ریسک چندین مقاله نیاز است که در آینده به مرور به هر یک از این موادر در قالب مقالات جداگانه ای خواهیم پرداخت.

عضویت در خبرنامه

برای دریافت اخبار جدید ایمیل خود را وارد نمایید

دسترسی سریع

دسترسی سریع

دسترسی سریع

کپی کردن قسمت یا تمامی مقاله از "هاو کن یو" تنها با کسب مجوز امکان پذیر است

ریسک و انواع آن

بانک ها و موسسات مالی در سراسر دنیا و در اقتصاد های گوناگون کشور ها، به عنوان ارکان مهم و اثر گذار در انواع فعالیت های اقتصادی و بازرگانی شناخته می شوند.

اکثر اشخاص برای سپرده گذاری یا استقراض وجه نقد، با این نوع از نهاد ها سر و کار دارند و همچنین در کنار آن، دولت و مراجع نظارتی مالی، با ایجاد رابطه نزدیک با این موسسات، در صدد تثبیت سیاست های پولی و مالی و کسب اعتماد از توانایی و اثر بخشی مقرراتی که برای تامین سلامت اقتصادی و مالی جامعه وضع شده، می باشند.

در این بین، شناسایی انواع ریسک و خطراتی که عملیات گوناگون بانک ها و موسسات اعتباری را تحت شعاع خود قرار می دهد، یکی از ابزار هایی است که مدیریت ارشد می تواند با استفاده از آن، از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری نموده و یا دامنه آسیب رسانی آنها را تا میزان قابل قبولی کاهش دهد که تحت عنوان مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می گیرد.

مفهوم ریسک:

در واقع می توان گفت که ریسک ها حاصل از قرار گرفتن نهاد های مالی در برابر عدم قطعیت ها و عدم اطمینان از نتیجه رخداد ها می باشند. برخی مواقع می توان به کمک تحلیل های آماری، احتمال وقوع هر یک از نتایج محتمل را برآورد نموده و پیامد های آن را تا حدی پیش بینی کرد.

کاملا واضح و مشخص است که هر اندازه این بررسی ها جزئی و دقیق تر باشند و جنبه های مختلف را در نظر گرفته بگیرند، نتایج به دست آمده از فضای عدم اطمینان مطلق به سمت عدم اطمینان های نسبی حرکت خواهد نمود.

ماهیت و اثر ریسک:

اثر ریسک دارای سه نوع ماهیت متفاوت زیر می باشد:

1. ریسک کوتاه مدت: این نوع انواع ریسک و مدل های ریسک ریسک به ریسک ناشی از عملیات و فعالیت ها مرتبط است.
2. ریسک میان مدت: این نوع ریسک به تاکتیک های شرکت مرتبط است.
3. ریسک بلند مدت: این نوع ریسک به استراتژی های کلی شرکت مرتبط است.

مدیریت ریسک:

اصطلاح مدیریت ریسک در تمامی کسب و کار ها شامل روش ها و فرآیند هایی می باشد که سازمان ها به منظور مدیریت انواع ریسک و استفاده از فرصت هایی که منجر به دست یابی به اهداف خاص بیزینس خاص خود استفاده می کنند.

بنابراین می توان گفت که مدیریت ریسک سرمایه گذاری به عنوان یکی از اصلی ترین زیر شاخه های مدیریت ریسک هم در سطح جزئی و هم در سطح کلی قابل استفاده است.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ارزیابی ریسک را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

مدیریت ریسک و انواع آن

انواع ریسک:

در حالت کلی دسته بندی های مختلفی برای انواع ریسک در منابع گوناگون ارائه شده است که یکی از آنها، ریسک های تجاری (Business Risk) و ریسک های غیر تجاری (Non-Business Risk) می باشد.

ریسک ‌های تجاری، به ریسک‌ هایی گفته می شود که یک بنگاه یا کسب و کار، کاملا به آن واقف است و از آن برای ایجاد مزیت رقابتی و ایجاد ارزش برای سهامداران استفاده می نماید، در حالی که ریسک هایی که کسب و کار کنترلی روی آنها ندارد، ریسک های غیر تجاری نامیده می شود.

ریسک‌ های مالی (Financial Risks) در گروه ریسک ‌های تجاری قرار دارند که از زیان‌ های احتمالی در بازار های مالی ناشی می شوند.

ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک:

دسته بندی دیگری از انواع ریسک که به طور خاص روی ریسک های مالی تعریف می شود، عبارت است از ریسک های سیستماتیک (Systematic Risks) و ریسک های غیر سیستماتیک (Nonsystematic Risks).

