تفاوت بین کریپتو و ارزهای فیات
این پرسش که چه تفاوتی بین ارزهای فیات و رمزنگاری شده وجود دارد، شاید بسیار مهم تلقی شود. این مطلب با نگاهی منتقدانه به ارزهای رمزنگاری شده معایب آن را توضیح و به پیشبینیهای اشتباه در خصوص ارزش بیت کوین اشاره میکند.
به افرادی که در ارزهای رمزنگاری شده سرمایه گذاری میکنند، اغلب گفته شده که کریپتو دقیقا چیزی شبیه دلار یا یورو یا هر ارز صادره از سوی دولت (ارز فیات) است. در یک اسکناس دلار که استفاده عملی کمی دارد، هیچ چیز با ارزشی وجود ندارد، مگر اینکه شما چیزی بروی آن بنویسید. اما این اسکناس به سادگی یک واحد ارز است.
از نظر ذهنی، مسئلهای که بیان شد، درست است. یک واحد ارز رمزنگاری شده به همان سادگی یک واحد ارز است که ارزش آن وابسته به ارزشی است که عموم مردم به آن میدهند. آیا ارزهای الکترونیکی (کریپتو) مانند ارزهای کاغذی (دلار، یورو) هستند؟ تمام چیزهایی که به طور تاریخی به عنوان ارز استفاده میکنیم ارزشهای صوری داشتهاند. در جهان مدرن که ارزش پایه ارزها به امور مختلفی وابسته است، ما با ارزهایی مواجه شدهایم که دارای تعداد بوده و به صورت الکترونیکی هستند. ما به این ارزها، رمز ارز میگوییم.
اما باید توجه داشت که ما در جهان انتزاعی زندگی نمیکنیم. بلکه در جهانی زندگی میکنیم که تفاوت بین ارزهای رمزنگاری شده و قطعه های کوچک کاغذ از هم مشهود است.
تفاوت این است که ارزهای دولتی مانند دلار یا ریال از حمایتهای دولتهای خود برخوردار هستند تا در برابر نوسان، جعل و ثبات قیمت حمایت شوند، اما کریپتو چنین پشتیبانی ندارد.
تمام پولهای مهم دولتی یعنی دلار و غیره توسط بانک مرکزی هر کشور حمایت میشود این نهادها سیاستهای پولی را شامل عرضه پول اعمال میکنند، به طوری که تورم به حداقل برسد و قیمت کالاها و خدمات نسبتا پایدار نگه داشته شود. مطمئنا قیمتها در طول زمان تغییر میکنند، اما بانکهای مرکزی و دولتها تمایل دارند که تغییر قیمت با سرعت نسبتا آهسته و قابل پیشبینی باشد. برای مثال خودوری سدان آلمانی که در حال حاضر با قیمت ۵۰ هزار دلار به فروش میرسد احتمالا در ماه آینده نیز با ۵۰ هزار دلار فروخته خواهد شد، اما همواره این قیمت ثابت نخواهد بود.
علاوه بر این، هر کشوری میتواند از طریق تصویب و اجرای قوانین کیفری از ارزهای خود حفاظت کند (و یا با تحریمهای تجاری اگر کشور دیگری سعی در ارزهای فیات (Fiat) انجام این کار داشته باشد). لذا در صورتی که کسی تلاش کند تا ارز مشخصی را دستکاری کند، با مجازات سختی مواجه خواهد شد.
نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که هیچ ارزی در خلاء وجود ندارد. بلکه بانکهای مرکزی و سازمانهای بسیار دیگر به شدت از ارز ملی خود حمایت میکنند. به همین دلیل است که ارزهای فیات نوسان ارزش کمی دارند و هرگز در سطح گستردهای دستکاری نمیشوند. بنابراین کسبوکارهایی که با ارزهای فیات معامله میکنند میتوانند در بلند مدت ارزش خود را حفظ کنند.
البته تمامی ارزهای فیات نیز به خوبی پشتیبانی نمیشوند، برای مثال باید به ارز فیات بولیوی و ونزوئلا اشاره کرد. چنین کشورهایی به دلیل اقتصادهای ضعیف و دولتهای ناکارآمد توان انجام حمایتهای لازم از ارز خود را ندارند، به همین دلیل نوسات این ارزها تقریبا شبیه ارزهای رمزنگاری شده است.
کریپتو در حقیقت حتی بدتر از ارز کشورهای مذکور هستند، چراکه هیچگونه تلاشی برای حمایت از از این ارزها صورت نمیگیرد. به همین دلیل است که نوسانات ارزهای رمزنگاری شده ترسناک هستند و نمیتوان آنها را ذخیره ارزش دانست. اگرچه این مسئله که هیچکس کریپتو را کنترل و تنظیم نمیکند برای طرفداران آزادی جذاب است، اما در اقتصاد واقعی میتواند فاجعهآفرین باشد.
