تاثیر نرخ دلار روی بورس

آیا تاثیر بالا رفتن قیمت دلار در بورس همیشه مثبت است؟

تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس چیست؟

حدود ۶۰ درصد شاخص بورس ایران را سهم‌هایی تشکیل داده‌اند که مستقیماً وابسته به دلار هستند. بنابراین می‌توان گفت که حساسیت بازار بورس نسبت به افزایش یا کاهش قیمت دلار بالاست. از قضا، شرکت‌هایی که طی ۸ سال اخیر در این بازار مورد پذیرش قرار گرفته‌اند، تاثیرپذیری بیش‌تری از نرخ دلار را تجربه کرده‌اند. به‌طورکلی، تاثیر نوسانات قیمت دلار بر قیمت سهام در بورس، موضوعی است که از لحاظ تئوریک می‌توان ساعت‌ها راجع به آن صحبت نمود و از جوانب مختلف مورد بررسی قرار داد. از این رو در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ ، با بررسی تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس اطلاعاتی در رابطه با تاثیر این دو بازار بر یکدیگر جمع آوری کرده‌ایم که خواندن آن را به کسانی که قصد سرمایه‌گذاری در بورس سهام را دارند و موضوعاتی چون تاثیر نرخ دلار بر بازار بورس را مدنظر قرار داده‌اند، پیشنهاد می‌دهیم.

منظور از سهام دلاری چیست؟

پیش از آنکه راجع به تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس صحبت کنیم، بهتر است ببینیم که اصلا چه سهامی را سهام دلاری گویند؟ به سهام شرکت‌هایی که درآمد آن‌ها به دلار است، سهام دلاری می‌گویند؛ یعنی شرکت‌هایی که محصول خود را به سایر کشورها صادر می‌کنند و در ازای آن ارز دریافت می‌کنند. به‌واسطه‌ی همبستگی بالایی که میان درآمد این شرکت‌ها با نرخ دلار وجود دارد، رشد نرخ دلار موجب افزایش درآمد این شرکت‌ها خواهد شد و مسلماً با افزایش درآمد شرکت‌ها قیمت سهام آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. بنابراین چنانچه در پرتفوی خود سهام دلاری داشته باشید، نسبت به کاهش ارزش ریال مصون خواهید ماند.

تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس دلایل افزایش نرخ دلار

تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس دلایل افزایش نرخ دلار

در بررسی تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس عوامل بسیاری را می‌توان یافت که بر تعیین تغییر نرخ دلار موثر باشند. از جمله‌ی این عوامل می‌توان به مذاکرات برجام اشاره کرد که قدرت نفوذ بسیار بالایی بر قیمت ارز داشتند و جزو محرک‌های اصلی آن به شمار می‌روند. با این حال در صورتی که قیمت دلار افزایش یابد، تاثیری که بر بورس می‌گذارد به شرح زیر است:

• کاهش با اخبار مثبت برجام
• کاهش به دلیل قطعیت برجام
• کاهش به دلیل کاهش تقاضای داخلی

در گزارشی آمده است که پیش از شروع مذاکرات وین، بازار ارز روند متعادلی را طی می‌کرد و همزمان با مذاکرات نیز این روند در بازار رسمی ادامه داشت و دلار مابین کانال ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان در حال جابه‌جایی بود. اما به تازگی برخی کانال‌های تلگرامی، اقدام به اعلام قیمت‌های افزایشی و جهت دادن به بازار کردند و سعی در بالا بردن نرخ دلار در بازار آزاد تا سقف ۳۱ هزار و ۶۰۰ تومان بوده‌اند؛ قیمتی که میزان معامله‌ی واقعی روی آن مشخص نبود و از همین رو به دلیل کاهش تقاضای دلار در بازار، بسیاری از تحلیل‌گران آن را غیرمنطقی تلقی کردند.

از طرفی، نوسانات قیمت دلار همزمان با مذاکرات وین برای بازگشت آمریکا به برجام، در حالی اتفاق افتاد که عرضه‌ی ارز در بازار متشکل ارزی در سال جاری ۳.۷ برابر سال قبل بوده و این یعنی عملاً هیچ کمبودی در بازار وجود نداشته است؛ بنابراین می‌توان گفت که رشد قیمت دلار بیش از آنکه تابعی از شرایط اقتصادی باشد، تحت تاثیر جو روانی بوده است.

تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس ؛ کدام شرکت‌ها بیش‌ترین تاثیرپذیری را دارند؟

کدام شرکت‌ها بیش‌ترین تاثیرپذیری را دارند؟

در رابطه با تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس می‌توان گفت که دو دسته از شرکت‌های صادرات محور و شرکت‌هایی که تراز ارزی مثبت دارند، بیش‌ترین تاثیر را از نوسانات قیمت دلار خواهند گرفت که در ادامه بیش‌تر راجع به آن‌ها توضیح خواهیم داد.

۱. شرکت‌های صادرات‌محور

برنده‌ها و بازنده‌های جهش دلار، بر این اعتقادند که چهار صنعت محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، فرآورده‌های نفتی و کانی‌های فلزی، بخش عمده‌ای از ارزش بازار سرمایه‌ی ایران را به خود اختصاص داده‌اند. از ویژگی بارز صنایع مذکور این است که مبنای قیمت‌گذاری سهام در آن‌ها، براساس عرضه و تقاضای جهانی است و از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از تولیدات آن‌ها صادرات‌محور است. با توجه به ماهیت صادراتی این صنایع، با افزایش نرخ ارز، مزیت صادراتی آن ها بالاتر رفته و ثبات قیمت‌های جهانی موجب سودآوری بیش‌تر این شرکت‌ها می‌شود که طبیعتاً به دنبال آن ارزش بازار بالاتری را هم کسب خواهند کرد.