ریسک های سیستماتیک یا تنوع ناپذیر (Nondiversifiable Risks) عبارتند از ریسک هایی که تمامی اوراق بهادار را تحت تاثیر خود قرار می دهند.

انواع ریسک سیستماتیک:

• ریسک نرخ بهره
• ریسک تورم
• ریسک نرخ ارز
• ریسک سیاسی
• ریسک بازار

ریسک های غیر سیستماتیک یا اصطلاحا تنوع پذیر (Diversifiable Risks) آنهایی هستند که بر یک یا چند نوع اوراق بهادار اثر گذار می باشند.

انواع ریسک غیر سیستماتیک:

• ریسک های اعتباری
• ریسک های تجاری
• ریسک های مالی
انواع ریسک و مدل های ریسک
• ریسک های نقدینگی
• ریسک های عملیاتی

درواقع مطابق دسته بندی فوق، ریسک کلی یک دارایی یا یک کسب و کار به صورت زیر در نظر گرفته می شود:

ریسک های قابل اجتناب (غیر سیستماتیک) + ریسک های غیر قابل اجتناب (سیستماتیک) = ریسک کلی

و از آنجایی که عوامل سیستماتیک از شرایط کلی بازار و عوامل غیر سیستماتیک از شرایط خاص یک کسب و کار ناشی می شوند، می توان گفت:

ریسک کلی یک دارایی = ریسک های مختص شرکت + ریسک های بازار

همان گونه که پیش تر بیان شد، ریسک های مختلفی در دل ریسک های سیستماتیک و غیر سیستماتیک وجود دارد که شرح آنها در منابع مختلف ارزیابی و مدیریت ریسک گنجانده شده است.

در این میان چهار ریسک اصلی موجود هستند که تاثیر گذاری بیشتری نسبت به بقیه دارند و در بحث اندازه گیری و مدیریت ریسک نقش پررنگ تری را ایفا می کنند که در ادامه مطلب به آنها پرداخته شده است.

ریسک های بازار:

ریسک بازار، به ریسک های زیان ناشی از حرکات یا نوسانات غیر منتظره در قیمت ها یا نرخ های بازار گفته می شود.

در حالت کلی نمی توان ریسک بازار را از ریسک هایی هم چون ریسک اعتباری و عملیاتی تفکیک نمود زیرا گاهی اوقات این ریسک ها، خودشان منشا ایجاد ریسک بازار هستند.

ریسک های اعتباری:

این نوع، ماحصل این رویداد هستند که طرف قرارداد، نخواهد یا نتواند به مواردی که در قرارداد به آنها متعهد شده است، عمل نماید.

تاثیر ریسک های اعتباری با هزینه جایگزینی وجه نقد ناشی از نکول (Default) طرف قرارداد سنجیده می شود.

این ضرر شامل احتمال نکول (Probability of Default)، مبلغ تحت نکول (Exposure at Default) و نرخ بازیافت (Recovery Rate) می شود.

به بیان دیگر می توان گفت که ریسک های اعتباری، ضرر های محتملی هستند که در اثر یک رخداد اعتباری اتفاق افتاده باشند، که رخداد اعتباری نیز زمانی که توانایی طرف قرارداد در انجام تعهداتش تغییر کند، اتفاق می افتد.

علاوه بر این، ریسک اعتباری شامل ریسک دولت ها زمانی که روی نرخ های برابری ارز اعمال نظر می کنند نیز می گردد.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله ریسک شرکت های حسابداری را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

ریسک های اعتباری

ریسک های نقدینگی:

ریسک های نقدینگی انواع ریسک و مدل های ریسک در حالت کلی دو صورت دارند:

ریسک نقدینگی دارایی یا Asset Liquidity Risk:

ریسک نقدینگی دارایی که گاه با عنوان ریسک نقدینگی بازار-محصول نیز نامیده می شود زمانی که معامله با قیمت رایج بازار قابل انجام نباشد، ظاهر شده و بین طبقات دارایی های مختلف در زمان های متفاوت، نسبت به شرایط بازار می تواند تغییر کند.

ریسک های نقدینگی تامین مالی یا Funding Liquidity Risk:

که ریسک‌ جریان وجه نقد (Cash Flow Risk) نیز نامیده می شود، به ناتوانی پرداخت تعهدات بر می گردد، که می تواند به نقد کردن سریع و تبدیل ضرر روی کاغذ به ضرر واقعی، منجر شود.