امروزه کریپتو تبدیل به فرصت مناسبی برای کلاهبردارانی شده است که در یک فرآیند ساختگی ارزش رمز ارزها را بالا میبرند و پس از فروش ارزهای رمزنگاری شده خود، ارزش آن رمز ارز به شدت پایین میآید. در نتیجه این حادثه، سرمایه بسیاری از ارزهای فیات (Fiat) افراد از بین میرود. اکنون پرسش این است که صنعت کریپتو چگونه میتواند با این مسئله مقابله کند؟ به نظر میرسد که این امکان وجود نداشته باشد، چراکه کریپتو کنترل نمیشود و هیچ چیز نمیتواند مانع دستکاری در قیمت آن شود. این مسئله را باید نقص مهلکی در تمام ایده کریپتوهای خصوصی دانست. چنانچه دولت بزرگی بخشی از ارز خود را تبدیل به کریپتو کند، نتیجه متفاوت خواهد بود، چراکه آن دولت از ارز خود حمایت خواهد کرد.
با وجود نقص مذکور، پس چرا صنعت کریپتو به یک صنعت چند میلیارد دلاری تبدیل شده است؟ پاسخ یک کلمه است: ارزهای فیات (Fiat) سوداگری. سرمایهگذاران به چیزی نیاز دارند که ارزش سرمایه آنها را افزایش دهد و البته در مورد کریپتو این افزایش در مدت زمان بسیار کوتاهی انجام شد. افراد دیگر نیاز دارند که سرمایهگذاران با ارائه خدمات متفاوت از قبیل فناوری پول دربیاورند. از ترکیب این دو میتوان یک صنعت چند میلیارد دلاری ایجاد کرد که در مورد کریپتو این موضوع اتفاق افتاده است.
با وجود اینکه کریپتو هیچگونه استفاده عملی ندارد یا حداقل به مراتب کمتر از کاربرد اقتصادی عملی، اما توانسته در ارزش خود رشد چشمگیری ایجاد کند. حتی پس از تمامهای نوسانات جنونآمیزی که داشته همچنان در حال پذیریش از سوی کسبوکارهای مختلف است. بسیاری از قابلیتها و ویژگیهای بیت کوین و سایر رمز ارزها را میتوان با کارتهای اعتباری و دیگر فناوریها انجام داد.
یکی از دلایلی که ارزش کریپتو در سال ۲۰۱۸ به شدت کاهش یافت همین مسئله است. استفاده از کریپتو مجددا محدود به چهار مورد استفاده اصلی و مرکزی خود باز گشته است. این چهار مورد عبارتاند از: استفاده در پولشویی، صنعت پورن، معامله گری و پنهانکنندگان پول. سه دستهای نخست که از کریپتو برای این مقاصد استفاده میکنند، اهمیت به نوسان آن نمیدهند. به همین علت میتوان انتظار داشت که ارزش کریپتو همچنان رو به کاهش باشد، اما بعید به نظر میرسد که هرگز صفر شود، چراکه استفادههای غیرقانونی و مجرمانه همواره ادامه خواهد داشت.
با این حال ممکن است ما برای مدت زمان طولانی با این اقدامات سوداگرانه زندگی کنیم، زیرا حتی صنایع بد به سختی از میان میروند و کسانی ارزهای رمزنگاری شده را تبلیغ میکنند، به دنبال سرمایهگذاران جدید هستند. این موضوع زمانی که کمیسیون بورس و اوراقبهادار ایالات متحده آمریکا و سایر نهادهای مشابه در تلاش هستند که کریپتو را قانونمند کنند، موجب خواهد شد که هزاران یا حتی میلیون سرمایهگذار دچار خسارتهای مالی جبران ناپذیری بشوند.
از سوی دیگر، دشوار است که با خیل عظیم کسانی که میخواهند یک شبه و در طول یک قرعهکشی ثروتمند شوند، همدردی کرد. اما همانطور که دکتر جان بریجز (John Bridges) در سال ۱۵۸۷ گفته است: احمق و پول او به زودی از میان میروند.
نگاهی به پیشبینیهای بیت کوین برای سال ۲۰۱۸
نگاهی به سه پیشبینی در خصوص قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۸ میاندازیم. بیت کوین در اواخر سال ۲۰۱۷ و اوایل سال ۲۰۱۸ حدود ۲۰ هزار دلار ارزش داشت، اما در حاضر قیمت آن حدود ۳۷۰۰ دلار است.
کای وان پترسون (Kay Van-Peterson) از بانک Saxo گفته بود که قیمت بیت کوین در سال ۲۰۱۸ به ۱۰۰ هزار دلار خواهد رسید که البته او به میزان ۲۷۰۰% اشتباه گفته بود.