با وجود این برخی از شرکت‌ها نیز به دلیل هزینه‌های ارزی بالا و ارزبر بودن صنعتی که در آن مشغول فعالیت هستند، بلافاصله پس از جهش ارزی با افت ارزش مواجه می‌شوند. حتی در برخی موارد، ارزش آن‌ها تا یک‌چهارم قبل از جهش‌های ارزی نیز کاهش می‌یابد. همچنین سهم بیش از ۶۰درصدی صنایع کالامحور ِ (commodity تاثیر نرخ دلار روی بورس base) بازار سرمایه در حالی است که قیمت‌گذاری داخلی محصولات این صنایع، براساس نرخ دلار و فروش صادراتی آن‌ها نیز ارزی است. هر چند بخشی از هزینه‌های شرکت‌های صادرات‌محور نیز دلاری است اما به‌دلیل حاشیه‌ی سود بالا و نسبت هزینه به درآمد (P/E) پایین در مجموع برآیند مثبت‌تری دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به‌ازای هر ۱۰درصد افزایش نرخ دلار، سودآوری یک شرکت پتروشیمی بیش از ۱۵ درصد رشد می‌یابد و با در نظر گرفتن نسبت قیمت به درآمد P/E این سهم قیمت نیز افزایش بیشتری پیدا می‌کند. تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس

۲. شرکت‌های با تراز ارزی مثبت

در بحث تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس نوع دیگری از شرکت‌های منتفع‌ شونده از افزایش نرخ دلار وجود دارند که شرکت‌هایی با تراز ارزی مثبت هستند که پس از جهش‌های ارزی، درآمد تسعیر (به‌عنوان درآمد غیرعملیاتی) را شناسایی می‌کنند. موضوع افزایش نرخ ارز از این جهت برای بنگاه‌های تولیدی قابل توجه است که هزینه‌ی تولید را در شرکت‌هایی که فروش داخلی دارند، افزایش می‌دهد و این شرکت‌ها نمی‌توانند متناسب با افزایش هزینه‌ها، نرخ محصولات تولیدیشان را افزایش دهند. به‌طور کلی پس از افزایش قیمت دلار، یک موج تورمی گریبان‌گیر اقتصاد خواهد شد. حال آنکه اکثر شرکت‌های بورسی دارایی‌هایی (دارایی می‌تواند زمین یک کارخانه، ماشین‌آلات صنعتی و یا محصول تولیدشده در انبار باشد.)، دارند که همزمان با پیدایش موج تورم، قیمت آنها افزایش پیدا خواهد کرد. پس اگر در پرتفوی خود، سهام شرکتی با دارایی‌های ارزشمند داشته باشید، آنگاه تاثیر نرخ دلار روی بورس با یک موج تورمی می‌توانی ارزش پول خود را حفظ کنید.

آیا تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس همیشه مثبت است؟

آیا تاثیر بالا رفتن قیمت دلار در بورس همیشه مثبت است؟

برای پاسخ به این سوال که آیا تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس همیشه مثبت است یا خیر، توجه شما را به چند مثال در این بخش جلب می‌کنیم. صنایعی که دارایی‌های ارزشمند دارند، مانند صنایع خودرو را درنظر بگیرید که همبستگی مستقیم با دلار هم ندارند، اما همزمان با افزایش قیمت دلار، قیمت دارایی‌های آن‌ها افزایش می‌یابد. در اینجا می‌توان گفت که دارندگان سهام این شرکت‌ها همزمان با پیدایش موج تورم، سود می‌کنند و ارزش پولشان حفظ می‌شود.

اما نکته‌ی قابل توجه اینجاست که نوسانات شدید دلار، همان‌قدر که می‌تواند عامل مثبتی برای شرکت‌های صادرات محور باشد، به همان میزان هم می‌تواند اثر منفی برای برخی شرکت‌ها داشته باشد. مثل شرکت‌های دارویی که مواد اولیه‌ی خود را از خارج وارد می‌کنند و با افزایش قیمت دلار، مواد اولیه‌ی آن‌ها گران‌تر می‌شود. در نتیجه با وجود افزایش قیمت ناچیز محصولات این شرکت‌ها، هزینه‌های آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. قسمت بد ماجرا اینجاست که چنانچه قیمت محصولات این شرکت‌ها از سوی دولت تعیین شود، سودآوری شرکت‌ها با مشکل مواجه خواهد شد و این کاملاً به ضرر آن‌ها و سهامداران آن‌هاست. یا اینکه زمانی‌که یک شرکت دارای بدهی ارزی (تسهیلات ارزی) باشد، در این حالت هم با افزایش نرخ ارز، بدهی‌ها و به‌دنبال آن هزینه‌های مالی شرکت زیاد می‌شود که این می‌تواند تاثیر منفی بر ارزش سهام بگذارد. بنابراین می‌توان گفت که تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس همیشه هم مثبت نیست.

در جدول زیر، تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس در ۷ صنعت مختلف را مشاهده می‌کنید:

تاثیر رشد قیمت دلار بر برخی صنایع بورسی

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به تاثیر رشد قیمت دلار بر بورس صحبت کردیم. دیدید که افت و خیز قیمت دلار می تواند بر ارزش برخی سهام موجود در بازار بورس تاثیر بگذارد و موجب رشد یا سقوط آن‌ها شود. شما هم اگر قصد سرمایه‌گذاری در بازار بورس سهام را دارید و نگران موضوعاتی همچون تاثیر نرخ دلار بر این بازار هستید، می‌توانید با استفاده از شیوه‌های کم‌ریسکی تاثیر نرخ دلار روی بورس مثل سبدگردانی اختصاصی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، فعالیت خود را آغاز کنید و به این ترتیب افزایش سرمایه‌ای صحیح و اصولی داشته باشید. چراغ ، به‌عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار

بازار بورس ایران را همواره به عنوان یک بازار تورمی می شناسند و اکثر نوسانات و افزایش قیمت ها در آن، ناشی از نوسانات نرخ ارز است و به دلیل تحریم های اقتصادی و عدم سرمایه گذاری مناسب در طرح های توسعه شرکت ها، بسیاری از سودسازی ها ناشی از تورم و پایین آمدن ارزش ریال است و ربطی به عملکرد عملیاتی شرکت ندارد. بررسی نمودارهای دلار و شاخص کل بورس، حاکی از این نکته است که شاخص کل بورس کاملا تحت تاثیر افزایش نرخ ارز (دلار) بوده است و در دوره هایی که نرخ ارز بالا رفته و انتظارات تورمی وجود داشته است، شاخص کل نیز صعودی بوده و در دوره هایی که اقتصاد ایران از ثبات نسبی برخوردار بوده و نرخ ارز نوسانات چشمگیری را نداشته است، شاخص کل نیز در یک محدوده مشخص، آرام گرفته است. از طرف دیگر، قیمت دلار در بررسی شرکت ها و عملکرد آن ها کاملا موثر است؛ به همین دلیل در ادامه مقاله به تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار می پردازیم.

تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار به چه شکل است؟

همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، نمودار دلار (رنگ آبی) با شاخص کل بورس (رنگ بنفش) کاملا هماهنگ است و همبستگی چشمگیری دارد و در بازه های بلندمدت، شاخص کل بورس خود را به نرخ دلار رسانده است. تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار، ریشه در عوامل بنیادین دارد و دلایل آن را بایستی در عملکرد و سود سازی شرکت های فعال در بازار سرمایه جستجو کرد.

به طور کلی، عوامل متعددی می تواند بر نوسانات نرخ دلار تاثیر بگذارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش درآمدهای ارزی دولت
• انتظارات تورمی
• کسری بودجه
• رشد نقدینگی
• تحریم های اقتصادی
• و.

همه این عوامل باعث می شوند که ارزش ریال در برابر دلار کاهش پیدا کند و این موضوع خود را در بالا رفتن نرخ ارز نشان می دهد. از طرف دیگر، تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار را از چند جهت می توان بررسی کرد که در ادامه به معرفی برخی از آن ها می پردازیم.

سودسازی شرکت های بورسی

بسیاری از شرکت ها که در بازار سرمایه فعال هستند، محصولات خود را براساس قیمت های جهانی می فروشند و برای تبدیل کردن نرخ های جهانی، بایستی آن را در قیمت دلار ضرب کنیم؛ بنابراین وقتی که قیمت دلار افزایش پیدا می کند، نرخ های فروش بسیاری از شرکت ها که عمدتا در گروه هایی مانند محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، فرآورده های نفتی، استخراج کانه های فلزی و. هستند نیز افزایش پیدا می کند و حاشیه سود آن ها بالا می رود. بنابراین بخشی از تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار ناشی از رشد سودسازی شرکت هاست. لازم به ذکر است که سهام شرکت هایی که سودسازی آن ها مستقیما تحت تاثیر نرخ دلار است را سهم های دلاری می نامند.

به عنوان مثال، یک شرکت تولید کننده فولاد در سال 1391 که قیمت دلار حدود 3000 تومان بوده است، به ازای هر سهم 200 تومان سود ساخته است و اگر مطابق با شرایط بازار، یک نسبت P/E پنج واحدی به آن بدهیم، ارزش این سهم را می توان 1000 تومان در نظر گرفت. حال فرض کنید که نرخ دلار نیما (شرکت ها قیمت های فروش خود را با این نرخ محاسبه می کنند)، 8 برابر شده و به 24000 هزار تومان رسیده است؛ در اینجا قیمت محصولات این شرکت تولید کننده فولاد با فرض ثابت مانده قیمت های جهانی، 8 برابر شده است. بنابراین سودسازی این شرکت نسبت به سال 1391 جهش 8 برابری را تجربه کرده است و به عدد 1600 تومان رسیده است، اگر ما همان نسبت P/E پنج واحدی را در نظر بگیریم، ارزش سهام این شرکت بایستی به عدد 8000 تومان برسد که در اینجا با افزایش قیمت سهام چنین شرکت هایی، شاخص کل بورس نیز افزایش پیدا می کند و تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار آشکار می شود.

شرکت هایی که محصولات صادراتی دارند

برخی از شرکت های فعال در بازار سرمایه، علاوه بر بازار داخلی، محصولات خود را به کشورهای دیگر نیز صادر می کنند و اصطلاحا قیمت محصولات خود را براساس دلار تعیین می کنند و نرخ ارز تاثیر بسیار مهمی بر حاشیه سود آن ها دارد. بنابراین بخشی از تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار را به واسطه تاثیرات آن بر سودآوری شرکت های صادرات محور می توان دانست.

دارایی های دلاری

شرکت هایی که در بازار سرمایه فعالیت می کنند، عمدتا دارایی های مانند تجهیزات و ماشین آلات، خطوط تولید وارداتی، زمین، ساختمان و. را در اختیار دارند و افزایش نرخ ارز، قیمت این دارایی ها را نیز بالا می برد و به دنبال آن، قیمت سهام شرکت ها نیز بالا می رود. برخی از شرکت های بازار سرمایه، نه تنها سودسازی های خوبی ندارند، بلکه هر ساله در صورت های مالی خود، زیان نیز شناسایی می کنند و نوع ارزش گذاری این شرکت ها متفاوت است و به این دلیل که سودآوری خوبی ندارند، نمی تاثیر نرخ دلار روی بورس توان گفت که سهام آن ها بی ارزش است؛ چراکه که این شرکت ها دارایی های بسیار زیادی دارند و ارزش گذاری سهام آن بایستی مطابق با دارایی های در اختیار آن ها باشد که معمولا با استفاده از فرآیند تجدید ارزیابی دارایی ها، بخشی از این زیان جبران می شود.