ریسک های عملیاتی:

ریسک عملیاتی همان گونه که از نامش مشخص است، ناشی از اشتباهات و خطا های فنی حین عملیات کسب و کار است.

اشتباهات مدیریتی، فقدان تجربه و دانش کافی از حوزه کسب و کار، نقص در اطلاعات، مشکل در پردازش داده ها و معاملات و غیره، همگی می توانند سر منشا ریسک های عملیاتی تلقی شوند.

باید توجه داشت که عواقب ریسک عملیاتی اما تنها مختص فرآیند های عملیاتی کسب و کار نخواهد بود و گاه منجر انواع ریسک و مدل های ریسک به ریسک های اعتباری و بازار نیز می تواند گردد.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله کشف تقلب را به شما پیشنهاد می کنیم.

انواع ریسک در امور مالی و روش های کنترل

انواع ریسک در امور مالی ، خطر احتمال تفاوت نتایج واقعی با نتایج مورد انتظار است. در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه، ریسک به عنوان نوسان بازده تعریف می شود. مفهوم ریسک و بازده این است که دارایی های پرریسک باید بازده مورد انتظار بیشتری داشته باشند تا نوسانات بالاتر و افزایش ریسک را برای سرمایه گذاران توجیه پذیر نمایند.

ریسک در امور مالی

به طور کلی دو دسته ریسک اصلی وجود دارد: سیستماتیک و غیرسیستماتیک. ریسک سیستماتیک عدم اطمینان بازار در یک سرمایه گذاری است، به این معنی که احتمال آن وجود دارد که عوامل خارجی بر همه یا بسیاری از سازمان های یک صنعت یا گروه تاثیر می گذارد. ریسک غیرسیستماتیک نشان دهنده عدم قطعیت خاص دارایی است که می تواند بر عملکرد یک سرمایه گذاری تاثیر بگذارد.

در زیر لیستی از مهم ترین انواع ریسک مالی وجود دارد که یک تحلیل گر مالی باید هنگام ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در نظر بگیرد:

• ریسک سیستماتیک – تاثیر کلی بازار
• ریسک غیرسیستماتیک – عدم اطمینان خاص دارایی
• ریسک سیاسی / نظارتی – تاثیر تصمیمات سیاسی و تغییرات در مقررات
• ریسک مالی – ساختار سرمایه سازمان (درجه اهرم مالی یا بار بدهی)
• ریسک نرخ بهره – تاثیر تغییر نرخ بهره
• ریسک کشوری – عدم قطعیت ها در خصوص یک کشور
• ریسک اجتماعی – تاثیر تغییرات در هنجارها و رفتارهای اجتماعی
• ریسک زیست محیطی – عدم اطمینان در مورد تعهدات زیست محیطی یا تاثیر تغییرات در محیط
• ریسک عملیاتی – عدم اطمینان در مورد عملکرد یک شرکت یا سازمان همکار از جمله زنجیره تامین آن، تحویل محصولات یا خدمات
• ریسک مدیریت – تاثیری که تصمیمات یک تیم مدیریت بر سازمان می گذارد
• ریسک حقوقی – عدم قطعیت مربوط به پرونده های قضایی
• رقابت – میزان رقابت در یک صنعت و تاثیر رقبا بر سازمان

زمان در مقابل انواع ریسک

هر چه جریان نقدینگی یا بازدهی مورد انتظار در آینده دورترباشد، این خطرناک تر و نامطمئن تر خواهد بود. بین زمان و عدم اطمینان همبستگی مثبت و شدیدی وجود دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت.

در ادامه دو روش مختلف برای فائق آمدن به این عدم اطمینان و مدیریت آن را بررسی خواهیم کرد که هر دو تابعی از زمان هستند.

تنظیم ریسک در امور مالی

از آنجا که سرمایه گذاری های مختلف دارای درجات مختلف عدم اطمینان یا نوسان هستند ، تحلیلگران مالی “میزان” عدم اطمینان درگیر را “تنظیم می کنند”. به طور کلی، دو روش معمول برای تعدیل وجود دارد: روش نرخ تنزیل و روش جریان مستقیم وجه نقد.

روش نرخ تنزیل در تنظیم ریسک امور مالی

روش نرخ تخفیف برای تعدیل ریسک برای سرمایه گذاری متداول ترین روش است، زیرا استفاده از آن کاملاً ساده است. مفهوم این است که جریان های نقدی پیش بینی شده در آینده از یک سرمایه گذاری باید با توجه به ارزش زمانی پول و حق بیمه اضافی سرمایه گذاری تنزیل داده شوند.