جولیان هاسپ (Julian Hosp) از TenX گفته بود که قیمت بیت کوین به ۶۰ هزار دلار خواهد رسید.
دیو چاپمن از Octagon فکر میکرد که ارزش هر بیت کوین به ۱۰۰ هزار دلار میرسد، اما او هم ۲۷۰۰% اشتباه میکرد.
جیت سینگ (Jeet Singh) هم گفته بود که قیمت بیت کوین به ۵۰ هزار دلار میرسد. اما او نیز ۱۳۵۰% اشتباه میکرد.
در مقالهای جان مکافی نیز گفته بود ارزش بیت کوین در سال ۲۰۱۸ ده برابر خواهد شد، آن زمان ارزش هر بیت کوین ۱۳۵۰۰ دلار بود. یعنی باید در حال حاضر ارزش هر بیت کوین ۱۳۵ هزار دلار باشد. بنابراین او ۳۶۰۰% اشتباه پیشبینی کرده است.
میتوان گفت که این پیشبینیها و پیشبینیهای بسیار دیگر براساس هیچ امر منطقی این مطالب را نگفتند. بیشتر افراد خود در بیت کوین سرمایه گذاری کردهاند و هدف از اعلام این پیشبینیها افزایش قیمت بیت کوین بوده است.
پول فیات (کاغذی)
ارز فیات یا فیات کارنسی (Fiat Currency) که به آن پول بی پشتوانه یا حکمی نیز گفته میشود، پولی است که ارزش ذاتی ندارد و نشأت گرفته از اقدامات دولتی چاپ و تکثیر است. کلمه فیات (Fiat) در زبان لاتین به معنای «بگذارید انجام شود» است. از پول بدون پشتوانه به عنوان جایگزین پول پرداختی برای کالاها استفاده میشود. دلار آمریکا، پوند انگلستان و ریال ایران، همگی نوعی ارز فیات محسوب میشوند.
پول فیات چیست؟
در باور عامه مردم تمام ارزها و پولهای جهان، دارای پشتوانه طلا، نقره و یا هرگونه کالای فیزیکی واقعی هستند. در گذشته این باور مردم درست بود اما امروز دیگر این چنین نیست. به زبان ساده، ارزهای فیات، کالایی هستند که ارزش خود را از کالاهای فیزیکی نمیگیرند، بلکه ارزش خود را از دولت صادر کننده آن میگیرند. در گذشته، ارزش پول به طلا و نقره ذخیره شده در خزانههای یک کشور وابسته بود؛ اما در مورد پول فیات، ارزش آنها به ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور صادرکننده آن وابسته است.
در دنیا همچنان پولهایی وجود دارند که ارزش آنها به پشتوانه کالایی آنهاست که به این پول، پول کالایی یا Commodity Money میگویند و در نقطه مقابل پول فیات قرار دارند. پوند، یورو، پوند و بسیاری دیگر از ارزهای مطرح در جهان، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به شمار میروند.
مفهوم پول در تاریخ بشر در گونههای مختلفی مورد استفاده قرار میگرفته است. کاربرد و هدف اصلی ایجاد پول، تسهیل در انجام مبادلات میان انسانها است. در مصر باستان مردم برای انجام مبادلات خود از فلز استفاده میکردند. همانطور که در متون اقتصادی نوشته شده، در منطقه جغرافیایی ترکیه ارزهای فیات (Fiat) کنونی، قوم Lydians برای اولین بار از سکههای طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده میکردهاند.
تاریخچه پیدایش پول کاغذی
سیستم ارزی فیات قرنها پیش در چین ابداع شد. ایالت سوچوان آغازکننده استفاده از پول کاغذی در قرن یازدهم بود. در ابتدا، از این پولها برای مبادلهی ابریشم، طلا و نقره استفاده میشد، اما پس از به قدرت رسیدن کوبلای خان (از نوادگان چنگیزخان) در قرن سیزدهم، سیستم جامع ارز فیات رسمی شد. بر اساس ادعای مورخان، پیدایش این پول با هزینههای زیاد و تورم بیش از اندازهای که ایجاد کرد، نقش مهمی در «سقوط امپراتوری مغول» داشته است.
ارز فیات در طول قرن هفدهم با پذیرش توسط کشورهایی از جمله اسپانیا، سوئد و هلند وارد قاره اروپا شد. این سیستم در سوئد شکست خورد تا دولت استفاده از فلز نقره را جایگزین کند. اما طی دو قرن بعد، فرانسهنو (کانادا)، مستعمرات سیزدهگانه ایالات متحده، و در نهایت حکومت فدرال ایالات متحده نیز به استفاده از پول بی پشتوانه روی آوردند.
