مقدمه‌ای برای بورس کالا
بازار آتی چیست ؟
از مواردی که ذهن بسیاری از سرمایه گذاران و تازه واردان به بازار بورس را به خود مشغول می کند، بازار آتی است. سرمایه گذاران معمولا با نکات و قوانین بازار آتی آشنا نیستند. لذا می بایست تمامی این نکات را بیاموزند تا در بازار آتی ضرر نکنند و بتواند با رعایت قوانین این بازار کسب سود کنند. سررسید قرارداد، اندازه قرارداد، کالای مورد معامله، جریمه عدم ایفای تعهدات یکی از طرفین، ریسک ها و فرصت ها از جمله این مشخصه ها محسوب می شوند .
مقدمه ای در خصوص بازار آتی
بورس به دو نوع اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم بندی می گردد. در مقدمه‌ای برای بورس کالا ادامه می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که بازار آتی چیست؟
جالب است که بدانید، واژه «آتی» به معنای آینده است. بنابراین شما باید قیمت کالا را در آینده پیش بینی و بر اساس آن در زمان حال معامله کنید. اما چگونه؟ با ما همراه باشید تا به تمامی ابهامات و سوالات پاسخ دهیم .
قرارداد آتی چیست؟
برای آنکه بتوان به طور شفاف تری بازار آتی را برای علاقه مندان و سهامداران بازار بورس و سرمایه توضیح دهیم؛ می توان این گونه گفت که بازار آتی یکی از زیر مجموعه های بورس کالا به حساب می آید که معمولا کالاهایی مثل سکه، طلا، زعفران و زیره در آن معامله می شود. قرارداد مقدمه‌ای برای بورس کالا آتی قراردادی است که طرفین ، کالای مشخصی را برای زمانی مشخص در آینده، با قیمتی مشخص معامله می‌کنند. در این قراردادها خریدار متعهد به دریافت کالا و فروشنده متعهد به تحویل کالا در زمان سررسید می شود .
زمان تحویل، اندازه و میزان کالا، کیفیت کالا و تمام جزییات توسط بورس کالا از پیش برای خریداران و فروشندگان مشخص می شود. خریداران و فروشندگان قراردادهای آتی می توانند با پرداخت مبلغ کمی از ارزش معامله نسبت به خرید یا فروش قطعی آن کالا در آینده اقدام کنند و همین امر ابزاری برای کاهش ریسک به حساب می آید .
با رسیدن زمان تحویل، خریدار کالا را از فروشنده تحویل می گیرد و باقیمانده وجه از حساب خریدار به حساب فروشنده منتقل می شود. اما حتما از خود سوال خواهید کرد که چنین قراردادهایی چه منفعتی دارد و اصولا چرا کالایی را که قصد خرید آن را داریم، باید در یک زمان دیگری خریداری نماییم؟ سوالات متعددی در این زمینه است. ضمن اینکه این نوع از قرارداد ویژگی ها و قوانین خاص خودش را دارد که یک سرمایه گذار حتما می بایست تمامی قوانین رایج در بازار آتی را بداند و سپس وارد چنین معامله ای گردد تا در این بازار پرمنفعت با عدم شناخت کافی متضرر نشود .
این نوع معامله برای افرادی مثل کشاورزان و تولیدکنندگانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند بسیار مفید است. کشاورزی که می خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان است و کارخانه ای که می خواهد برای برنامه ریزی و بودجه بندی، مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند، می توانند از قرارداد آتی آن کالا برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند .
نکات و قوانین رایج در بورس آتی
برای انجام دادن هر معامله ای در بازار آتی قبل از هر چیز می بایست نکات و قوانین رایج در آن را به صورت کامل آموخت تا با بهره مندی از این نکات و قوانین راه خود را در بازار بورس و سرمایه هموار ساخت. تا قبل از این فهمیدیم که قراردادی را قرارداد آتی می گویند که در طی آن فروشنده متعهد و ملتزم می گردد که در سررسیدی معین، مقداری معین از کالای مشخص را به قیمتی مشخص شده به فروش رساند و در مقابل آن خریدار نیز متعهد می گردد که همان کالای مذکور را با همان مشخصات توافق شده در سررسید معین خریداری نماید . بنابراین هر دو طرف قرارداد می بایست به تعهدات خویش متعهد باشند و مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای بگذارند. البته این مبلغ طبق تغییرات قیمت ممکن است تغییراتی را در خود ببیند ولی آنچه مهم است این مسئله است که دو طرف قرارداد بایستی هر یک مبلغی مشخص را در این اتاق بگذارند تا هر دو خیالشان در انجام معامله راحت و آسوده گردد .