روش جریان نقدی مستقیم در تنظیم ریسک امور مالی

انجام روش جریان مستقیم وجوه نقد دشوارتر است، اما تجزیه و تحلیل دقیق تری را ارائه می دهد. در این روش، یک تحلیلگر مستقیماً جریان های نقدی آینده را با استفاده از یک ضریب اطمینان بر آن ها تنظیم می کند. ضریب اطمینان برآورد میزان واقعی دریافت جریان های نقدی است. از آنجا، تحلیلگر برای بدست آوردن ارزش فعلی خالص (NPV) سرمایه گذاری، به سادگی مجبور است جریانات نقدی را در زمان ارزش پول تنزیل کند. وارن بافت به دلیل استفاده از این روش برای ارزیابی شرکت ها مشهور است.

الگوهای کنترل ریسک

رویکردهای مختلفی وجود دارد که سرمایه گذاران و مدیران سازمانی می توانند برای مدیریت عدم اطمینان استفاده کنند. در زیر خلاصه ای از رایج ترین استراتژی های مدیریت ریسک آورده شده است:

متنوع سازی روشی برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک (خاص) با سرمایه گذاری در تعدادی از دارایی های مختلف است. مفهوم این است که اگر یک سرمایه گذاری از یک حادثه خاص عبور کند و باعث کاهش سودآوری شود، سرمایه گذاری های دیگر آن را متعادل می کنند.

طیف گسترده ای از محصولات بیمه ای وجود دارد که می تواند برای محافظت از سرمایه گذاری ها در برابر حوادث فاجعه بار مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال می توان به بیمه اشخاص، بیمه مسئولیت عمومی، بیمه املاک و غیره اشاره کرد.

روش عملیاتی

روش های عملیاتی بی شماری وجود دارد که مدیران می توانند از آن ها برای کاهش خطرپذیری تجارت خود استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به بررسی، تجزیه و تحلیل و بهبود شیوه های ایمنی آنها اشاره کرد. استفاده از مشاوران مدیریت برای بررسی کارایی عملیاتی؛ استفاده از روش های قوی برنامه ریزی مالی و متنوع کردن فعالیتهای تجاری از جمله آنها می باشد.

کلام آخر

شما چه روش های دیگری را موثر در کاهش ریسک در امور مالی می شناسید که در بالا به آن ها اشاره نکرده باشیم. چه تجربیاتی در این زمینه دارید؟ تجربیات و نظرات خود را با ما و دیگر کاربران وبلاگ مشاوره مدیریت غزال در میان بگذارید.

انواع مدل‌های ارزیابی ریسک

اولین قدم شناخت مفهوم Risk است. ریسک را شاید بتوان خطر معنا کرد اما ریسک به معنای عدم اطمینان در آینده نیز هست.به عبارت دیگر ضرر بالقوه را ریسک می‌نامند؛ بنابراین ریسک می‌تواند منفی و مثبت باشد و همواره وجود دارد.

ریسک چیست؟

ریسک (Risk) یکی از مفاهیم اولیه بازارهای مالی است. علاوه‌براین شناخت ماهیت ریسک در زندگی عادی نیز می‌تواند برای شما مفید باشد.ماهیت بازارهای مالی با ریسک عجین شده است. ابزارهای مختلفی که در بازارهای مالی و سرمایه گذاری مورد معامله قرار می‌گیرند بدون استثنا با مقادیری از ریسک همراه هستند؛ بنابراین باید بدانیم تعریف و مفهوم ریسک چیست؛ چند نوع دارد؛ چگونه می‌توان آن را کنترل کرد و کاهش داد. در این مقاله قصد داریم به مفهوم ریسک و انواع ارزیابی ریسک بپردازیم.

انواع روشهای ارزیابی ریسک که از فاکتورهای احتمال وقوع و شدت تاثیر ریسک‌ها برای ارزیابی ریسک‌ها استفاده می‌کنند، جزو روش‌های کیفی محسوب می‌شوند. معمولا از تکنیک‌های زیر به عنوان ابزار و روش مناسب جهت تجزیه و تحلیل کیفی ریسک استفاده می‌شود:

• جداول احتمال و پیامد
• ماتریس احتمال و تاثیر

تجزیه و تحلیل کمی ریسک چیست؟

اما چهارمین مرحله از مدیریت ریسک، تجزیه و تحلیل کمی ریسک است. در این مرحله خروجی مرحله تجزیه و تحلیل کیفی ریسک یا همان تخمین ریسک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این مرحله شامل کمی‌سازی احتمال و پیامدهای ناشی ار وقوع احتمالی ریسک‌های با اهمیت و تحلیل حساسیت آن‌ها است و هدف از آن کمک به تحلیل‌گر در تصمیم‌گیری می‌باشد.