به همین دلیل، تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار شامل دارایی شرکت ها نیز می شود و بالا رفتن نرخ ارز، سهام بنگاه های اقتصادی که زیان ساز هستند را با افزایش مواجه می کند.

روانشناسی بازار

از دیدگاه دیگر نیز می توان تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار داد؛ به این معنا که یک قانون به شکل ستنی و تجربی در بازار سرمایه به وجود آمده است که بالا رفتن نرخ ارز می تواند تاثیرات خوبی بر عملکرد شرکت های بورسی داشته باشد. اگرچه این موضوع به دلیل مفاهیم بنیادی است که در بخش های بالاتر به آن اشاره کردیم، اما تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار تبدیل به یک قانون سنتی در میان فعالان بازار سرمایه شده است و با افزایش نرخ ارز در بازار و یا سامانه نیما، تمایل برای خرید در بازار سرمایه افزایش پیدا می کند.

ارز ترجیحی

بازار ارز در سال های اخیر روزهای پر نوسانی را پشت سر گذاشته است و دولت برای حمایت از اقشار ضعیف جامعه، ارز ترجیحی (4200 تومانی) را در نظر گرفت و بسیاری از شرکت ها و گروه های فعال در بازار سرمایه مانند گروه مواد و محصولات دارویی و. ، برای تامین مواد اولیه خود از ارز ترجیحی استفاده می کنند و با حذف این ارز و نزدیک کردن قیمت فروش محصولات به نرخ نیما، قطعا سودسازی آن ها بیشتر می شود. بنابراین تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار، ممکن است خود را در زمینه ارز ترجیحی نشان دهد.

جمع بندی

تاثیر نوسانات نرخ ارز بر بورس اوراق بهادار بر کسی پوشیده نیست و بررسی نمودارهای دلار و شاخص کل بورس، این نکته را نشان می دهد که این 2 مولفه کاملا با یکدیگر هماهنگ هستند و بازار بورس ایران همواره به عنوان تابعی از نرخ ارز شناخته می شود. علاوه بر مفاهیم نموداری و تکنیکال، بالا رفتن نرخ ارز تاثیر چشمگیری بر افزایش سودسازی شرکت های بورسی (مخصوصا سهم های دلاری) دارد و حتی شرکت هایی که اصطلاحا سودساز نیستند، افزایش قیمت ارز بر بالا رفتن قیمت ریالی دارایی های آن ها (زمین، ماشین آلات و تجهیزات، ساختمان و. ) تاثیر می گذارد.

قیمت دلار چه تاثیری روی بورس دارد؟

به گزارش تجارت‌نیوز، با شروع دولت سیزدهم مذاکرات احیای برجام نیز آغاز شد اما در میانه مسیر و در زمستان سال گذشته متوقف شد. این مذاکرات پس از سه ماه توقف و با میانجی‌گری قطر در دوحه برگزار شد ولی بی‌نتیجه ماند. در نهایت روز دوازدهم مرداد ماه علی باقری کنی، رئیس تیم مذاکره کننده ایران عازم وین شد.

چندی روز از سفر باقری به وین گذشته بود که رسانه‌های خارجی مدعی شدند که اتحادیه اروپا متن نهایی توافق را ارائه کرده است. در همان زمان جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اعلام کرد که متن نهایی توافق آماده شده و اکنون زمان تصمیم گیری سیاسی است.

این درحالی است که هنوز متن نهایی توافق که گفته می‌شود آماده شده در اختیار ایران قرار نگرفته است. از طرفی طرفین غربی ادعا می‌کنند ایران حق دخالت، اصلاح و مذاکره در متن نهایی توافق را ندارد. که این گفته خلاف اصول مذاکره است.

با وجود این اخبار مختلف و متناقض، قیمت دلار بازار آزاد مجددا روند افزایشی به خود گرفته است. برخی از کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که اگر اخبار منفی بیشتری از مذاکرات مخابره شود قیمت این ارز در بازار آزاد می‌تواند به صورت نوسانی افزایش پیدا کند.

افزایش قیمت دلار بورس را صعودی می‌کند؟

از سوی دیگر با اعلام خبر مثبت نیز قیمت دلار بازار آزاد کاهش پیدا می‌کند. نکته اساسی اینجاست که شرکت‌های بورسی با قیمت دلار نیمایی معامله می‌کنند و این قیمت دلار بازار آزاد به صورت هیجانی روی معاملات تاثیر می‌گذارد.

شرکت‌های بورسی از قمیت دلار نیمایی پیروی می‌کنند و به نوعی افزایش قیمت دلار در بازار آزاد به بورس مربوط می‌شود. اما زمانی که قیمت دلار بازار آزاد افزایش می‌یابد، برخی از اهالی بازار سرمایه نیز به صورت نوسانی و هیجانی برخورد می‌کنند. در نهایت با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، بورس نیز به صورت موقت رشد می‌کند.

البته این رشد می‌تواند در حد چند ساعت تا چند روز باشد و پس از بازار به حالت واقعی خود باز می‌گردد.

قیمت دلار به واسطه مذاکرات برجام نوسان می‌کند. اگر مذاکرات به توافق ختم شود انتظار کاهش قیمت آن را داریم و در نهایت بورس در بلند مدت صعودی می‌شود. اما اگر مذاکرات به توافق ختم نشود، قیمت دلار افزایش خواهد داشت. در نهایت بورس نیز به صورت تورمی رشد می‌کند.

در هر صورت بورس پتانسیل رشد دارد اما با توافق رشد این بازار واقعی خواهد بود.