در حدود قرن بیستم، ایالات متحده به صورت محدود، مجددا به استفاده از ارز مبتنی بر کالاها روی آورد. دولت آمریکا در سال 1933 میلادی، سرانجام به استفاده از پول کاغذی برای مبادله طلا پایان داد. تا سال 1972 و در دوره ریاست جمهوری ریچارد نیکسون، ایالات متحده به طور کامل استفاده از استاندارد طلا به عنوان ارز را کنار گذاشت و تصمیم به استفاده از سیستم پولی فیات گرفت. این کار با استقبال جهانی همراه بود و باعث شد استفاده از پول بدون پشتوانه در سراسر کشورها رواج پیدا کند.
تغییر پول در قرن بیستم
پس از جنگ جهانی اول، دولتها و کشورها متعهد شدند که در صورت تقاضای افراد، پول کاغذی کشور خود را با کالاهای موجود در کشورشان (عموما طلا) بازخرید کنند. به عبارتی در آن سالها دولتها متعهد بودند که اگر فردی پول کاغذی را به دولتی ارائه دهد، آن دولت باید معادل طلای آن را پرداخت کند. با اینحال، هزینههای جنگ و مشکلات اقتصادی بعد از آن به قدری بالا بود که کشورها مجبور به دریافت وام از سایر کشورها شدند و هزینه توسعه مجدد کشور، به شدت بالا رفت.
این افزایش هزینهها مانع از عملیاتی کردن صددرصد تعهد دولتها شد. کم کم دولتها تعهدات خود را زیر پا گذاشتند و حاضر به دریافت پول و پرداخت معادل کالایی آن نشدند؛ در واقع امکان چنین کاری برای آنها وجود نداشت. کم کم پول چاپ شده توسط دولتها بدون ایجاد پشتوانه کالایی آن رواج یافت. نتیجه چنین تصمیمی، افزایش تورم و کاهش ارزش پول کشورها بود.
پول بدون پشتوانه چطور کار میکند؟
دلیل ارزشمند بودن پول فیات فقط به خاطر تلاش دولت صادرکننده آن به منظور حفظ این ارزش یا توافق دو طرف مبادلهکننده بر سر آن است. چندین دهه قبل، دولتها از یک کالای فیزیکی باارزش نظیر طلا و نقره سکه ضرب میکردند. روش جایگزین ضرب سکه، صدور اسکناسهای کاغذی بود که میتوانست برای مقدار مشخصی از کالای فیزیکی بازخرید شود. وضعیت پول فیات متفاوت است؛ پول بدون پشتوانه یک حامی فیزیکی باارزش ندارد. ارز فیات غیر قابل تبدیل و غیر قابل بازخرید است.
از آن جایی که این پول به ذخایر فیزیکی از جمله ذخیره ملی طلا یا نقره یک کشور متصل نیست، ممکن است در پی بروز تورم از ارزشش کاسته شده یا حتی به خاطر درگیر شدن یک جامعه با ابرتورم، به طور کامل بیارزش شود. در صورتی که ایمان مردم به پول ملی کشورشان از بین برود، دیگر هیچ ارزشی نخواهد داشت.
از این نظر ارز فیات و بی پشتوانه با پول حمایت شده توسط طلا (یا هر ماده دیگر) متفاوت است؛ پول نوع دوم دارای ارزش ذاتی است، چرا که دنیا برای ساخت جواهرات و دکوراسیون، ساخت لوازم الکترونیکی و قطعات کامپیوتر، همچنین ایجاد فضاپیماها و بسیاری دیگر از کاربردها، به طلا نیاز دارد.
مقایسه استاندارد طلا و ارز فیات
سیستم استاندارد طلا، اجازهی تبدیل پول کاغذی به طلا را میداد. در واقع، تمام پولهای کاغذی توسط مقدار محدودی طلا که نزد دولت نگهداری میشد، حمایت میشدند. دولتها و بانکها بر پایهی یک سیستم ارزی مبتنی بر کالاها فقط در صورت داشتن ذخایر کافی از طلا، میتوانستند ارزهای جدید را وارد چرخهی اقتصاد کنند. این سیستم جلوی توانایی دولتها برای ایجاد پول و افزایش ارزش پول آنها بر اساس عوامل اقتصادی را محدود میکرد.
اما در آن سمت، پول کاغذی تحت نظر ارز فیات نمیتواند به هیچ چیزی تبدیل شود. مسئولان با پول فیات میتوانند به صورت مستقیم روی ارزش پول خود تأثیرگذار باشند و آن را به شرایط اقتصادی ربط دهند. دولتها و بانکهای مرکزی، کنترل بیشتری روی سیستم ارزی دارند. آنها میتوانند با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری (Fractional Reserve Banking) و اعمال آزادسازی کمی (Quantitative Easing) به رویدادها و بحرانهای مالی واکنش نشان دهند.
