از «رشد آرام شاخص سهام در بازار کمرمق» تا «رابطه افزایش دستمزد در آمریکا و قیمت طلا»
در پیمانه اقتصادی، هر روز بسته ای خبری از مطالب اقتصادی با اهمیت و مهم روز، همچون تغییرات در بازار آزاد ارز، انرژی، بازار طلا، سکه، نفت و . تا خبرها و اتفاقات جذاب اقتصادی را گردآوری می کنیم.
به گزارش « تابناک اقتصادی »؛ این پیمانه موضوعاتی همچون تقویت ۴۵ واحدی شاخص کل بورس، تداوم سیر نزولی قیمت سکه، گران‌تر شدن دلار آمریکا در بازار آزاد، ارزان شدن سنگ آهن در بازارهای جهانی، افزایش قیمت نفت و تعطیلی تأسیسات نفتی نیجریه، تعرفه پنج درصدی واردات تخم مرغ، محاکمه وزیر سابق اقتصاد روسیه به جرم دریافت رشوه، واریز یارانه مرداد ماه تا ساعاتی دیگر، پیش‌بینی کاهش قیمت گوشت در هفته آینده و افزایش صادرات ایران به فرانسه را در بر دارد.
شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه 25 مردادماه 96 با افزایش 45 واحدی به رقم 81 هزار و 741 واحد رسید. همچنین شاخص قیمت (وزنی-ارزشی) با افزایش 14 واحدی به رقم 26 هزار و 487 واحد رسید. شاخص کل هم وزن با افت 3 واحدی، عدد 17 هزار و 625 واحد را به نمایش گذاشت. شاخص قیمت (هم وزن) با کاهش 2 واحد به رقم 13 هزار و 350 واحد رسید. همچنین شاخص سهام آزاد شناور با رشد 0.01 درصدی، افزایش 9 واحدی را رقم زد و به سطح 89 هزار و 757 واحد رسید. همچنین شاخص بازار اول، بر خلاف روز قبل با 13 واحد افزایش به رقم 57 هزار و 174 واحد رسید و شاخص بازار دوم نیز با رشد 199 واحد معادل 0.11 درصد همراه بود و عدد 178 هزار و 720 واحد را به نمایش گذاشت. به نقل از دنیای اقتصاد، در عین حال ارزش معاملات خرد سهام همچون معاملات روزهای قبل کمتر از 100 میلیارد تومان بود. موضوعی که به خوبی نشان‌دهنده کمبود نقدینگی در بازار و سیطره فضای احتیاط در معاملات سهام است. در تحولات مهم پیرامون بازار سهام دیروز رشد چشمگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی به خصوص فلزات پایه یک بار دیگر خودنمایی کرد. دیروز قیمت هر تن روی با رشد چشمگیر 3/ 2درصدی از مرز 3هزار دلار عبور کرد. انعکاس این موضوع در تالار شیشهای به تشکیل صف خرید برای نمادهای وابسته به روی منجر شد.
در جریان معاملات روز چهارشنبه بازار آزاد تهران، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با ۱۲۰۰ تومان کاهش به یک میلیون و ۲۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان، سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم، نیم سکه، ربع سکه و سکه یک گرمی با یک هزار تومان کاهش به ترتیب به یک میلیون و ۱۷۹ هزار تومان، ۶۲۹ هزار تومان، ۳۶۹ هزار تومان و ۲۴۸ هزار تومان رسیده است. /مهر
در پایان معاملات بازار آزاد روز چهارشنبه، هر دلار آمریکا همانند روز قبل با رشد قیمت همراه بود و در پایان روز با افزایش 99 ریال نسبت به روز قبل به طور میانگین به قیمت 38 هزار و 150 ریال فروخته شد. هر یورو نیز همانند روز سه شنبه، با کاهش 34 ریال به رقم فروش 45 هزار و 68 ریال رسید. همچنین هر درهم امارات در بازار آزاد، 10 هزار و 459 ریال قیمت گذاری شد که نسبت به روز قبل، 10 ریال گران تر فروخته شد.
با اینکه خرید سنگ آهن در بازار چین بهبود پیدا کرده است اما قیمت های وارداتی این ماده اولیه نزولی شده و آخرین قیمت سنگ آهن خلوص ۶۲ درصد استرالیا ۲ دلار افت داشته و ۷۳ دلار هر تن سی اف آر شده است. به گزارش بورس کالای ایران»، افت ۱۵ دلاری بیلت در بازار داخلی چین در یک روز بازار سنگ آهن را نزولی کرده است. قیمت قرارداد میلگرد در بورس شانگهای نیز ۹ دلار افت داشته است؛ با این حال فعالان بازار این ریزش قیمت را منطقی ارزیابی می کنند چون اخیرا رشد قیمت ها بیش از اندازه بوده است. از طرفی خرید سنگ آهن رونق دارد و موجودی سنگ آهن ۴۵ بندر اصلی چین از جمعه اخیر حدود یک میلیون تن کاهش داشته به ۱۳۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسیده است. البته هنوز نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۰ میلیون تن بالاتر است. با این که ۳ روز است سنگ آهن در چین نزولی شده فعالان بازار این روند را موقتی می بینند چون تقاضای فولاد همچنان مطلوب است و بازار زیرساخت ها در چین فعال هستند. در میان مدت نیز تولید فولاد چین از سطح نرمال بالاتر خواهد بود.