بررسی تاثیر قیمت دلار بر بورس

فارس : با کاهش قیمت دلار، شرکت‌های دلاری بورس نیز با چالش افت قیمت مواجه خواهند شد. این مساله می‌تواند تاثیر فراوانی بر شاخص کل بورس بگذارد. از انجا که این نمادها بیشتر در زمره نمادهای شاخص ساز قرار دارند، همین افت را به کل بازار سهام تعمیم می‌دهند و همین مساله نیز سبب کاهش قیمت همه نمادهای حاضر در بازار سرمایه می‌شود.

بورس اوراق بهادار تهران حال و روز خوبی ندارد. این خلاصه وضعیت این روزهای بازار سرمایه است. همه اتفاقات خارج از بازار سرمایه به ضرر بورس در حال پیش رفتن بوده و بسیاری از سهامداران در روزهای گذشته باز هم فرار را به قرار ترجیح داده و روند خروج پول سهامداران حقیقی از بورس سرعت گرفته است.

تنها در معاملات روزهای شنبه و یکشنبه این هفته 1405 میلیارد تومان پول از بازار سرمایه خارج شده است. در صورتی که این روند در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد، می‌توان گفت، تمام حمایت‌های پیش روی بازار سرمایه یکی پس از دیگری به دلیل مشخص نبودن آینده بازار از دست خواهد رفت.

بسیاری از کارشناسان روند فعلی بازار سرمایه را نشات گرفته از اخبار سیاسی و اقتصادی می‌دانند. کاهش کسری بودجه توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم، کاهش قیمت دلار، خبرهای آغاز دور جدید مذاکرات و البته ترس سهامداران از سقوط بازار به سبک سال 99، همه و همه در این روزها باعث شده است، بورس لباس قرمز بپوشد.

به عبارت دیگر، سه عامل نیاز سرمایه‌گذاران به شناسایی سود در وضعیت فعلی در کنار افت قیمت دلار و تاثیر روانی آن بر بازار سرمایه، توانسته در کاهش این روزهای بازار سرمایه نقش موثری داشته باشد. البته نباید از شائبه کاهش ریسک‌های سیاسی به واسطه مذاکرات نیز گذشت. همین موضوعات باعث شده است تا بازار سرمایه در روزهای اغازین این هفته حدود 32 هزار و 500 واحد سقوط کند.

بررسی تاثیر قیمت دلار بر بورس

قیمت دلار در روزهای گذشته باز هم کاهش یافته و یک مرز حساس دیگر را از دست داده است. قیمت دلار عصر روز گذشته روی 27 هزار و 750 تومان بود و مرز حساس 27 هزار و 800 تومان را از دست داده بود. تحلیلگران بازارهای مالی می‌گویند، ادامه روند کاهشی قیمت دلار مستلزم آن است که حمایت آن در قیمت 27 هزار و 800 تومان شکسته شود.

با کاهش قیمت دلار، شرکت‌های دلاری بورس نیز با چالش افت قیمت مواجه خواهند شد. این مساله می‌تواند تاثیر فراوانی بر شاخص کل بورس بگذارد. از انجا که این نمادها بیشتر در زمره نمادهای شاخص ساز قرار دارند، همین افت را به کل بازار سهام تعمیم می‌دهند و همین مساله نیز سبب کاهش قیمت همه نمادهای حاضر در بازار سرمایه می‌شود.

برخی کارشناسان معتقدند، مدیریت کسری بودجه 50 درصدی به اندازه انتشار خبر امکان انجام مذاکرات در دهه دوم آبان ماه، برای روند قیمتی دلار تعیین‌ کننده بوده است. علت اصلی افت قیمت دلار انتشار خبر احتمال برگزاری دور جدید مذاکرات پیش از پایان یافتن ماه اکتبر (9 آبان آخرین روز اکتبر است) بوده است. فعالان بازار معتقدند، حتی در صورت شروع دور تاثیر نرخ دلار روی بورس جدید مذاکرات حصول توافق احتمالی زمان ‌بر خواهد بود و نمی‌توان انتظار داشت که مذاکرات در کوتاه مدت قیمت دلار را در سطوح پایین پایدار کند.

حرکت خلاف جهت بورس

در حالی که بسیاری از کارشناسان و سهامداران انتظار داشتند، با افزایش قابل ‌توجه قیمت جهانی گاز و نفت، نمادهای پتروشیمی مانند هفته گذشته بتوانند با حرکت مثبت خود، بازار را نیز سبزپوش کنند؛ اما این مساله در روزهای گذشته رخ نداده است. از دیگر سو، اعمال تخفیف جدید بر روی خوراک دریافتی پالایشگاه‌‌ها نیز می‌توانست هم این نمادها و هم کلیت بورس را صعودی کند، اما به دلایل سیاسی و البته انتظارات سهامداران از کاهش مجدد قیمت دلار، شاهد بازگشت سطح عمومی قیمت‌ها به محدوده پایین‌ تر از آنچه که در روز چهارشنبه به ثبت رسید، بودیم.

ادامه روند کاهشی بورس، فارغ از مساله دلار که گفته شد، به برخی سیاست‌های اعلامی دولت در حوزه تورم و کسری بودجه نیز بستگی دارد. بر اساس اظهارات یکی از نمایندگان مجلس امسال بیش از 50 درصد کسری بودجه خواهیم داشت و رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه گفته است برای تامین کسری بودجه سال آینده نه از بانک مرکزی استقراض می‌کنیم و نه اوراق می‌‌فروشیم.

بررسی عملکرد میانگین وزنی قیمت‌ نمادها، در 2 روز اغازین این هفته حکایت از آن دارد که فضای نوسانی حاکم بر بورس به سمت کاهش قیمت رفته و همین امر سبب شده تا افت شاخص کل و شاخص کل بورس را به شاهد تاثیر نرخ دلار روی بورس باشیم.

افت معاملات خرد معنی خاصی دارد؟

بررسی معاملات در روزهای شنبه و یکشنبه نشان می‌دهد، ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه افت قابل توجهی یافته است. در روز شنبه ارزش معاملات خرد حدود 5 هزار 300 میلیارد تومان و در روز یکشنبه 4 هزار و 600 میلیارد تومان بوده است.