در این مرحله ریسک‌هایی که بیشترین تاثیر را بر اهداف دارند، با هدف بهبود درک تصمیم گیرنده، مورد ارزیابی و تحلیل بیشتر قرار می‌گیرند.

تکنیک‌های ارزیابی ریسک به صورت كمی برای تعیین محدوده دقیق و مطلق توزیع احتمالات برای نتایج یک کسب‌وکار یا پروژه، استفاده می‌شوند و در نتیجه شامل تحلیل‌های مشکل و پیچیده هستند، که اغلب با استفاده از كامپیوترها پشتیبانی می‌شود. برای دستیابی به این هدف، یک مدل اولیه از پروژه‌ی مورد بررسی، ایجاد می‌شود. سپس با اندازه‌گیری اثرات ریسک‌های خاص تعیین‌شده، توسط ارزیابی اولیه و با استفاده از تکنیک‌های کیفی، اصلاح می‌شود. این مدل شامل تمام عناصر مربوط به تجزیه‌وتحلیل ریسک است و به جای این عناصر، می‌تواند متغیرهای نامشخص (به‌جای مقادیر ثابت) برای منعکس کردن ناحیه‌های مهم ولی نامطمئن، قرار گیرد.

روش‌های ارزیابی ریسک به صورت کمی متعدد هستند که در اینجا به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم؛ در ادامه به توضیح این مدل‌ها می‌پردازیم:

• نمودار درخت احتمال FMEA
• تجزیه و تحلیل درخت خطا (FTA)
• تجزیه و تحلیل درخت تصمیم (DTA)
• تجزیه و تحلیل درخت رویداد (ETA)
• تجزیه و تحلیل علت و معلول (CCA)
• شبیه‌سازی مونت کارلو

انواع ریسک و مدل‌های ارزیابی ریسک

ریسک انواع مختلفی دارد و در برابر انواع ریسک باید رویه‌های مختلفی را اتخاذ نمود. میزان ریسک برای افراد مختلف متفاوت است. افراد ریسک‌گریز به دنبال گزینه‌های سرمایه گذاری با ریسک کمتر بوده و در مقابل افراد ریسک‌پذیر برای کسب بازده‌های بالاتر، حاضر به پذیرش ریسک بیشتری هستند.

انواع مدل‌های ارزیابی ریسک

ارزیابی مقدماتی خطر به روش Preliminary Hazard Analysis)PHA):

هدف: شناسایی مناطق بحرانی در سیستم، شناسایی نسبی خطرها و توجه به معیارهای طراحی ایمن است در واقع این روش شناسایی خطرات اولیه میباشد که در آن از تجارب کامل ایمنی موجود استفاده شده و از معایب آن این است که نمیتوان اطمینان حاصل کرد که همه خطرات کشف شده‌اند.

فهرست مقدماتی خطر Preliminary Hazard List ) PHL):

این روش یک شکل ابتدایی و کاملا تجربی می باشد.

روش HAZOP:

این روش کیفی بوده و برای شناسایی ریسک‌های بسیار خطرناک به کار میرود و همچنین از تیمی متخصص در همه علوم بهره گرفته میشود.

هدف: شناسایی خطرات بالقوه فرآیند که قبل از آن نیز انحراف سیستم از اهداف تعیین شده شناسایی میگردد.

معایب این مدل ارزیابی ریسک؛ وقت گیر بوده انواع ریسک و مدل های ریسک و امکان حصول نتیجه در نقص‌های چند عاملی وجود ندارد.

توضیح بر روش عملکرد این مدل از ارزیابی ریسک: تیم منتخب تلفیق عبارات راهنما (هیچ، بیشتر، کمتر، معکوس)که در مورد فرآیند صادق است وبا حالات مختلف و وضعیت‌های فرآیند (جریان، فشار، دما و…) ارتباط پیدا میکند.را از طریق طوفان ذهنی بررسی کرده و میتواند انحرافات احتمالی بدترین پیامد را دنبال نماید.