روز چهارشنبه قیمت نفت، پس از کاهش نسبتا زیاد در روزهای گذشته، اندکی افزایش یافت. علت کاهش قیمت نفت در روزهای گذشته نگرانی از کاهش تقاضای چین و رشد شاخص دلار بوده است. با این حال روز چهارشنبه با انتشار گزارش اولیه ای مبنی بر کاهش موجودی نفت آمریکا، قیمت نفت افزایش یافت. قیمت آتی نفت خام برنت بین الملل، نسبت به قیمت بسته شده در روز قبل، ۳۴ سنت افزایش یافت و این نفت در بازار بشکه‌ای ۵۱.۱۴ دلار معامله شد، این در حالی ست که معاملۀ آتی نفت وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲۷ سنت افزایش، بشکه‌ای ۴۷.۸۲ دلار صورت گرفت. موسسه نفت آمریکا در اواخر روز سه شنبه گزارش داد که موجودی نفت آمریکا در هفته منتهی به ۱۱ آگوست، ۹.۲ میلیون بشکه کاهش کاهش یافته است و به ۴۶۹.۲ میلیون بشکه رسیده است. این در حالی ست که تحلیلگران انتظار داشتند در هفته مذکور، موجودی نفت آمریکا ۳.۱ میلیون بشکه کاهش یابد. اگر داده های موسسه نفت آمریکا در اواخر امروز توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا که سازمانی دولتی است، تایید شود، این هفتمین هفته ی متوالی است که موجودی نفت آمریکا کاهش یافته و می توان گفت که چنین چیزی برای اوپکی ها که مدت هاست سعی دارند به وسیله قرارداد کاهش تولید، میان عرضه و تقاضا تعادل ایجاد کنند، خبر بسیار خوبی ست.
معترضان حمله کننده به تأسیسات تولید نفت شرکت انگلیسی-هلندی رشد کمرمق بورس شل در دلتای نیجر، تعطیلی این تأسیسات را به روز پنجم کشاندند. این معترضان در پایان هفته گذشته با درخواست ایجاد اشتغال و توسعه زیرساخت‌ها، به این تأسیسات حمله کرده بودند. معترضان یاد شده که شمار آنان به ۸۰۰ تن می‌رسد، اعلام کرده‌اند که مردم منطقه دلتای نیجر سهمی از ثروت نفتی آن ندارند و همچنین خواهان پایان آلودگی‌های ناشی از تولید نفت در این منطقه هستند. شرکت انگلیسی-هلندی شل هفته گذشته پیش از ورود معترضان، کارکنان فعال در تأسیسات خود را تخلیه کرده بود و در بیانیه ای اعلام کرد: این شرکت به رفاه جوامع محلی، تعهد بالایی دارد و برای ادامه فعالیت تأسیسات یاد شده، با مسئولان ذیربط همکاری میکند. نیجریه از جمله اعضای اوپک است که به دلیل درگیری با مسائل داخلی، از توافق جهانی برای کاهش تولید نفت معاف شده است. /مهر
تعرفه واردات تخم مرغ به کشور با هدف تنظیم بازار و کاهش قیمت ها تا رشد کمرمق بورس پایان آذر ماه امسال پنج درصد تعیین شد. به گزارش ایرنا، بر اساس جدیدترین آمار بانک مرکزی از قیمت تخم مرغ در بازار خرده فروشی، نرخ این محصول در هفته منتهی به 20 مرداد ماه به 119هزار ریال در سطح میادین شهرداری تهران رسید اما در سطح شهر تا 150 هزار ریال نیز قیمت آن بالا رفت. قیمت تخم مرغ در هفته قبل رشد هفتگی 3.2 درصدی را پشت سر گذاشت اما نسبت به هفته مشابه ماه قبل (تیر) بیش از 30 درصد رشد دارد. تخم مرغ در یک سال منتهی به 20 مرداد نیز رشد 29.6 درصدی را در آمارها ثبت کرده اند و از این رو وزارت جهادکشاورزی به عنوان مسئول تنظیم بازار محصولات کشاورزی پیشنهاد واردات آن به منظور تعادل بخشی به قیمت ها را به هیات وزیران پیشنهاد و مصوبه آن را دریافت کرد. مهلت ثبت سفارش برای واردات تخم مرغ خوراکی با این نرخ تا تاریخ 30 آبان و مهلت ترخیص محموله های وارداتی که با این مصوبه وارد کشور شده اند، تا 30 آذر ماه است. این محموله ها قرار است زیر نظر تنظیم ستاد تنظیم بازار در کشور توزیع شوند تا روند افزایشی قیمت تخم مرغ در هفته های اخیر متوقف شود. این مصوبه به تازگی به گمرکات اجرایی سراسر کشور ابلاغ شده است.
الکسی اولوکایف وزیر اقتصاد سابق روسیه قرار است به اتهام دریافت 2 میلیون دلار رشوه محاکمه شود. وی اتهام دریافت رشوه را اقدامی سیاسی از سوی ایگور سچین رئیس شرکت روسنفت و ژنرال سئوک‌تیستف عنوان کرده است. اولوکایف ادامه داد: این اتهام بر اساس گفته بدون سند سچین علیه وی شکل گرفته و اتهامات تنها بر اساس شهادت افرادی نظیر سچین به وی وارد شده است. اولوکایف از سال 2013 تا اواخر سال 2016 وزیر اقتصاد روسیه بود. این مقام روس در روز 14 نوامبر سال 2016 به جرم دریافت رشوه در حجم بالا دستگیر شد که این اقدام اولین دستگیری یک مقام بلندپایه روس در تاریخ مدرن این کشور محسوب میشود. ایگور سچین رئیس روسنفت و اولگ سئوک‌تیستف معاون سابق روسنفت اعلام کردند که اولوکایف در زمان تصدی پست وزارت برای موافقت با خرید بخش از سهام پروژه نفتی پاشنف از شرکت روسنفت 2 میلیون دلار رشوه گرفته است. در حال حاضر اولوکایف در بازداشت خانگی به سر می‌برد رشد کمرمق بورس و اخیراً دادگاه روسیه بازداشت وی را تا روز 27 ژانویه سال 2018 تمدید کرده است. /فارس
طبق اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها، هفتاد و هشتمین مرحله یارانه نقدی خانوار، ساعت 24 بامداد روز پنج‌شنبه 26 مرداد به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. بر این اساس، طبق روال گذشته یارانه هر فرد 45 هزار و 500 تومان است.
رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی در خصوص تغییرات قیمت گوشت قرمز پس از عرضه گوشت وارداتی برای تنظیم بازار گفت: از روز یکشنبه هفته جاری توزیع گوشت وارداتی برای مهار قیمت گوشت قرمز در میادین میوه و تره بار و فروشگاه های زنجیره ای صورت گرفت که بنا بر مصوبه هر شقه آن کیلویی 33 هزار تومان و هر کیلو ران گوسفندی 43 هزار تومان قیمت گذاری شده است. ملکی عنوان کرد: با توجه به واردات گوشت از کشورهای آسیانه میانه و استرالیا و بازخورد مثبت آن طی 3 روز گذشته، انتظار داریم قیمت گوشت قرمز در هفته آینده کاهش یابد. وی با اشاره به اینکه قیمت گوشت داخلی در مقایسه با گوشت وارداتی متفاوت است، گفت: شقه گوسفندی هر کیلو 44 هزار تومان و هر کیلو ران گوسفندی 50 تا 52 هزار تومان قیمت گذاری شده است. وی دلیل افزایش قیمت گوشت را تولید کم در داخل کشور دانست و گفت: متاسفانه میزان تولید در داخل کشور با میزان تقاضا همخوانی ندارد که این عدم تناسب باعث افزایش قیمت گوشت می شود. در کنار کمبود تولید شاهد ذبح بره ماده مزید بر علت برای کاهش تولید شده است. ملکی بیان کرد: با توجه به ایام پیش رو همچون اعیاد قربان و غدیر، بازگشت حجاج و ایام محرم نیاز به دام سبک افزایش چشمگیری می یابد به طوری که تنها در عید قربان به 50 تا 60 هزار راس دام زنده نیاز است. /میزان
مدیر دفتر اروپا و آمریکا، گفت: حجم صادرات به کشور فرانسه در چهار ماهه سال ۱۳۹۶ به میزان ۱۷ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۵، در مجموع ۹ میلیون دلار به حجم صادرات به این کشور اروپایی افزوده شده است. وی تشریح کرد: افزایش حجم صادرات به فرانسه شامل اضافه شدن حدود ۵۱ ردیف کالای صادراتی جدید به این کشور است که عمده‌ترین موارد مربوط به کالاهایی از قبیل: اجزا و قطعات کلاج، فرش و سوماک و همچنین پاکت‌های کاغذی و مقوایی، پلی اتیلن، گرید فیلم است. واردات کشور فرانسه از جهان در سال ۲۰۱۶ به میزان ۵۶۰ میلیارد دلار بوده و سهم ایران از این میزان، بالغ بر ۱. ۶ میلیارد دلار با احتساب نفت و گاز و صادرات غیر نفتی است.
دنیس گارتمن تحلیلگر برجسته اقتصادی در مصاحبه با سی ان بی سی گفت: قیمت طلا در آستانه شکستن سطوح مقاومتی حساس و روانی است و سرمایه گذاران بین المللی باید خود را آماده کنند. بر اساس این گزارش وی در ادامه تصریح کرد: سرمایه گذاران باید 10 تا 15 درصد سبد سرمایه گذاری خود را به طلا اختصاص دهند. بازار طلا تقریبا 2 سال است که یک روند کاملا صعودی را آغاز کرده ولی این مساله هنوز از سوی سرمایه گذاران بین المللی به رسمیت شناخته نشده و هنوز بسیاری از فعالان بازار آن را درک نکرده اند. وی در ادامه پیش بینی کرد: شاید قیمت طلا در کوتاه مدت با افت نسبی روبرو شود ولی این مساله کاملا موقتی و زودگذر خواهد بود. این تحلیلگر اقتصادی گفت: به نظر من یکی از مهمترین عوامل موثر بر قیمت طلا طی ماه های آینده فشارهای تورمی به خصوص افزایش دستمزد و حقوق در آمریکا خواهد بود. از سوی دیگر تشدید تنش بین آمریکا و کره شمالی نیز می تواند تاثیر مهمی بر نوسانات قیمت طلا در بازارهای بین المللی داشته باشد. کسی نمی داند تنش های سیاسی بین المللی چه زمانی به اوج خود می رسد ولی در صورت تشدید تنش های بین المللی، بازار سهام به شدت آسیب پذیر خواهد بود. به نقل از سایت طلا، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی، وضعیت تقاضای فیزیکی در بازارهای چین و هند نیز می تواند عامل مهم و تاثیرگذاری بر قیمت طلا در ماه های آینده باشد. مصرف طلا در بازار چین طی شش ماه نخست امسال با 10 درصد افزایش به بیش از 545 تن رسیده است.
بورس رکورد ۱۳ماهه را شکست
با پایان مرداد، گرم‌ترین ماه از سال پشت سر گذاشته شد. بازار سهام نیز در این ماه معاملات داغی را تجربه کرد. شاخص کل بورس تهران در مجموع دادوستدهای مردادماه رشد ۶/ ۱۵درصدی را ثبت کرد تا با شکستن رکورد ۱۳ماهه، لقب پرسودترین ماه بورس طی این مدت را به خود اختصاص دهد.
اما این تنها رکورد بورس در دومین ماه تابستان نبود. در این ماه ارزش معاملات خرد سهام با ثبت رقم حدود ۸هزار میلیارد تومان در یک روز، به بیشترین میزان در سال جاری دست یافت و صفوف خرید نیز طولانی‌تر شدند. با وجود ثبت تمام ارقام مثبت در کارنامه پنجمین ماه سال، اما شاهد سنت‌شکنی سهامداران خرد بودیم.
حقیقیها که همواره با صعودی شدن روند بازار، سراسیمه به موج متقاضیان خرید سهام می‌پیوستند، در این ماه عقب نشستند. فعالیت کمرمق حقیقیها در بورس ماحصل کسب تجربه بورس‌بازان از ۱۰ماه اصلاحی این بازار است. گویا این‌بار بازیگران خرد تصمیم گرفته‌اند هیجانی عمل نکنند و با طمانینه بیشتری وارد گردونه پرریسک سهام شوند.