میانگین ارزش معاملات خرد در هفته گذشته 6 هزار 600 میلیارد تومان بوده است. افت معنی دار ارزش معاملات خرد در کنار خروج پول حقیقی‌ها از بورس را می‌توان نشانه نا امیدی سهامداران خرد از بورس در معاملات این روزهای بازار سرمایه دانست.

حال باید منتظر ماند و دید شرکت‌های حقوقی می‌توانند از بازار سرمایه حمایت کنند و وضعیت فعلی بورس را به سمت تعادل سوق دهند یا خیر؟

تاثیر مثبت دلار روی بورس ماندگار است؟

بازار سرمایه روز گذشته شاهد رشد اغلب نمادهای دلاری و کاهش کمتر از یک‌درصدی قیمت دلار نسبت به‌روز گذشته بود.

تعادل|رقیه ندایی|

بازار سرمایه روز گذشته شاهد رشد اغلب نمادهای دلاری و کاهش کمتر از یک‌درصدی قیمت دلار نسبت به‌روز گذشته بود. همین موضوع باعث شد که شاخص 0.7 درصد کند و پس از رشد هشت هزار و ۷۸۷واحدی در ارتفاع یک‌میلیون و ۳۶۰هزار واحد قرار گرفت و همچنین شاخص کل هم‌وزن با افزایش 0.3 درصدی مواجه شد. به نظر می‌رسید که تشدید ریسک‌های سیستماتیک شرایطی پدید ساخته که در کنار رشد قیمت دلار، سرمایه‌گذاران خود را بیشتر از گذشته برای بازگشت به روند صعودی تورمی در بازار سرمایه آماده کرده‌اند. بااین‌حال قیمت‌گذاری دستوری مانعی است که بنا بر تجربه تحت هر شرایطی ممکن است به جان بازارها بیفتد و به بهانه محافظت از مردم عادی، تیشه به ریشه منافع سرمایه‌گذاران و اصول پذیرفته‌شده علم اقتصاد بزند. در حال حاضر دلار روی نرخ 26 تا 26 هزار و 700 تومان نوسان می‌کند؛ شاخص کل بورس تهران نیز رشدی معقول تاثیر نرخ دلار روی بورس را نسبت به ماه‌های گذشته پشت سر گذاشته و با توجه به احوالات سیاسی کشور (مذاکرات هسته‌ای) نرخ دلار با رشد مواجه خواهد شد، به‌تبع آن شاخص کل بورس صعودی می‌شود. چند ماهی می‌شود که نرخ دلار از ثبات نسبی برخوردار است و این روزها از ثبات خارج و وارد کانال 26 هزارتومانی شده است. ازنظر بنیادی میان شاخص کل بورس و قیمت دلار وابستگی و همبستگی وجود دارد و افزایش قیمت دلار می‌تواند رشد بورس را به همراه داشته باشد.طی ماه‌های اخیر سرمایه‌گذاران انتظار داشتند که با احیای برجام و امضای توافقنامه هسته‌ای در وین قیمت دلار روند کاهشی به خود بگیرد اما؛ پس از انتشار خبرهایی در خصوص وجود مشکلات در مذاکرات هسته‌ای وین به نظر می‌رسد که انگیزه سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری افزایش‌یافته و به این نتیجه رسیده‌اند که قیمت دلار کاهش نخواهد یافت. درواقع به نظر می‌رسد ترس سهامداران از افت احتمالی قیمت دلار از بین رفته و حالا سهامداران با توجه به انتظاراتی که از افزایش قیمت دلار و همین‌طور تورم دارند در حال افزایش حجم سرمایه‌گذاری خود در بازار سهام هستند. اقتصاد دانان می‌گویند که یکی از مهم‌ترین دلایل رشد پرقدرت شاخص بورس و تزریق نقدینگی به بازار سهام، افزایش قیمت دلار بوده است. بسیاری از فعالان اقتصادی بر این عقیده‌اند که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای در وین قیمت دلار به سرعت رشد خواهد کرد. به‌ویژه آنکه حجم درآمدهای نفتی کاهش‌یافته و میزان درآمدهای ارزی دولت به‌شدت کاهش‌یافته و تداوم تحریم‌ها می‌تواند تنگنا‌های ارزی دولت را بیشتر کند و به افزایش قیمت دلار منجر شود. گروه دیگری از تحلیلگران بر این باورند که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای پتانسیل افزایش قیمت دلار تا مرز 40هزار تومان وجود دارد. با توجه به معاملات ضعیف هفته گذشته انتظار می‌رفت معاملات روز گذشته ضعیف‌تر از هفته قبل باشد، اما برخلاف تصورات، بازار شروع پرقدرتی داشت. البته به نظر می‌رسد سیگنال‌هایی که از برجام ارسال شد و افزایش نرخ ارز می‌تواند دلیل اصلی رشد بازار باشد که به انتظارات تورمی دامن زده است. همچنین اگر خبر شکست مذاکرات مخابره و خط مقاومت دلار شکسته شود ممکن است رشد شاخص ادامه‌دار شود.