حامیان استاندارد طلا اعتقاد دارند که سیستم ارزی مبتنی بر کالاها پایدارتر است، زیرا توسط چیزی حمایت میشود که فیزیکی و باارزش است. در سمت دیگر، حامیان پول بی پشتوانه ادعا میکنند که قیمت طلا بیثبات است. در این فضا، ارزش یا بهای ارز مبتنی بر کالا میتواند دچار نوسان شود. اما با بهرهگیری از سیستم ارز فیات دولتها در مواجهه با شرایط اضطراری اقتصادی میتوانند با انعطافپذیری بیشتری وارد عمل شوند.
مقایسه ارز فیات با ارز دیجیتال
پول فیات و رمز ارزها، در این مورد که توسط یک کالای فیزیکی حمایت نمیشوند، با یکدیگر مشترک هستند. البته این اشتراک در همینجا به پایان میرسد. ارز فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشود، اما بیشتر رمز ارزها به خاطر استفاده از بلاک چین غیر متمرکز هستند.
یکی دیگر از تفاوتهای قابل توجه آنها، نحوه تولید ارز است. بیت کوین مانند اکثر ارزهای دیجیتال، عرضه کنترل شده و محدودی دارد. در آن سو، بانکها با قضاوت بر نیازهای اقتصادی یک کشور، میتوانند هر چقدر که میخواهند پول فیات چاپ کنند.
کریپتوکارنسی به عنوان یک نوع دیجیتالی از ارزها، هیچ همتای فیزیکی نداشته و بدون مرز است و همین باعث میشود برای انجام تراکنشهای مالی بینالمللی جذابیت بیشتری داشته باشد. همچنین، این معاملات غیرقابل بازگشت هستند و این برخلاف سیستم ارزی فیات، پیگیری را سختتر میکند. از طرف دیگر، بازار ارزهای مجازی کوچکتر بوده و همین باعث بیثباتتر بودن آنها نسبت به بازارهای سنتی شده است. این میتواند یکی از دلایلی باشد که منجر به پذیرفته نشدن گستردهی ارزهای دیجیتال شده است. با این حال، به دنبال بلوغ اقتصاد رمزنگاری شده، نوسانات پولهای مجازی نیز کاهش پیدا میکند.
مزایا و معایب پول فیات
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح میکنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمیپذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی بهصرفهتر است.
واکنشپذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار میدهد که نسبت به بحرانهای اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بینالمللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینهزا باشد، نیست.
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولتها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را میدهد که میتواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونههای تاریخی، پیادهسازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظامهای مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
نمونهای از سقوط یک پول فیات
ابتدای قرن بیست و یکم، بانک مرکزی کشور زیمباوه به خاطر مواجه شدن با مشکلات اقتصادی فراوان، حجم چاپ و انتشار ارز فیات خود را شدیدا افزایش داد. در پی این تصمیم اشتباه، ابر تورم دامن زیمباوه را گرفت و سبب شد نرخ تورم در این کشور بین 230 الی 500 میلیارد درصد قرار بگیرد! باورکردنی نیست!
قیمتها به سرعت افزایش یافته و شرایط به قدری بغرنج شد که مردم برای خرید خوراک ساده مجبور به حمل کیسههایی پر از پول شده بودند. در اوج بحران اقتصادی این کشور، 100 تریلیون دلار زیمباوه، معادل 40 سنت آمریکا بود!
نگاهی به آینده پول فیات و رمزارزها
آیندهی هر دو شکل این نوع ارزها به هیچ عنوان مشخص نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه طولانی برای طی کردن دارند و در این مسیر با چالشهای مختلفی مواجه خواهند شد، گذشتهی ارز فیات میتواند آسیبپذیری این نوع پول را نشان دهد. این مهمترین دلیلی است که باعث شده بسیاری از مردم احتمال حرکت به سمت سیستم رمز ارزها برای تراکنشهای مالی آیندهی خود را بررسی کنند.
یکی از اصلیترین ایدههای شکلگیری بیت کوین و ارزهای دیجیتال، بررسی شکل جدیدی از پول است که روی شبکه همتا به همتا (P2P) توزیع شده باشد. این احتمال هم وجود دارد که بیت کوین به عنوان جایگزینی برای کل سیستم واحد پولی فیات به وجود نیامده باشد و هدف آن، صرفا ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین باشد. با این حال، خرید و فروش بیت کوین میتواند پتانسیل ساخت یک سیستم مالی بهتر برای جامعهای بهتر را افراهم کند.