طبق این تعریف چند نکته را در مورد بازار آتی آموختیم. در ادامه توضیحات اجمالی دیگری در خصوص کالای مورد معامله در بازار آتی خواهیم داد. این نکته نیز در بازار آتی بسیار حائز اهمیت است که می بایست در زمان سررسید قرارداد هر دو طرف نسبت به تعهدات خود مقید باشند. حال این سوال پیش می آید اگر یکی از طرفین نسبت به تعهدات خویش وفادار نباشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سوال نیز بایستی به صورت شفاف توضیح داده شود تا در بازار آتی تقریبا به تمامی سوالات و ابهامات پاسخ داده شود و ذهن سرمایه داران در این باب کاملا باز گردد و با دیدی باز وارد معامله گردند. نکته مهمی که هست، بازار آتی برای افراد کم ریست زیاد مناسب نمی باشد .
نماد معاملاتی در بازار آتی به چه صورت است؟
تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می‌شود و فقط برای سررسیدهای معینی که تعیین شده، امکان انجام معاملات آتی وجود دارد. هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند . به عنوان مثال نماد معاملاتی SAFME98 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران نگین تحویل مهر 98 است .
چه کالا هایی در بازار آتی معامله می شود؟
در حال حاضر در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره مقدمه‌ای برای بورس کالا به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند. اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است.به عبارتی با اخذ یک موقعیت در زعفران ، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد. بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد
شاخص های بازار آتی
ویژگی های کلی قرارداد آتی به این قرار است :
1. سررسید قرارداد
تاریخ سررسید قرارداد در بازار آتی به صورت استاندارد و توسط بورس کالا تعیین می گردد .
2. اندازه قرارداد
میزان حداقل خرید و فروش است که توسط بورس کالا قبل از بازگشایی سررسید معاملاتی اطلاع رسانی می شود. میزان خرید و فروش می بایست ضرایبی صحیح از اندازه قرارداد باشد .
3. کالای مورد معامله
از ابتدای معاملات آتی تا سال 1397 عمده معاملات بازار آتی مختص سکه بود ولی پس از تعلیق معاملات آتی سکه در سال 97،در حال حاضر معاملات زعفران و زیره سبز در حال انجام است .
اگر یکی از دو طرف قرارداد به تعهدات خویش وفادار نباشد، ملزم به پرداخت جریمه خواهد شد. این جریمه معمولا معادل یک درصد ارزش کل قرارداد طبق قیمت تسویه همان روز معامله در قرارداد آتی است .