افزایش قیمت دلار عامل رشد سودآوری شرکت‌ها

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه تاثیر نرخ دلار روی بورس در خصوص ابهامات بازار سرمایه نوشت: در حال حاضر بازار سرمایه با سه ابهام روبرو است. برخلاف گفته‌ها مبنی بر کاهش نرخ ارز اما این نرخ روند افزایشی را در پیش‌گرفته است و این سیگنال را به افراد می‌دهد که دولت سیاست شخصی درباره کنترل نرخ ارز ندارد. بنابراین این بازار غیرقابل‌پیش‌بینی شده است. رویکرد دولت درباره تأمین کسری بودجه ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی ابهام مهم دیگری است که مانع از رشد گسترده بازار سهام شده است زیرا تکرار اتفاق سال ۹۹ بر سر بازار سایه انداخته است. در حال حاضر تعادل مورد انتظار در بازار شکل‌گرفته است. P/E شرکت‌ها افت کرده و با تعدیل روبرو شده است پس درنتیجه جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار بیشتر شده. اما ابهامات مانع از اعتماد کامل به بازار شده است. ابهاماتی که در حال حاضر در بازار وجود دارد باعث شده است تا شاخص در چهار ماه ابتدایی امسال کمتر از یک و نیم درصد بازدهی داشته باشد درصورتی‌که در مدت مشابه سال گذشته بازدهی شاخص ۲۸۰ درصد بود. البته باید توجه داشت که این مقایسه معقول و منطقی نیست اما اصلاح و تعدیل سطح عمومی قیمت‌ها دلیل قابل قبولی است که شاخص به روال سال گذشته حرکت کند اما این اتفاق نیفتاده است. حمیدرضا مهرآور، مدیرعامل کارگزاری بانک سامان، در گفت‌وگو با سنا افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی در سال ۱۳۹۹ در مقایسه با سال ۱۳۹۸ را مدنظر قرارداد گفت: در اواخر سال ۹۸، نرخ دلار افزایش یافت. افزایش نرخ دلار بر سودآوری شرکت‌های صادرات محوری همچون شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی تأثیر مثبت داشته است. افزایش نرخ دلار در سال ۹۹ نیز ادامه یافت تا افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی ادامه‌دار شود. مدیرعامل کارگزاری بانک سامان با اشاره به وقفه ایجادشده در موضوع برجام خاطرنشان کرد: این موضوع سبب تمرکز شرکت‌ها بر عملکرد، ظرفیت‌سازی و افزایش تولیدات آنها شد. به بیانی دیگر، وقفه ایجادشده در توافقات برجام و تحریم‌ها و محدودیت در واردات کالا به کشور، فرصت مغتنمی شد تا فروش داخلی شرکت‌ها افزایش یابد که امید می‌رود با افزایش کیفیت محصولات شرکت‌ها و تداوم افزایش کمیت فروش آنها، روند رشد سودآوری شرکت‌ها در سال جاری نیز مشاهده شود. او ایجاد بازارهای هدف جدید، بهره بردن از پتانسیل تولیدی شرکت‌ها و پر کردن خلأ ایجادشده از طریق محصولات داخلی در کشور را ازجمله عوامل موثر برافزایش روند سودآوری شرکت‌های بورسی خواند. مهرآور با اشاره به نرخ تورم در کشور اظهار داشت: اگرچه تورم بر قیمت‌ سهم‌ها تأثیر می‌گذارد، اما به این معنا نیست که الزاماً تورم سبب افزایش سودآوری سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می‌شود. علاوه بر این بازدهی سرمایه‌گذار باید بالاتر از نرخ تورم باشد. اگر سرمایه‌گذاران بازدهی مورد انتظار خود را از بازار سرمایه کسب نکند و نرخ بازدهی آنها از نرخ تورم پایین‌تر باشد، طبیعی است که این موضوع به خروج سرمایه‌ها از بازار سرمایه منجر می‌شود. در این کارشناس و فعالین زیادی در خصوص وضعیت بازار اظهارنظر کرده‌اند. یک تحلیلگر مالی نوشت: باوجود چشم‌انداز مثبت در میان‌مدت برای بازار اما ابهام‌های بزرگی مانند کیفیت احیای برجام، وضعیت نرخ دلار و نحوه ادامه آزادسازی قیمت‌ها باعث احتیاط در معاملات بورس شده است. امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه هم درباره ریسک‌هایی که بازار سهام را تهدید می‌کند می‌گوید: با توجه به تغییر و استقرار دولت جدید، برخی ابهام‌ها نسبت به تیم اقتصادی دولت جدید در بازار وجود دارد که اثر آن به‌صورت کوتاه‌مدت بر معاملات بورس تأثیرگذار است و با ایجاد شفافیت در تعیین تیم اقتصادی شاهد از بین رفتن این ریسک از سر بازار خواهیم بود. یک فعال بازار سرمایه درباره این وضعیت نوشت: بیشتر سهام حاضر در بازار رشد قیمتی خود را ادامه می‌دهند، مگر آنکه حقوقی‌ها و بازارگردانان شرکت‌ها دست به انجام برخی اقدامات بزنند و زمینه صعود یا نزول شرکت‌ها را فراهم کنند، این موضوع باعث می‌شود تا سهام برخی شرکت‌ها از حرکت تیمی بازار جا بمانند. برای کاهش ریسک‌های بازار باید اقداماتی انجام شود، تا حجم و ارزش روزانه معاملات از میانگین 5هزار میلیارد تومان به بیش از ١٠هزار میلیارد تومان برسد. فعال اقتصادی دیگری نیز گفت: دخالت دولت درروند معاملات بازار سهام از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند بر بازار تأثیرگذار باشد و به‌شدت روند معاملات را تحت تأثیر خود قرار دهد. به گفته او تاکنون بارها شاهد چنین اتفاقی در دولت و تأثیر منفی آن بر معاملات بازار بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که با اقدامات انجام‌شده و تصمیمات به کار گرفته‌شده مسیر بازار تغییر کرده و زمینه بی‌اعتمادی سهامداران در این بازار فراهم‌شده است.