در گرم‌ترین‌ماه سال، بورس نیز معاملات داغی را پشت‌سر گذاشت. پرونده بورس تهران در دومین‌ماه از تابستان در حالی بسته شد که نماگر اصلی این بازار برای سومین‌ماه متوالی با رشد همراه شد. به‌این ترتیب شاخص‌کل، دادوستدهای مردادماه را با رشد ۶/ ۱۵ درصدی پشت‌سر گذاشت تا گرم‌ترین‌ماه بازار سهام در سال ۱۴۰۰ حالا به‌میانه تابستان اختصاص پیدا کند.
این رقم بیشترین میزان افزایش میانگین وزنی قیمت‌ها در ۱۳ماه گذشته به‌شمار می‌رود. با وجود سبز بودن فضای تالار شیشهای در این‌ماه، اما تردید به‌سبب برخی ابهامات سیاسی و اقتصادی مانع از حضور فعال سهامداران خرد در زمین خرید سهام شد، از این‌رو برخلاف سنت همیشگی با وجود رشد دماسنج تالار شیشهای، اما شاهد خروج ۸۲۳ میلیارد تومانی حقیقیها بودیم.
بازار سهام رشد کمرمق بورس در این‌ماه نیز صدرنشین بازار دارایی‌ها شد. ماهی که نرخ دلار با افزایش ۶/ ۱۱ درصدی همراه شد و رشدی ۹/ ۱۳ درصدی از آن سکه شد. تغییر جهت انتظارات تورمی و البته کمرنگ‌تر شدن احتمال حصول توافق هسته‌ای و احیای برجام از مهمترین دلایل رشد نرخ ارز بود.
رخدادی که اثرش را بر معاملات سهام نیز به‌جا گذاشت تا بازاری که حدود ۶۰ درصد از بنگاه‌های آن را شرکت‌های صادرات‌محور و به‌اصطلاح دلاری تشکیل می‌دهند، با جهش قیمتی همراه شود.
اما همان‌طور که اشاره شد در مردادماه برخلاف دیگر ماه‌های مثبت بازار، خبری از حضور فعال حقیقیها در زمین خرید سهام نبود. این در حالی است که پیش‌تر سهامداران خرد که عمدتا از تجربه بالایی برخوردار نبودند، با دریافت کمترین سیگنالی از افزایش انتظارات تورمی، بدون، چون و چرا برای دور شدن سرمایه‌های ریالی خود از گزند تورم، به‌بازار سهام پناه آورده و در این میان هرچه بر رشد قیمت‌ها افزوده‌تر می‌شد، شعله هیجان این دسته از معاملهگران نیز برای کسب سود افروخته‌تر می‌شد.
در شرایط فعلی، اما فعالیت کمرمق حقیقیها در بورس نه به‌دلیل عدم‌دریافت سیگنال از رشد انتظارات تورمی بلکه ماحصل کسب تجربه بورس‌بازان از ۱۰ماه اصلاحی این بازار است. گویا این‌بار معاملهگران تصمیم گرفته‌اند با طمانینه بیشتری وارد گردونه پرریسک سهام شوند.
با این حال به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم رشد قیمت‌ها و همزمان با آن افزایشی‌ماندن انتظارات تورمی، محدودیت‌های معاملاتی موجود که هنوز فکری برای اصلاح یا حذف آنها نشده‌است، می‌تواند بار دیگر سبب پیروزی هیجان بر منطق در دادوستد سهام شود.
همنوایی با دلار
بازار سهام پس از ۶ روز تعطیلی روز گذشته بار دیگر در معرض عرضه و تقاضای سرمایهگذاران قرار گرفت و به‌لطف جو صعودی حاکم بر بازار ارز با افزایش قیمت مواجه شد و نماگر اصلی این بازار به‌محدوده یک میلیون و ۵۱۵ هزار واحد رسید.
اینطور که به‌نظر می‌رسد پس از افتی یک میلیون واحدی و سکون نسبی در سایر بازارها با به‌کار بسته شدن مالیات بر عایدی سرمایه در بازار‌هایی نظیر ملک و خودرو برای بسیاری از سرمایهگذاران دیگر راهی نمانده به‌جز آمدن به‌بورس و آزمودن بخت خود در این بازار نسبتا پیچیده.
دقیقا به‌همین دلیل است که در دو‌ماه اخیر شاهد رشد تقریبا ۴۰۰ هزار واحدی میانگین وزنی قیمت‌ها در بازار سرمایه بوده‌ایم و فعلا نیز عاملی جدی را برای تغییر روند در این بازار نمی‌توان متصور بود. آنطور که بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» در طول ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، بازار سهام در خلال این بازه زمانی راهی طولانی را برای رسیدن به‌ثبات پیموده‌است.
در حالی‌که در روزهای معاملاتی اردیبهشت و خرداد حجم و تعداد صفوف فروش حکایت از اشباع کاملا عرضه در بیش از ۷۰ درصد نمادها داشت و در این صف‌ها سهامی با ارزش چند هزار میلیارد تومانی در معرض گره معاملاتی قرار می‌گرفت، این روند رفته‌رفته متوازن شد تا جایی‌که در میانه تیر‌ماه ارزش صفهای خرید به‌صفوف فروش نزدیک شد و در مردادماه شاهد کم‌تعداد شدن فروشندگان بودیم.
بر این اساس معاملات روز یکشنبه در حالی خاتمه یافت که تنها ۴ درصد از کل نمادهای بورسی درگیر صف فروش بودند و در مقابل تعداد صفوف‌های خرید به۱۰۱ نماد معادل ۳۰ درصد رسید.