مقدمه‌ای برای بورس کالا
چکیده: سابقه‌ی تاسیس بورس کالا در ایران به یک دهه نمی‌رسد در حالی که در کشورهای دیگر بورس‌های کالا، بیش از 100 سال سابقه‌ی فعالیت دارند. طبق مطالعه‌ای که در کتاب سرمایه گذاری کالا(Dunsby, Eckstein, Gaspar, & Mulholland, 2008a)گزارش شده است انتخاب کالا برای سرمایه گذاری انتخابی جدید به حساب می‌آید و به همین علت آنالیز و تحلیل بر روی این بازارها با وجود قدمت آنها امری نوین است. از طرفی بکارگیری کالا به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری و آنالیز این بازار نیازمند داشتن اطلاعات شاخص بازار بورس کالا است. در هر بازار بورس، می‌توان بنا بر احتیاج و کارایی شاخص‌های زیادی را تعریف و محاسبه نمود. در تمام بورس‌های دنیا نیز شاخص‌های زیادی محاسبه می شود، لکن با وجود گذشت 8 سال از تاسیس بورس کالا هنوز شاخصی رسمی برای این بورس تعریف نشده است. در پژوهش حاضر سعی شده است در ابتدا با استفاده از تجربه‌ی بازار بورس کالای آمریکا، به عنوان قدیمی‌ترین بازار بورس کالا، شاخصی برای این بازار طراحی شود. این شاخص به صورتی طراحی شده است که هیچ کالایی نمی‌تواند بر شاخص غالب باشد و میزان نقدشوندگی و حجم تولیدات کالاها در این شاخص به صورت همزمان مورد نظر قرار گرفته است. در بخش دوم از این پژوهش، اثر متغیرهای اقتصاد کلان بر روی شاخص طراحی شده برای بازار بورس کالا، مطالعه شده است. این مطالعه از آن جهت اهمیت دارد که قواعد سر انگشتی سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک در بازار کالا را با توجه به شرایط اقتصادی به دست می‌دهد و نمایی از چارچوب کلی بازار را که مبتنی بر اقتصاد کلان است، به دست می‌دهد. در این مطالعه با توجه با کوتاه مدت بودن اطلاعات از متغیرهای کوتاه مدت در اقتصاد کلان بهره گرفته شده است و برای مطالعات و شناسایی ساختار بلند مدت بازار نیاز به گذر زمان است تا اطلاعات بازار شکل بگیرد و بازار به بلوغ نسبی برسد. در بخش سوم این پژوهش مدلی عصبی-فازی برای پیش‌بینی قیمت در بازار سکه آتی طراحی شده است. این مدل بر خلاف مدلهای قدیمی از داده‌های تحلیل تکنیکال برای آموزش سیستم استفاده می‌کند. هدف از این طراحی، ارائه استراتژی مناسب برای فعالیت سرمایه‌گذاری در بازار سکه آتی است. در بسیاری از مطالعاتی که پیش از این بر روی مدلهای پیش‌بینی انجام شده است ورودی‌های مدل‌ها بیشتر متغیرهای اقتصادی و یا به عبارت بهتر مبتنی بر تحلیل‌های بنیادی و فاندمنتال بوده است. لکن مدل طراحی شده در این بخش این هدف را دارد که اولا مشاهده نماید آیا تحلیل تکنیکال می‌تواند قابل اتکا در تصمیمات سرمایه‌گذاری باشد و اگر آری ضریب اطمینان آن چقدر است. با توجه به نتایج این پروژه ضریب اطمینان مدل طراحی شده معادل ۷۱ درصد است.
#مدل عصبی- فازی #بازار بورس کالای آمریکا #تحلیل های بنیادی و فاندمنتال #تحلیل تکنیکال #ضریب اطمینان
دانلود نسخه تمام متن (رایگان)
محل نگهداری: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شاهرود
یادداشت: حقوق مادی و معنوی متعلق به دانشگاه صنعتی شاهرود می باشد.
تعداد بازدید کننده:
[کلیدواژه ها: رتبه بندی، شاخص های بنیادی، مطلوبیت، سرمایه گذاری، ارزیابی نسبت تجمعی (ARAS)، یوتاستار(UTAASTAR)، بورس اوراق بهادار تهران.]
[کلیدواژه ها: مدل سازی، ساختار گراف، مدل سازی فازی گراف، درخت فازی، گراف اویلری فازی، گراف همیلتونی فازی، گراف مسطح فازی، گراف دوبخشی فازی، شبکه های فازی، رنگ آمیزی فازی، پوشش راسی فازی، مجموعه ی مستقل فازی]
[کلیدواژه ها: بورس اوراق بهادار، بازار های مالی، ریسک، ارزش در معرض ریسک، ریزش مورد انتظار، نظریه ارزش فرین، مدل های گارچ و مدل های کاپیولا]
[کلیدواژه ها: طبقه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، شباهت فازی، عدم اطمینان، اطلاعات ناقص]
[کلیدواژه ها: مدیریت و بهینه سازی پورتفوی (سبد سهام)، تئوری مدرن پورتفوی، بهینه سازی ابتکاری و تکاملی، الگوریتم ژنتیک، الگوریتم ترکیبی ژنتیک و نلدر-مید، الگوریتم گروه ذرات (PSO)، الگوریتم رقابت استعماری، خبرگان بورس، تازه کارهای بورس.]