چه می‌شود اگر (WHAT IF METOD):

در این روش با پرسش نتایج حاصل از وقوع یک رویداد مشخص ریسک‌ها شناسایی شده و روش‌های کنترل پیشنهاد میگردد.

هدف: شناسایی اثرات رویداد‌های ناخواسته بر سیستم

ارزیابی ریسک زیر سیستم (SSHA (Sub System Hazard Analysis:

برای شناسایی خطرات ناشی از طراحی سیستم‌های بزرگ انجام میگردد.

خطاها، نقص‌ها و تجهیزات، نرم افزارها و خطاهای انسانی به صورت جداگانه یا همراه همدیگر بررسی میشوند. معمولا این روش با توجه به پیچیدگی زیر سیستم توسط سازنده وسیله مذکور صورت میگرد.

ارزیابی ریسک به رو (SHA) System Hazard Analysis:

این روش وضعیت ایمنی کل سیستم را ارزیابی میکند و خروجی و نتایج روش SSHA را جمع‌بندی میکند. این روش در واقع ارتباط زیر سیستم‌ها را از لحاظ انواع ریسک و مدل های ریسک موارد ذیل بررسی می‌نماید.

مطابقت با معیارهای ایمنی

مجموعه‌ای از رویداد‌های خطرناک که سبب نقص میشود به شرح ذیل است:

• تغییرات در طراحی
• عملکرد کنترل سیستمی
• عملکرد کنترل انسانی

نکته مهم: روش SHA در برگیرنده خطرات کشف شده در SSHA ونیز توصیف این خطرات خواهد بود.

ارزیابی ریسک به روش O&SHA

بر خلاف اغلب روشها این روش با هدف: شناسایی و ارزیابی خطرات محیط، کارکنان، و روشهای انجام کار و تجهیزات به کار گرفته شده در سراسر عملکرد سیستم را بررسی می‌نماید.روش O&SHA خطرات ناشی از انجام فعالیت‌ها یا وظائف افراد را شناسایی، ثبت و ارزیابی می‌نماید.

که شامل موارد ذیل می باشد:

• تغییرات برنامه ریزی شده سیستم
• واسطه‌ها ورابط‌های تاسیسات و دستگا ه‌ها
• محیط‌های برنامه ریزی شده، وسایل پشتیبانی و دیگر تجهیزات
• توانایی فعالیت‌ها یا وظائف
• اثرات وظائف هم زمان و محدودیت‌های آن
• نیازمندیهای سیستم به پرسنل ایمنی و بهداشت
• پتانسیل وقوع رویداد

ارزیابی درخت خطا FTA

در این روش یک وضعیت نامطلوب یا بحرانی در نظر گرفته شده سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم همه راه‌هایی که میتوانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند جستجو میگردد.

در واقع درخت خطا یک مدل تصویری از خطا را فراهم میآورد.

FTA یک مدل کیفی است که میتوان آنرا به شکل کمی اجرا نمود.

روش شناسایی کانون خطرات FMEA:

• تمرکز بر نقص‌هایی است که یک وضعیت غیر قابل اعتماد در سیستم را بو جود میآورد(قابلیت اعتماد دارد).
• جزء مورد بررسی چگونه میتواند خراب شده و یا از کار بیافتد.
• نتایج خرابی در سیستم مذکور چگونه خواهد بود.

غفلت مدیریت و درخت ریسک MORT:

این روش دو مفهوم را موردبررسی قرار میدهد، نظارت مدیریتی و درخت مخاطرات (مورت) یک روند تحلیلی برای مشخص کردن دلایل و فاکتورهای تاثیرگذار است.. این دستورالعمل به عنوان یک راهنمای عمومی برای استفاده‌ی تحقیقی از مورت است اما هرگز جایگزینی برای آموزش مناسب در مورد تحقیق سوانح نمی‌باشد. هدف این راهنما ترقیب به استفاده از مورت و ترویج بحث بر روی تحلیل علت ریشه‌ای است.

روش ردیابی انرژی و ارزیابی حفاظ ها ETBA:

در این روش تمرکز بر وجود انرژی در سیستم و موانع موجود برای کنترل انرژی می‌باشد.

روش S.L.J.Heat:

یک فرم ساده با توجه به احتمال خطر و شدت خطر.

روش Kroner:

شامل درجه‌بندی ریسک برای خطرات معین با ضرب شدت در تکرار خطر

روش William Fine:

این روش ریسک را تابعی از احتمال وقوع خطر، پیامد ناشی از آن ومیزان تماس با خطرمیداند.