رکوردشکنی ارزش داد و ستد‌های ۱۴۰۰
از تعداد صفوف خرید و فروش که بگذریم سایر عوامل نیز در شرایط کنونی به‌نفع بازار سرمایه‌است. معاملات مردادماه در حالی سپری شد که میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام از ۵ هزار تومان فراتر رفت و به‌بیشترین سطح در سال‌جاری رسید.
در این میان طی آخرین روز کاری این‌ماه با افزایش تقاضا این متغیر بار دیگر در سال ۱۴۰۰ رکوردشکنی کرد و به سطح ۷۷۸۰ میلیارد تومان رسید. در این روز معاملات در بورس با احتساب معاملات بلوکی و صندوق‌ها بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بود.
در نظر گرفتن این ارقام در کنار انتقال بیش از ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان از حقیقی به‌حقوقی به‌طور خالص سبب شد تا بار دیگر بازار به ورود پول حقیقی به‌چرخه معاملات بورس امیدوار شود. ذکر این نکته ضروری است که در هفته‌های اخیر اگرچه در بسیاری از روزها شاهد پول حقیقیها به‌بورس بوده‌ایم با این حال مقادیر این جابه‌جایی و پیوستگی آن تاکنون به‌حدی نبوده که بتوان بدون در نظر گرفتن سایر عوامل به‌صعود بورس امیدوار بود.
از این‌رو تحلیل شرایط در بازار سهام برخلاف روزهای رونق در سال قبل همچنان نیازمند در نظر گرفتن سایر عوامل بنیادی است.
دنده معکوس کامودیتی
افت قیمت جهانی را می‌توان یکی از این عوامل دانست. در هفته‌های اخیر آنچه که به‌جز افزایشی بودن انتظارت بر سر قیمت ارز توانست به‌رشد بهای معاملاتی سهام در بازار سرمایه کمک کند، رشد قابل‌توجه قیمت کامودیتی‌های جهانی در طول یک سال گذشته بود.
همان‌طور که می‌دانیم در طول این مدت قیمت سهام در بورس و فرابورس افتی دور از انتظار را شاهد بودند. همین امر باعث شده بود تا به‌زعم بسیاری شاهد بیش‌واکنشی بورس تهران به‌عوامل داخلی و در نظر نگرفتن متغیرهایی باشیم که در بازارهای دیگر بر بورس اثر می‌گذارند.
در روزهای اخیر افت قیمت جهانی در بسیاری از کالاها سبب شد تا شاهد واکنش قیمت‌ها نسبت به‌جهت‌گیری فدرال‌رزرو درباره عقبنشینی از حمایت‌های سنگین پولی در بازار کالای اساسی باشیم.
این مساله در کنار این واقعیت که در ماه‌های اخیر نیز کرونا به‌مانند یک نرم‌افزار کامپیوتری با سرعت بیشتری آپدیت میشود بر نگرانی‌ها افزوده و سبب شده تا کارشناسان با حساسیت زیادی نسبت به‌آینده تقاضا کالا و خدمات مصرفی در‌ماه‌های پیش‌رو نگاه کنند.
در چنین شرایطی طبیعتا دور از انتظار نیست که در صورت کاهش‌نیافتن عرضه کامودیتی قیمت این کالاها در بازارهای جهانی نیز با کاهش مواجه شود.
این مساله بر سودشرکت‌ها در داخل ایران نیز اثر می‌گذارد. با این حال با توجه به‌اینکه بیشتر سرمایهگذاران در بازار سهام از مردم عادی هستند و در معاملات خود بیشتر به‌قیمت‌های داخلی نظیر ارز توجه دارند، انتظار نمی‌رود که به‌سرعت این مسائل را در معاملات خود لحاظ کنند یا از حیث رفتاری چندان از آن تاثیر بپذیرند.
از طرفی دیگر انتظارات تورمی نیز با توجه به‌کسری‌بودجه قابل‌تامل دولت، صعودی است و انتظار نمی‌رود که این عامل به‌شکل دفعی و با سرعت زیاد بر معاملات سهام اثر منفی بگذارد، بنابراین می‌توان انتظار داشت که روند صعودی شکل گرفته در بازار سهام تا زمان چربش عوامل داخلی بر اخبار خارجی ادامه داشته باشد.
خودرو و قیمت‌گذاری دستوری
اما از تمامی عوامل و اخبار موثر بر بازار سهام که بگذریم، تقاضا برای نمادهای خودرویی در بازار سهام طی روز یکشنبه به‌شکل قابل‌توجهی افزایشی بود. در این روز گروه خودرو و ساخت قطعات بیشترین میزان خالص خرید حقیقی در بورس را به‌خود اختصاص داد و رقمی در حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان از سرمایه سرمایهگذاران خرد بازار را به‌خود جذب کرد.
اینطور که به‌نظر می‌رسد بازار در حال‌حاضر با دیدی مثبت به رشد قیمت خودرو در بازار آزاد و احتمال حذف قیمت‌گذاری دستوری از این بازار نگاه میکند. شنیده‌ها حاکی از آن است که با مشخص شدن تبعات سرکوب قیمت در بازار‌هایی نظیر خودرو و سایر کالاهای مصرفی حالا سیاستگذاران تمایل کمتری به‌مداخله در خرد جمعی بازار دارند.
همین امر سبب شده تا با نزدیک‌تر شدن دوره رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم در مجلس شورای اسلامی این امید نیز در بازار افزایش پیدا کند و بسیاری با خرید سهام خودرویی خود را برای دوره سودآوری این شرکت‌ها و گذر از دوره زیان‌های انباشته سنگین آماده کنند.
اینطور که به‌نظر می‌رسد بزرگ‌شدن حجم بازار سرمایه در ماه‌های اخیر در کنار افزایش مخالفت بسیاری از کارشناسان اقتصادی و مالی سبب شده تا سیاستگذاران نیز مطالبات موجود در زمینه قیمت‌گذاری دستوری را با دید بهتری مورد بررسی قرار دهند.