[کلیدواژه ها: بهینه سازی، عضو غیر منشوری، قاب شیبدار، الگوریتم ژنتیک، سازه های فولادی، آیین نامه فولاد آمریکا]
ازسرگیری عرضه خودرو در بورس کالا
دنیای اقتصاد : پس از سه ماه وقفه و با موافقت وزارت صنعت، معدن و تجارت، عرضه خودرو در بورس کالا از ۲۶ مرداد امسال از سر گرفته خواهد شد. بر اساس اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، چهارشنبه دو هفته دیگر۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی (هر دو متعلق به گروه بهمن موتور) در بورس کالا عرضه خواهند شد. طبق اطلاعیه موردنظر، قیمت فیدلیتی‌ها بین ۷۵۸میلیون و ۵۰۰هزار تومان تا ۷۷۲میلیون تومان است و دیگنیتی نیز ۸۲۱میلیون و ۵۰۰هزار تومان قیمت دارد.
عرضه خودرو در بورس کالا پس از آن از سر گرفته می‌شود که اردیبهشت امسال قرار بود فیدلیتی و دیگنیتی در این بستر عرضه شوند، اما وزارت صمت در نامه‌ای به مسوولان بورس کالا خواستار لغو آن شد. بورس کالا نیز در راستای اعمال شفافیت، درخواست وزارت صمت را پذیرفت و عرضه خودروهای موردنظر را در بورس کالا متوقف کرد. این موضوع انتقادهای زیادی را به دنبال داشت تا اینکه درنهایت شورای عالی بورس عرضه خودرو در بورس کالا را مصوب کرد و نظر مساعد وزارت صمت نیز در این مورد جلب شد. البته اخیرا مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اعلام کرد بر سر عرضه خودرو در بورس کالا اختلافاتی بین این سازمان و وزارت صمت وجود دارد که محور آن به میزان عرضه مربوط می‌شود. به گفته وی، سازمان بورس با میزانی که وزارت صمت برای عرضه در نظر گرفته، موافق نیست و معتقد است باید خودروهای بیشتری در بستر بورس کالا فروخته شود. حالا با توجه به ازسرگیری عرضه خودرو در بورس کالا، به نظر می‌رسد طرفین به توافقات لازم دست یافته یا نظراتشان به یکدیگر نزدیک شده است. عرضه خودروهای بخش خصوصی در بورس کالا می‌تواند مقدمه‌ای برای توزیع تمام خودروهای داخلی در این بستر باشد. به اعتقاد کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، حالا که دولت قیمت خودرو را آزاد نمی‌کند، عرضه در بورس کالا می‌تواند به عنوان راهکار جایگزین لحاظ شود.
بورس کالا نیازی به تحقیق و تفحص ندارد/بورس کالا شفاف است
کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: شفافیت گزارشات مالی در شرکت‌های زیرمجموعه بورس کالا، توانسته این بازار را از سایر بازارها از جهت تخلفات، مبرا کند.
کاویان عبداللهی در گفتگو با فولادبان تصریح کرد: با توجه به اخبار مثبتی که از برجام شنیده می‌شود، می‌توان آینده خوبی را برای بازار سرمایه متصور شد. البته با توجه به وضعیت فعلی در نمادهای وابسته به توافقات، با احیای برجام مقداری از سرعت رشد آنها کاهش می‌یابد. در این راستا فعالان بورسی با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند، به گونه‌ای مقدمه‌ای برای بورس کالا که این اقدام در معاملات بازار کاملا قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: همچنین احتیاط در خرید و فروش سهام، در نمادهای خودرویی و بانکی نیز نمایان شده است. از سوی دیگر، در صنایعی نظیر حمل و نقل که برجام برای آنها موانع زیادی بوجود آورده، احیای برجام می‌تواند منفعت زیادی برای این شرکت‌ها رقم بزند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس نیازی به تفحص ندارد، گفت: بورس کالا یک بازار کاملا شفاف و واضح است که نیازی به تحقیق و تفحص ندارد. در واقع با توجه به این شفافیت، اطلاعات صنایع در بورس کالا و گزارشات مالی آنها به صورت روشن وجود دارد. به گونه‌ای که سرمایه‌گذاران می‌توانند وضعیت این شرکت‌ها را به راحتی پیگیری کنند و شرایط و قوانین و مقررات نیز به صورت عموم در دسترس قرار گرفته است.