در این روش رتبه ریسک از طریق ذیل محاسبه میگردد:

Risk Factor = Consequence * Exposure * Probability

میزان احتمال * میزان تماس * میزان پیامد = رتبه ریسک

این روش جهت تصمیم‌گیری اینکه هزینه اصلاح یک خط چقدر قابل توجیه است وچگونه بایستی اصلاح شود بکار میرود میتوانیم از فرمول زیر جهت محاسبه میزان هزینه قابل توجیه استفاده نمائیم

J=R/CF*DC

• J=Cost Justification Value میزان هزینه قابل توجیه
• CF= Cost Factor
• DC=Degree of Correction Value درجه میزان اصلاح

و بر اساس درصد کاهش ریسک اقدام اصلاحی تعیین می شود.

Fine پیشنهاد می‌نمایدکه اگر J>10 باشد هزینه قابل توجیه واگر J

روش Toak:

برای ارزیابی ریسک چهار عامل شدت آسیب، احتمال آسیب شی از آن ومیزان تماس با خطرمیداند

روش M.Toak برای ارزیابی ریسک چهار عامل شدت آسیب، احتمال آسیب

روش: Robert N.Anderson

ارزیابی ریسک را بر اساس دو عنصر اولیه ریسک یعنی شدت آسیب واحتمال وقوع یک خطر بنا نهاده است که احتمال وقوع خطر بر اساس میزان تماس با خطر، تعداد افرادیکه با خطرمواجهند، فاکتورهای محیطی وقابلیت اعتماد عملکرد ایمنی تعیین می‌نماید.

روش یا الگوی سازمان HSE انگلستان:

این روش شامل پنج مرحله است:

1. شناسایی خطرات
2. چه کسی وچگونه ممکن است آسیب ببیند
3. ارزیابی ریسک ناشی از خطر
4. ثبت یافته‌ها
5. بازنگری ارزیابی

روش Rolin Geronsin JHA- Job Hazard Assessment:

این روش نیز ارزیابی ریسک را فرآیند برآورد احتمال وقوع یک رویداد واهمیت یا شدت اثرات زیان آور آن در نظر میگیرند.این فرآیند علاوه بر ارزیابی ریسک به تیم اجازه میدهد تا کمترین ریسک‌های موجود در سیستم را درک نمایند واقدامات کنترلی مناسبی را نیز پیشنهاد میکند.

روش Sue cox وRobin Tait:

ارزیابی ریسک را در دوبخش تجزیه تحلیل ریسک وارزشیابی ریسک در نظر میگیرند که ماتریس ارزیابی ریسک بر اساس پیامدو احتمال وقوع خطر استوار است.

روش Nick w.hurst:

این روش ارزیابی ریسک را در قالب برآورد ریسک وارزشیابی ریسک مورد مطالعه قرار میدهد بطوریکه در برآورد ریسک، بزرگی ریسک ودر ارزشیابی، میزان اهمیت ریسک تعیین میشود.

روش Milery w.merkhofer,Vinceent T.Covello:

فرآیند ارزیابی ریسک شامل ارزیابی آزاد‌سازی (عوامل ریسک)ارزیابی تماس، ارزیابی پیامد وبرآورد ریسک میدانند.

روش Lars Harms – Ringdahl:

ارزیابی ریسک را تابعی از احتمال وقوع حادثه و پیامد ناشی از آن در نظر می‌گیرد و آنرا به صورت سه دسته ارزیابی غیر رسمی، ارزیابی کیفی وارزیابی کمی تقسیم‌بندی می‌کند.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله مدیریت ریسک استراتژیک را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

انواع مدل های ارزیابی ریسک

ارزیابی مقدماتی خطر به روش Preliminary Hazard Analysis) PHA)، شناسایی مناطق بحرانی در سیستم، شناسایی نسبی خطرها و توجه به معیارهای طراحی ایمن است در واقع این روش شناسایی خطرات اولیه می باشد که در آن از تجارب کامل ایمنی موجود استفاده شده و از معایب آن این است که نمیتوان اطمینان حاصل کرد که همه خطرات کشف شده اند.

فهرست مقدماتی خطر PHL:

فهرست مقدماتی خطر Preliminary Hazard List) PHL) یک شکل ابتدایی و کاملا تجربی می باشد.

روش HAZOP:

این روش کیفی بوده و برای شناسایی ریسک های بسیار خطرناک به کار می رود و همچنین از تیمی متخصص در همه علوم بهره گرفته می شود.