از این‌رو می‌توان انتظار داشت که با جدی‌تر شدن رفع مداخله و قیمت‌گذاری دستوری در بازارها شاهد افزایش قیمت سهام در گروه‌هایی باشیم که هم‌اکنون قیمت آنها بر اساس مصوبات دولتی و تعزیری تعیین میشود.
بورس عامل تورم نیست / تحلیل وضعیت بازارها در ۳۰ سال اخیر
بررسی‌ها نشان می‌دهد در ۳۰ سال گذشته، صعود بورس هیچ‌گاه به تورم منجر نشده؛ اما پس از هر دوره رشد شارپی نرخ در بازارهای دلار و سکه، افزایش شاخص تورم را شاهد بوده‌ایم.
این بررسی‌ها تایید میکند انتظارات تورمی است که پول‌ها را روانه بازار سهام میکند و گزاره عکس آن صادق نیست.
با افزایش انتظارات تورمی صاحبان نقدینگی و همزمان با افزایش سهم پول از نقدینگی کل کشور، این روزها تالار سهام با هجوم سیلی از پول‌های سرگردان مواجه شده است. در این شرایط شاخص سهام بازده حدود ۳۰۰ درصدی را نیز تجربه کرد و در بازار دلار و سکه نیز شاهد افزایش قیمت‌های ۴۰ و ۸۰ درصدی بودیم. روانه شدن پول‌های سرگردان به سمت بازار سرمایه سبب شده برخی این موضوع را عامل افزایش تورم و حتی رسیدن به یک ابرتورم بدانند. «دنیای اقتصاد» با بررسی عملکرد سه بازار سهام، سکه و دلار در سه دهه اخیر، سعی دارد به این سوال مهم پاسخ دهد که کدام بازار بیشترین تاثیر را بر تورم برجا می‌گذارد؟ ضمن آنکه در یک اقتصاد تورمی، کدام بازار تورم را بیشتر پوشش می‌دهد؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد این انتظارات تورمی است که پول‌ها را روانه بازار سهام میکند و به عبارتی صاحبان نقدینگی برای در امان ماندن از اثرات تورم به این بازار پناه می‌آورد. در عین حال پس از هر دوره صعودی در بازار سهام، تورمی ایجاد نشده است. در مقابل اما با گسیل نقدینگی به سمت بازارهای رقیب همچون دلار وسکه تورم نیز رو به افزایش گذاشته است.
آغاز توفانی شاخص کل در دهه ۷۰
شاخص کل بورس تهران در سال ۶۹ با عدد پایه ۱۰۰ استارت خورد و پس از فراز‌و‌فرودهای متعدد در ۳۰ سال اخیر، اکنون به دو‌میلیون واحد رسیده؛ نماگری که دماسنج اقتصاد است و صعود و نزول آن حال اقتصاد را به نمایش می‌گذارد. بورس تهران در آغاز به کار شاخص با رشد ۸۹درصدی در سال ۶۹ و ۱۵۰ درصدی در سال ۷۰ همراه شد. در سال ۷۱ با تک نرخی شدن ارز بعد از رشدهای پیاپی زمان جنگ، جهش عجیب دلار و افزایش نرخ رسمی آن از۷تومان به ۱۴۵ تومان رقم خورد. در مقابل بورس با افت نماگر اصلی خود مواجه شد.
در سال ۷۳ نیز التهاب در بازار طلا، افزایش قیمت سکه از ۱۶ هزار تومان به بیش از ۳۰ هزار تومان را موجب شد. یکی از مهمترین بحران‌های بورس در سال‌های ۱۳۷۶ و ۱۳۷۷ رخ داد. جایی که بورس با ترکیدن حباب قیمتی مواجه شد. در این دو سال، شاخص بورس شاهد یک سال و نیم روز منفی در تقویم کاری خود بود و در مجموع افتی ۷/ ۲۰ درصدی را ثبت کرد. این دو سال رکودی بورس تهران پس از ثبت رشد ۱۲۳ درصدی در سال ۷۴ و ۲۵ درصدی در سال ۷۵ رقم خورد. سالی که تورم به عدد تاریخی ۴/ ۴۹ درصد رسیده بود. تعداد شرکت‌ها از ۵۶ در سال ۶۷ به ۲۴۹ شرکت در سال ۷۵ رسید.
حجم معاملات در سال ۷۵ به مبلغ ۴۳۸۱ میلیارد ریال رسید، یعنی ۳۹۱ برابر شد. در سال ۷۴، تورم شدیدی به میزان ۴/ ۴۹ درصد، فضای کشور را در برگرفته بود و همین شرایط تورمی، پول‌ها را به سمت بازار سهام سوق داد. در این فضای تورمی اما تنها بازار سهام نبود که مورد استقبال قرار گرفت، بلکه دلار و سکه نیز شاهد ورود پول‌های تازه بودند و رشدهای بیش از ۶۰درصدی را ثبت کردند. در بازه زمانی سال ۶۹ تا ۷۹ اما مجموعا شاهد رشد ۲۸۷۸ درصدی شاخص سهام و همزمان ثبت رشد ۵۴۰ و ۴۵۰ درصدی برای دلار و سکه بودیم. با این حال تورم‌های ثبت شده در اواسط دهه ۷۰ سبب شد تا بازده واقعی بورس تهران به ۸۳ درصد محدود شود. دلار و سکه اما با احتساب نرخ تورم، بازده منفی ثبت کردند.
افت و خیز بورس در دهه ۸۰
پس از رکود سال‌های ۷۶ و ۷۷، شاخص سهام برای ۶ سال متوالی صعودی ماند. در سال‌های ابتدای دهه ۸۰، شاخص سهام با شیب ملایمی رشد کرد، اما در سال ۸۲ بار‌دیگر شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت سهام بدون رشد سودآوری شرکت‌ها بودیم.