تفاوت ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات در چیست؟ و آینده بازار در اختیار کدام یک خواهد بود؟
ارزهای فیات کلمه ای است که کاربرد آن، به خصوص در میان کاربران فارسی زبان تازگی دارد. عموما این قبیل واژه ها با ظهور بازارهای مالی نوین و توسعه کاربری و استفاده از شبکه های بلاک چین و ارزهای دیجیتال در میان ایرانیان، مطرح شده اند. از این رو برای درک بهتر مفاهیم بازارهای مالی، سیبنال مرجعی برای توضیح روش ها و اصطلاحات رایج در بازار امروز ایجاد کرده است.
وجه رایج بازارهای جهان در آینده نزدیک
ارز دیجیتال و ارزهای فیات که از بسیاری جهات مخالف یکدیگر هستند، با دو دیدگاه متفاوت از مدیریت پولی در اقتصاد جهانی مطابقت دارند. از نظر برخی کارشناسان این ساختارهای مالی روبروی یکدیگر قرار دارند؛ و ممکن است در آینده نه چندان دور یکی از این ارزها بتواند روند غالب ارزهای فیات (Fiat) بازار را تصاحب کند.
سکه های فیزیکی که برای ایجاد نقشی مشابه ارز فیات برای رمز ارزها ایجاد می شود
آیا می دانستید که در تابستان سال 2018، یک مرغ در ونزوئلا نزدیک به 14.6 میلیون بولیوار یا حدود 50 یورو قیمت داشت؟ این وضعیت که دست کم تعجب برانگیز است ناشی از ابر تورم است، پدیده ای که منجر به سقوط قیمت ارز می شود. تورم در واقع یکی از معایب ذاتی ارزهایی است که توسط دولت ها به کار گرفته می شود. ارزهای دیجیتال از زمان ایجاد خود در سال 2008 سعی داشته اند که بر این سویه منفی پول رایج یا ارزهای فیات غلبه کنند.
در این مقاله، خلاصه کاملی از اطلاعاتی که برای درک تفاوت ارزهای مجازی با ارزهای دولتی سنتی نیاز است را بیان می کنیم.
ارز دیجیتال در مقابل پول رایج یا فیات که بازار جهان را در اختیار دارد
ارز فیات
خاستگاه نام ارزهای فیات
اصطلاح فیات از زبان لاتین گرفته شده است و به معنای ( یک مجوز یا پیشنهاد رسمی؛ یک فرمان ) است. این کلمه ایده یک فرمان یک جانبه را که از یک مقام بالاتر صادر می شود، تداعی می کند. در زبان انگلیسی از کلمه فیات برای بیان شرایطی که با دستور یک مقام مرجع ایجاد می شود استفاده می کنند؛ مثلا فیات ریاست جمهوری. بنابراین، عبارت ارز فیات به ارزی که با فرمان ایالتی تاسیس شده است، اشاره دارد.
ارز فیات چیست؟
ارزهای فیات، پولی هستند که توسط یک دولت تعیین شده است و مدیریت آن به عهده بانک مرکزی می باشد. بنابراین بانک مرکزی نهادی است که ارز فیات را صادر می کند و مسیر این پول را دولت مستقر در یک کشور تعیین می کند. یک ارز فیات ارزش ذاتی ندارد؛ ارزش آن از قیمت تعیین شده توسط دولت ناشی می شود که در اصل ثبات آن را تضمین می کند.
می توان گفت ارز فیات، یک ارز متمرکز است. توسط بانک های مرکزی کنترل و صادر می شود و بانک های خصوصی تنها قدرت عرضه این پول را در اختیار دارند. ارزهای فیات، پول اصلی مورد استفاده در اقتصاد جهانی شده امروزی هستند. ارزهایی که بیشترین مبادله را دارند، دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند استرلینگ هستند.
آیا ارزهای فیات همان پول رایج هستند؟
اصطلاحات ارز فیات و پول رسمی که اغلب اشتباه گرفته می شوند، هر دو به یک نوع پول اشاره نمی کنند. در واقع، وجه امانی به پول فیزیکی و مادی اطلاق می شود که توسط بانک ها به شکل اسکناس یا سکه منتشر می شود. در واقع، ارزهای فیات میتوانند نوعی از پول رایج کشورها باشند، اما شامل همه وجوه نقد نمیشوند، نزدیک به 90 درصد پول رسمی کشورهای جهان به صورت اعتباری وجود دارد که ارزهای فیات (Fiat) ارزهای فیات (Fiat) در عوض آن، وجه نقد فیزیکی موجود نیست.
ارز دیجیتال
رمز ارز یا ارز دیجیتال، وجهی است که به صورت همتا به همتا و بدون دخالت سازمان شخص ثالث مانند بانک مرکزی ایجاد می شود. بر اساس فناوری بلاک چین، این نوع ارز مجازی کاربر را مستقیما در فرآیند صدور ارز مذکور و همچنین در کنترل تراکنش های انجام شده در شبکه، مشارکت می دهد. بنابراین، ارزش کریپتوکارنسی ها بر اساس اعتماد کاربران به شخص ثالث نیست، بلکه بر اساس اجماع اعتبارسنجی استفاده شده در شبکه است. که امنیت و اعتبار تراکنش ها را تضمین می کند. بنابراین ارزهای رمزنگاری شده، ارزهای غیرمتمرکز و جهانی هستند که در کنترل ایالت ها و بانک های مرکزی قرار ندارند.