ارزیابی ریسک زیر سیستم SSHA:

روش ارزیابی ریسک زیر سیستم (SSHA (Sub System Hazard Analysis برای شناسایی خطرات ناشی از طراحی سیستم های بزرگ انجام می گردد که به وسیله این روش، خطا ها،نقص ها و تجهیزات ،نرم افزارها و خطاهای انسانی به صورت جداگانه یا همراه همدیگر بررسی می شوند. معمولا این روش با توجه به پیچیدگی زیر سیستم توسط سازنده وسیله مذکور صورت می گیرد.

ارزیابی ریسک به روش SHA:

روش ارزیابی ریسک به روش SHA) System Hazard Analysis)، در واقع وضعیت ایمنی کل سیستم را ارزیابی می نماید و خروجی و نتایج روش SSHA را جمع بندی می کند. در واقع می توان گفت که این روش ارتباط زیر سیستم ها را از لحاظ موارد زیر بررسی می نماید.

ارزیابی ریسک به روش O&SHA:

روش ارزیابی ریسک به روش O&SHA، بر خلاف سایر روش ها با هدف شناسایی و ارزیابی خطرات محیط، کارکنان و روش های انجام کار و تجهیزات به کار گرفته شده در سراسر عملکرد سیستم را بررسی می نماید. روش O&SHA خطرات ناشی از انجام فعالیت ها یا وظایف افراد را شناسایی ،ثبت و ارزیابی می نماید.

ارزیابی درخت خطا FTA:

در روش ارزیابی درخت خطا FTA، یک وضعیت نامطلوب یا بحرانی در نظر گرفته شده سپس با توجه به محیط و عملکرد سیستم همه راه هایی که می توانند سبب بروز آن وضعیت ناخواسته و نامطلوب شوند جستجو می گردد. در واقع درخت خطا یک مدل تصویری از خطا را فراهم می آورد. FTA یک مدل کیفی است که می توان آن را به شکل کمی اجرا نمود.

ارزیابی خطرات نرم افزار SWHA:

روش ارزیابی خطرات نرم افزار SWHA خطا های نرم افزاری از جمله موارد زیر را بررسی می نماید:

• خطا های برنامه نویسان
• خطا های خصوصیات نادرست نرم افزار ناشی از عدم درک کامل سیستم از عملکرد آن

روش شناسایی کانون خطرات FMEA:

• تمرکز بر نقص هایی است که یک وضعیت غیر قابل اعتماد در سیستم را به وجود می آورد (قابلیت اعتماد دارد).
• جز مورد بررسی چگونه می تواند خراب شده و یا از کار بیافتد.
• نتایج خرابی در سیستم مذکور چگونه خواهد بود.

غفلت مدیریت و درخت ریسک MORT:

روش غفلت مدیریت و درخت ریسک MORT، مفاهیم زیر را مورد بررسی قرار می دهد:

• نظارت مدیریتی و درخت مخاطرات (مورت) یک روند تحلیلی برای مشخص کردن دلایل و فاکتور های تاثیرگذار است.
• این دستورالعمل به عنوان یک راهنمای عمومی برای استفاده تحقیقی از مورت است اما هرگز جایگزینی برای آموزش مناسب در مورد تحقیق سوانح نمی باشد.
• هدف این راهنما ترقیب به استفاده از مورت و ترویج بحث بر روی تحلیل علت ریشه ای است.

در پایان مطالعه مقاله روش های تامین مالی پروژه ها به مخاطبین عزیز پیشنهاد می گردد.

جهت بهره مندی از هرگونه خدمات امکان سنجی می توانید با شماره ۰۹۱۲۷۹۷۶۱۰۶ تماس حاصل فرمایید .

اشتراک گذاری:

https://comfar.co/?p=2410

دکتر ساعی نیک حسین ساعی نیک هستم دکتری اقتصاد از دانشگاه علامه طباطبایی از ۱۵ سال گذشته در زمینه انجام انواع طرحهای توجیهی و آموزش نرم افزار کامفار و اکسل به صورت مداوم با سازمانها و نهادهای دولتی و خصوصی و دانشگاهها همکاری می کنم. بعد از اجرای ۴۰۰۰ ساعت آموزشی قصد دارم شیوه نوینی از آموزشهای امکان سنجی را از طریق این وب سایت و شبکه های اجتماعی پر مخاطب ارائه نمایم. با من همراه باشید.