بازار از دریچه یکشنبه

شاخص کل در بازار بورس در دومین روز کاری هفته یعنی یکشنبه، ۱۰ مردادماه هشت هزار و ۷۸۶ واحد رشد داشت که درنهایت این شاخص به رقم یک‌میلیون و ۳۶۰ هزار واحد رسید. بر پایه معاملات این روز بیش از ۶ میلیارد و ۹۹۳ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۵۵ هزار و ۲۰۹ میلیارد ریال دادوستد شد. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با یک هزار و ۱۶۹ واحد افزایش به ۴۰۲ هزار و ۸۹ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۷۳۹ واحد رشد به ۲۵۴ هزار و ۱۰۸ واحد رسید. شاخص بازار اول چهار هزار و ۹۰۶ واحد و شاخص بازار دوم ۲۲ هزار و ۴۷۵ واحد افزایش داشتند. طی معاملات روز گذشته حقیقی‌ها حدود ۴۵میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند. ارزش کل معاملات خرد ۶هزار و ۱۰میلیارد تومان بود، افراد حقیقی ۸۳درصد یعنی چهار هزار و ۹۶۰میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان یک درصد از کل معاملات شد. بیشترین ورود پول حقیقی به بورس و فرابورس در سه گروه «استخراج کانه‌های فلزی»، «حمل‌ونقل، تاثیر نرخ دلار روی بورس انبارداری و ارتباطات» و «اطلاعات و ارتباطات» رقم خورد درحالی که برآیند معاملات گروه‌های «بانک‌ها و موسسات اعتباری» و «فرآورده‌های نفتی»به نفع حقوقی‌ها تمام شد. سه نماد «کدماح»، «حتاید» و «شاراک» لقب بیشترین افزایش سهام حقوقی را به خود اختصاص دادند، توجه حقیقی‌ها نیز بیشتر به «فملی»، «وتجارت» و «ومعادن» معطوف بود.علاوه بر این در بین همه نمادها، شرکت توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه با نماد «میدکو» با دو هزار و ۵۳۰ واحد، صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با نماد «فارس» با یک هزار و ۵۸۱ واحد، پتروشیمی پارس با نماد «پارس» با ۷۱۷ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر با نماد «وغدیر» با ۶۲۱ واحد، مخابرات ایران با نماد «اخابر» با ۵۶۰ واحد، بانک پارسیان با نماد «وپارس» با ۴۱۹ واحد، پتروشیمی نوری با نماد «نوری» با ۳۸۱ واحد، پتروشیمی شازند با نماد «شاراک» با ۳۲۲ واحد، گسترش نفت و گاز پارسیان با نماد «پارسان» با ۳۰۰ واحد و معدنی و صنعتی گل گهر با نماد «کگل» با ۲۸۱ واحد تأثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند.در مقابل پالایش نفت تهران با نماد «شتران» با ۴۱۳ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری سهام عدالت استان رضوی با نماد «وسرضوی» با ۳۴۳ واحد، بانک تجارت با نماد «وتجارت» با ۳۴۳ واحد، سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا» با ۳۰۶ واحد، بانک ملت با نماد «وبملت» با ۲۶۷ واحد، پالایش نفت اصفهان با نماد «شپنا» با ۲۳۶ واحد، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نماد «حشکتی» با ۲۳۲ واحد، گروه دارویی برکت با نماد «برکت» با ۱۹۴ واحد، پتروشیمی بوعلی سینا با نماد «بوعلی» با ۱۸۴ واحد و نفت و گاز پتروشیمی تأمین با نماد «تاپیکو» با ۱۵۶ واحد تأثیر منفی را بر شاخص بورس داشتند. بر پایه این گزارش، در این روز شرکت سپید ماکیان با نماد «سپید»، ملی صنایع مس ایران با نماد «فملی»، گروه دارویی برکت با نماد «برکت»، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با نماد «شستا»، ایران‌خودرو با نماد «خودرو» و پتروشیمی بوعلی سینا با نماد «بوعلی» در نمادهای پرتراکنش قرار داشتند. گروه شیمیایی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۳۵۶ میلیون و ۷۳۱ هزار برگه سهم به ارزش هفت هزار و ۲۲۵ میلیارد ریال دادوستد شد. طی روز یکشنبه شاخص فرابورس نیز بیش از ۱۶۳ واحد افزایش داشت و بر روی کانال ۱۹ هزار و ۹۵۷ واحد ثابت ماند. همچنین در این بازار یک میلیارد و ۷۹۱ میلیون برگه سهم به ارزش ۲۳ هزار و ۶۸۵ میلیارد ریال دادوستد شد. در این روز شرکت بیمه پاسارگاد با نماد «بپاس»، پلیمر آریا ساسول با نماد «آریا»، شرکت آهن و فولاد ارفع با نماد «ارفع»، فرابورس ایران با نماد «فرابورس»، گروه سرمایه میراث فرهنگی با نماد «سمگا»، صنایع ماشین‌های اداری ایران با نماد «مادیرا»، گروه توسعه ملی مهر آیندگان با نماد «ومهان»، بیمه سامان با نماد «بساما» و بیمه دی با نماد «ودی» تأثیر مثبت بر شاخص فرابورس داشتند. همچنین شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین با نماد «صبا»، پتروشیمی تندگویان با نماد «شگویا»، پالایش نفت لاوان با نماد «شاوان»، سهامی ذوب‌آهن اصفهان با نماد «ذوب»، سنگ‌آهن گهر زمین با نماد «کگهر»، مدیریت انرژی تابان هور با نماد «وهور» و پالایش نفت شیراز با نماد «شراز» تأثیر منفی بر شاخص فرابورس همراه بودند. آخرین قیمت ۱۳۴نماد حداقل سه درصد نسبت به قیمت روز قبل آنها افزایش‌یافته و ۱۵۸نماد با کاهش بیش از سه‌درصدی قیمت همراه بوده‌اند. در این روز افزایش سهام حقیقی‌ها در ۷۶نماد و افزایش سهام حقوقی‌ها در ۱۰۵نماد به بیش از یک میلیارد تومان رسید که جمع تغییر مالکیت دسته اول ۵۲۰میلیارد تومان و تغییر مالکیت دسته دوم ۴۵۰میلیارد تومان بود.