اعتبار سنجی ارز دیجیتال توسط کاربران و در بلاک چین صورت می گیرد
تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات
ارزهای فیات و ارز دیجیتال، هر دو ارزش ذاتی ندارند و ارزش آنها در نتیجه اعتماد کاربر به وجود می آید. ارزش ارز فیات توسط بانک های ایالتی و مرکزی تعیین می شود؛ و ارزش رمز ارزها در سیستم بلاک چین و اجماع اعتبارسنجی معین می گردد.
ارز فیات متمرکز است و توسط اشخاص ثالث صادر و کنترل می شود، در حالی که ارز دیجیتال غیرمتمرکز است و تراکنش ها به صورت همتا به همتا صورت می پذیرند.
نکته: در حال حاضر، تمرکززدایی ارزهای دیجیتال بیشتر یک ویژگی ایده آل است تا واقعی. در واقع، فرآیندهای اعتبارسنجی که امروزه بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، هر کدام دارای نقصهایی نیز هستند که تمرکز زدایی را تهدید میکند. اثبات سهام منجر به الیگارشی خاصی می شود و اثبات کار باعث ایجاد رقابت ناعادلانه در استخرهای استخراج رمز ارز می گردد.
ارزهای دیجیتال در مقادیر محدودی وجود دارند، در حالی که ارزهای فیات می توانند به صورت دلخواه صادر شوند. به عنوان مثال، بیت کوین به 21 میلیون واحد محدود شده است. این تفاوت اساسی جنبه کاهش تورم ارزهای دیجیتال و جنبه تورمی ارز فیات را توضیح می دهد.
امنیت رمز ارز در مقابل پول فیات
ارز فیات از امنیت کمتری نسبت به رمز ارزها برخوردار است. در واقع به حملات مجازی با هدف جمع آوری داده های بانکی حساس است. از سوی دیگر، ارزهای فیات در معرض سرقت فیزیکی قرار دارند. برعکس، ارزهای دیجیتال تلاش می کنند تا به کمک قرارداد های هوشمند و رمزنگاری پیچیده، غیر قابل تعرض شوند.
سرعت تراکنش ها بین این دو ارز به طور قابل توجهی متفاوت است؛ یک تراکنش ارز فیات 2 تا 3 روز طول می کشد تا بین دو بانک اعتبارسنجی شود، در حالی که تراکنش بیت کوین تنها 10 دقیقه برای اعتبارسنجی به زمان نیاز دارد.
بنابراین، ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات در بسیاری از جنبهها با هم متفاوت هستند، اولی توسط ساتوشی ناکاموتو در پاسخ به نقصهای ذاتی دومی ایجاد شده است. درجه تمرکز، سطح امنیت، جنبه تورمی یا تورم زدایی. هر کدام مزایا و معایبی دارند و هر کدام موافقان و مخالفان خود را در جهان دارند. تنها آینده نشان خواهد داد که ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات که امروزه اکثریت قالب اقتصاد جهانی را در اختیار دارند، چقدر مهم خواهند بود.
توسعه ارزهای دیجیتال
آن چیزی که از دید تحلیل گر ها و سرمایه گذاران و صاحبان کسب و کار در جهان پنهان نمانده است، قدرت ارزهای دیجیتال است. تنها در فاصله زمانی کمتر از ارزهای فیات (Fiat) دو دهه، رشد رمز ارز و محبوبیت آن در میان اقشار مختلف جامعه انسانی، نشانگر اهمیت و نیاز جامعه به شیوه تبادل و داد و ستد متفاوت و جدید است. از همین رو سیبنال تلاش می کند تا با تمرکز بر آموزش و توسعه رابطه سرمایه گذاری و دانش نوین ارزهای دیجیتال، شبکه ای کارا و مفید را برای گذر از ارزهای فیات یا بازار سنتی به بازار دیجیتال فراهم کند.
ارز فیات چیست؟
ارز فیات را میتوان اینگونه بیان کرد که واحد پول رایج هر کشور محسوب میشود. به طور مثال: واحد پولی کشور ایران ریال و آمریکا دلار است. نکتهی جالب درمورد این ارزها آن است که اگرچه اغلب مردم بر این باورند که پشتوانهٔ ارزهای فیات فلزات گران بهایی چون طلا و نقره محفوظ در خزانه داری هر کشور محسوب میشود، اما آنان هیچگونه پشتوانهای ندارند. کلمهٔ فیات (Fiat) برگرفته از یک کلمه با ریشهی لاتین بوده که به معنای آن ” باید بشود” میباشد.