گفته میشود گره خوردن برخی افراد با سوابق سیاسی به بازار سرمایه در آن سال‌ها و بهره‌برداری ناصواب این گروه از فضای سرمایهگذاری در کشور عامل مهمی در حبابی شدن قیمت سهام بود. رشد بازار که برای مردم عادی در آن سال‌ها بسیار جذاب بود سبب شد تا افراد بیشتری برای سرمایهگذاری به بورس مراجعه کنند. این شرایط پرسود اما دوام چندانی نیافت و پس از یک دوره کمرمق در سال ۸۳، شاهد ریزش حدود ۲۲ درصدی شاخص کل در سال ۸۴ بودیم. پس از دوره یاد شده و تخریب اعتماد مردم نسبت به این بازار، بورس وارد فاز رکود شد که دامنه آن تا سال ۸۷ نیز ادامه یافت.
در این سال علاوه بر تداوم رکود بورس تهران، با آغاز بحران مالی در جهان و سقوط بورس‌های مختلف در اکثر کشورها و کاهش قیمت‌ها در بازارهای مختلف جهانی شرایط وخیم‌تر شد و نماگر اصلی تالار شیشهای ۲۱ درصد افت کرد. در سال ۸۸ بار دیگر روند صعودی را درپیش گرفت، به‌طوری که در پایان این سال، رقم شاخص با ثبت رشد ۴/ ۵۷ درصدی، به ۱۲هزار و ۵۳۷ واحد رسید.
ورود ابزارهای جدید مالی، تنوع محصولات بازار، شکلگیری صندوق‌های سرمایهگذاری مشترک، بازگشت اعتماد به بازار، رکود بازارهای موازی و ورود نقدینگی به بورس در کنار رشد قیمت فلزات اساسی در بازارهای جهانی، از مهمترین عوامل روند صعودی بازار در این سال به شمار می‌رود. از ابتدای سال ۸۹ با افزایش قیمت‌های جهانی مواد اولیه و خروج نسبی کشورهای اروپایی و آمریکایی از بحران مالی جهانی، شاخص به سرعت صعودی خود افزود و با شتاب بیشتری رکوردهای جدید را ثبت کرد. قطعا روز سی ام فروردین ماه سال ۸۹ هیچ‌گاه از ذهن مسوولان، فعالان و بازیگران بازار سرمایه نخواهد رفت، زیرا در این روز با گذشت فقط ۱۲ روز از ورود شاخص کل به عدد ۱۳ هزار واحد در سال جدید، این شاخص بیش از هزار واحد رشد کرد و برای اولین بار در طول تاریخ فعالیت خود به عدد ۱۴ هزار واحد رسید.
در مجموع دهه ۸۰ در بورس تهران با رشد ۶۸۲ درصدی شاخص سهام به پایان رسید. سکه نیز همپای بورس صعود کرد و با رشد ۶۱۹ درصدی همراه شد. دلار اما به افزایش ۳۵ درصدی بسنده کرد.
دهه ۹۰ و تحولات سیاسی و اقتصادی
دهه ۹۰ با تحریم‌های بین‌المللی آغاز شد. به‌طور همزمان بانک مرکزی و نفت ایران از جانب آمریکا تحریم شدند و به تبع آن درآمد ارزی ایران از فروش نفت نصف شد و همین ارز نیز قابل انتقال نبود.
در پی تحریم بانک‌های تجاری کشور و سیستم انتقال ارز، مبادلات تجاری کشور نیز در همین زمان محدود شد. نرخ دلار در پایان سال ۸۹ در بازار آزاد ۱۰۳۳۷ ریال بود. از مهر سال ۹۰ افزایش بهای ارز شروع شد و تا پایان سال ۹۰ به ۱۸۹۲۶ ریال رسید. این رقم در پایان شهریور ۹۱ به ۲۳۰۰۰ ریال رسید و نقطه اوج این افزایش قیمت طی ۱۱ روز بعد رخ داد و قیمت دلار را در ۱۱ مهر ۹۱ به ۳۶۰۰۰ ریال رساند. بورس تهران نیز دو سال کمرمق را تجربه کرد. در پایان سال ۹۱، دلار نسبت به انتهای سال ۸۹ رشد ۱۰۶ درصدی را ثبت کرد اما بازده اسمی بورس به ۸/ ۴۶ درصد رسید. بر خلاف ثبات تورم پس از دوره‌های صعودی بورس، این بار رشد نرخ دلار سبب شد تا نرخ تورم در سال ۹۱ از ۳۰ درصد فراتر رود و انتظارات تورمی نیز اوج گیرد. در سال ۹۲ با تغییر فضای سیاسی و روی کار آمدن دولت یازدهم، شاهد افزایش اعتماد عمومی به سیاست‌گذار و چرخش انتظارات بودیم. این مهم در کنار جهش نرخ دلار و افزایش تورم سبب شد تا شاهد افزایش اقبال به بازار سهام باشیم. در سال ۹۲ شاخص سهام با رشد ۷/ ۱۰۷ درصدی همراه شد و دلار مسیری معکوس را برگزید و کاهش ۵درصدی را تجربه کرد.
در این سال P/ E بورس تهران به ارقامی بیش از ۵/ ۸ مرتبه رسید و شاهد رشد دسته‌جمعی سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ بازار بودیم. این رشدهای حبابی پس از یکسال متوقف شدند و در سال ۹۳ شاهد ریزش ۲۱ درصد شاخص سهام بودیم. رشد سال ۹۲ بورس نیز به رشد تورم نینجامید و در سال ۹۳، تورم سالانه از ۷/ ۳۴ درصد به ۶/ ۱۵ درصد کاهش پیدا کرد. خلاف این موضوع را در سال ۹۷ شاهد بودیم. درست پس از رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت دلار و سکه در سال ۹۶، نرخ تورم تک‌رقمی به ۶/ ۲۶ درصد در سال ۹۷ رسید. در مجموع تا به اینجای کار دهه ۹۰ با رشد بیش از ۸۷۰۰درصدی شاخص سهام، ۲۵۰۰ درصدی سکه و ۲۰۰۰ درصدی دلار دنبال شده است. هر چند بازده واقعی بورس در این دهه ۱۵۰۰ درصد است.