عبداللهی تصریح کرد: در صورتی که تخلفی در شرکت‌های بورسی صورت بگیرد، نهاد نظارت بر بورس کالا کمک شایانی در این راستا انجام می‌دهد. از طرفی نهاد نظارت بر بورس‌ها نیز می‌تواند عملکردهای متخلفان در بازار سرمایه را پیگیری کند. بنابراین وضعیت بازارهای مالی و بورس بسیار شفاف است و در صورت نیاز، اطلاعات بیشتری برای بررسی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار خواهد گرفت.
حمایت یک صادرکننده نمونه از بورس زعفران/ شریعتی مقدم: بازار زعفران پس از سالها در حال ساماندهی است
شریعتی مقدم: بازار زعفران پس از سالها در حال ساماندهی است
در حالیکه پیشتر برخی فعالان سنتی صننعت زعفران بورس کالا را زیر سوال برده بودند، یک فعال بخش خصوصی که سالها صادرکننده نمونه زعفران نیز بوده است مقدمه‌ای برای بورس کالا گفت: بورس کالا به عنوان یک ساختار اقتصادی منسجم و پیشرفته می‌تواند یکی از نیاز‌های زعفران را در جهت شفافیت، به مرور زمان و با مدیریت مرتفع کند.
همه به تقویت بورس کمک کنند
علی شریعتی مقدم رئیس کمیسیون کشاورزی و آب اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی استان خراسان رضوی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: اینکه پس از سالها بستری برای عرضه شفاف زعفران فراهم شده است، جای تقدیر و تشکر دارد و همه فعالان بازار زعفران و مسوولان باید از تقویت معاملات زعفران در بورس کالا حمایت کنند. وی با بیان اینکه بورس کالا یک مسیر برای عرضه زعفران به شمار می‌رود، تاکید کرد: بورس کالا به عنوان یک ساختار اقتصادی منسجم و پیشرفته می‌تواند یکی از نیاز‌های زعفران را در جهت شفافیت، به مرور زمان و با مدیریت مرتفع کند.
زعفران صدها بازیگر مختلف مقدمه‌ای برای بورس کالا دارد
عضو شورای ملی زعفران در خصوص معاملات قراردادهای آتی و گواهی سپرده زعفران در بورس افزود: اقدام به عرضه گسترده زعفران در بورس کالا آن هم با روش‌های مختلف، نشان دهنده آن است که مدیران و مسوولان بخش کشاورزی به فکر خدمات گسترده تر و سبد بزرگتری از همکاری با بخش اقتصادی و تعامل با واحد‌های تجاری هستند. شریعتی مقدم بیان کرد: زعفران صدها بازیگر جدی دارد و بورس کالای ایران به عنوان بازار رسمی کالای کشور می‌تواند با همکاری نهاد‌های مرتبط، زمینه ارائه خدمات و ظرفیت‌های مطلوب برای همه این بازیگران را فراهم کند.
عرضه زعفران استاندارد و باکیفیت نیز یکی از مزایای بورس است
وی ادامه داد: بورس کالا می‌تواند در تعیین قیمت صادرات زعفران نقش مهمی ایفا کند و با برداشتن گام‌های بلندتری، علاوه بر ساماندهی قیمت زعفران در بازار سنتی، مرجع قیمت زعفران دنیا شود که این عوامل بدون بر اشتیاق ورود فعالان بازار زعفران به بورس کالا می‌افزاید. شریعتی مقدم، یکی از ضعف‌های موجود در بازار زعفران را عدم یا کمبود تخصص و دانش در بهبود کیفیت آن عنوان و اظهار کرد: تمام فعالان حوزه زعفران باید علاوه بر فرهنگ سازی، در سطح کلان هم به دنبال ایجاد دستورالعملی برای عرضه این محصول باشند و آموزش و تکمیل تخصص را مدنظر قرار دهند. از این رو عرضه زعفران استاندارد و باکیفیت نیز یکی از مزایای بورس کالا به شمار می‌رود.
دیدگاه شما