باید بر این موضوع واقف آییم که اعتبار و ارزش پولهای فیات وابسته به ثبات اقتصادی هر کشور و همینطور وابسته به میزان عرضه و تقاضای مردم آن کشور دارد. به بیان سادهتر میتوان بیان کرد که این ارزها اعتبار و ارزش خود را از دولت چاپ کنندهی آن اخذ میکنند. درمورد ارزهای فیات میتوانیم اینگونه بگویم که دارای هیچ ارزش فیزیکی نیستند و صرفاً یک تکه کاغذ یا سکه میباشند که در سراسر دنیا برای مبادلات اقتصادی و تجاری، خرید و فروش کالا و سرمایهگذاری در درون کشورها و یا خارج از محدوده کشورها از آنان بهره جویی میشود. یکی از اصلیترین مشکلات این ارز آن است که، امکان چاپ بدون محدودیت این ارزها موجب عرضهٔ بیرویه و افزایش تورم خواهد شد.
لازم است بدانیم تنها وجه مشترک ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال، آن است که توسط یک کالای فیزیکی حمایت نمیشوند. این تنها وجه اشتراک این دو رمز ارز است. اما باید بدانیم که ارز فیات تحت تسلط دولتها و بانکهای مرکزی نظارت و کنترل میشوند، این درحالی است که بیشتر رمز ارزها به خاطر بهره جویی از بستر بلاک چین غیر متمرکز تلقی میشوند. از دیگر تفاوت این ارزها آن است که چگونه خلق و تولید می شوند. باید بگویم ارزهای دیجیتال عرضه ی محدود دارند و کنترل شده تلقی می شوند این درحالی است که ارزهای فیات تحت کنترل بانک ها و دولت ها هستند و با بررسی در صورت نیاز اقتصادی یک کشور می توانند هر قدر که نیاز باشد ارز فیات را به بازار تزریق کنند.
در دنیای ارز دیجیتال به علت منحصر به فرد بودن این ارزها که به این دلیل که هیچ مانندی در دنیای فیزیکال ندارند و هم اینکه بدون حد و مرز هستند موجب می شود، جذابیت مالی در تراکنشات بین المللی به وجود بیاید. اما باید دانست اگرچه این معاملات جذابیت وافری دارند. اما برخلاف سیستم ارزهای فیات پیگیری دشوارتر و تقریباً غیرممکنی را دارند.
از سوی دیگر، بازار ارزهای دیجیتال به نسبت ارزهای فیات کوچکتر بوده و همین امر موجب آن شده که بیثباتتر از ارزهای فیات (Fiat) به بازارهای سنتی باشد. این موضوع قادر است یکی از علل عدم پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال تلقی شود. اما در پی رشد و بلوغ اقتصاد ارزهای دیجیتال، نوسان های رمز ارزها نیز افت پیدا خواهد کرد.
باید بدانیم که ارزهای فیات به ذخایر فیزیکالی، من جمله ذخیره ملی طلا یا نقره یک کشور وصل نیستند، به همین جهت ممکن است به دنبال بروز تورم از ارزش آن روز به روز کاسته و کم شود یا حتی به علت در آمیختن اقتصاد یک جامعه به تورم، ارز فیات آن جامعه نیز به طور کامل بی ارزش شود.
به عقیده 21 درصد از ساکنین مسکو، ارزهای دیجیتال طی ده سال جایگزین ارزهای فیات خواهند شد!
من عاشق دنیای ارز رمز و بلاک چین هستم، دنیای بسیار پرسود ولی خطرناک به شرطی که خودمان را با دانش صحیح و بروز مجهز کنیم، آکادمی هلاکوئی را راه اندازی کردم که با حمایت شما به یکی از بهترین پایگاه آموزشی به زبان فارسی تبدیل شود. در این راه با حمایت اعضا و خانواده ی بزرگ آکادمی هلاکوئی، در کنارتان هستم.
پشتیبانی از طریق ارسال تیکت:
وارد داشبورد خود شده و گزینه (تیکت پشتیبانی) را انتخاب و بر روی (ارسال تیکت) کلیک ارزهای فیات (Fiat) ارزهای فیات (Fiat) کنید. از همین طریق درخواست خود را پیگیری کنید.
ما را در تلگرام دنبال کنید
کانال درآمد ارز دیجیتال [email protected]
تلگرام کافه ترید ایران [email protected]
کانال نخبگان ارز دیجیتال [email protected]
خبر فوری ارز دیجیتال [email protected]
خبر فوری بازار خارجی [email protected]
کانال وی ای پی [email protected]
دیدگاه شما