رشد کمرمق بورس
ناکامی در رونق بورس
گروه اقتصاد کلان: با وجود روند رشد نقدینگی در کشور و عبور آن از مرز 5 هزار هزار میلیارد تومان هنوز بورس جدابیت چندانی برای سرمایهگذاری از سوی مردم ندارد. یکی از وعده‌های دولت سیزدهم رونق بورس و بازگشت اعتماد مردم به بازار سرمایه بود اما هنوز وزارت اقتصاد و سازمان بورس نتوانسته‌اند سیاست موثری را برای جذب سرمایه‌های جدید مردم اتخاد کنند. به گزارش «تجارت» این روزها چه بازار منفی باشد و چه مثبت، آنچه بیش از هر زمانی خودنمایی میکند فضای کم‌‌‌رونق شکل گرفته در تالار شیشهای است. حجم و ارزش معاملات به شدت پایین است. با پایان عمر دولت دوازدهم، سهامداران امیدوار به برنامه‌های دولت جدید برای سروسامان دادن به وضع آشفته بورس بودند؛ اما هرچه زمان گذشت، خبری از بهبود معنادار در بازار سهام نشد و برخی سهامداران نیز ترجیح دادند با ضرر و زیان از معاملات بازار سرمایه خارج شوند و به اصطلاح عطای بازار را به لقایش بخشیدند.
سردرگمی سهامداران
در این میان، تداوم روزهای کمرمق بورس، بسیاری از سهامداران را دچار سرگیجه و بلاتکلیفی کرده است، ولی همچنان نگاه به سیاست‌ها و برنامه‌های وزیر اقتصاد و سازمان بورس دارند تا شاید پایانی بر این روزهای سرد بورس را شاهد باشند. گروهی نیز معتقدند دخالت‌های حقوقی‌های بورس در روند معاملات، تبعات منفی بر جریان صفوف خرید و فروش داشته و باعث ضرر و زیان به سهامداران خرد شده است. ابهام و عدم‌قطعیت مدت‌‌‌هاست نه‌تنها در بورس تهران بلکه بر معاملات دیگر بازارهای دارایی نیز سایه افکنده است، شرایطی که سبب شده قدرت سرمایهگذاران برای پیش‌بینی روند بازارها کاهش پیدا کند. در سایه این پیش‌بینی‌ناپذیری که البته با چاشنی سیاست‌های نسنجیده اقتصادی نیز همراه شده، فضایی انتظاری بازارها را در بر گرفته است که این مهم خود را در کاهش ارزش معاملات بورسی نیز نشان داده است. جایی که به اعتقاد کارشناسان، ضعف تقاضا مهمترین عامل در رکود بازار سهام است. حالا در کنار این ضعف تقاضا، دارندگان سهام نیز چندان قصد نقدکردن سهام خود را ندارند و دست نگه داشته‌‌‌اند تا چشم‌‌‌انداز مشخص‌‌‌تری از آینده اقتصادی و سیاسی کشور حاصل شود. اما افزایش نرخ ارز نیمایی و کاهش فاصله با نرخ بازار آزاد، امید به گشایش‌های برجامی، کاهش فشار انتشار اوراق و کاهش هزینه‌های جانبی شرکت‌ها در خصوص تخفیفات، هزینه‌های حمل و نقل و انتقال پول از جمله عوامل مثبتی هستند که توجه به آنها باعث ایجاد روزهای خوش در معاملات بازار سهام میشود.
مهمترین دلایل تردیدزاد کدامند؟
در مقابل دلایل تردیدزا برای ورود سرمایه گذاران به بازار و ایجاد روند نزولی در شاخص بورس، وجود نکات مثبت در بازار کم نبود که متاسفانه توجه چندانی به آنها نشد و زمینه برای روند صعودی شاخص بورس از طریق وجود چنین عوامل مثبتی فراهم نشد. به اعتقاد کارشناسان، دولت حجم زیادی از اوراق دولتی را برای کسری بودجه منتشر میکند و این باعث رکود بیشتر بازار سرمایه و ضعیف شدن طرف تقاضا میشود. همچنین باعث میشود بسیاری از سهم ها با اینکه ارزنده هستند تقاضا نداشته باشند. عدم شفافیت هسته معاملات و معاملات مشکوک علی‌رغم نظارت سازمان بورس و همچنین مصوبات غافلگیر کننده شورای عالی بورس و تصمیمات در این خصوص از جمله تغییرات چندباره ساعت معاملات، مصوبه تغییر دامنه نوسان و توجیه‌های عجیب برای بسته شدن نمادهای رو به رشد، منجر به سردرگمی سرمایهگذاران و افت ارزش نمادهای شاخص‌ساز شد. همچنین دولت حجم زیادی از اوراق دولتی را برای کسری بودجه منتشر میکند و این باعث رکود بیشتر بازار سرمایه و ضعیف شدن طرف تقاضا میشود. همچنین باعث میشود بسیاری از سهم ها با اینکه ارزنده هستند تقاضا نداشته باشند. به اعتقاد تحلیلگران بازار سرمایه با تاکید بر اینکه تحریم‌هایی که علیه روسیه وضع شد خارج از انتظار بود، گفت: با وجود پالس مثبتی که از سوی روسیه برای اتمام جنگ آمده است، تحریم ها و شرایطی که در جهان شکل گرفته کوتاه مدت نیست. طبق براوردها حتی اگر جنگ تمام شود عدم توازن تا ۱۸ ماه در بازار جهانی باقی می ماند. ممکن است تا مدت‌ها در بسیاری از محصولات دنیا مخصوصا نفت کمبود عرضه و مازاد تقاضا وجود داشته باشد. اما بازار سرمایه در دوره های مختلف نشان داده بود ناخودآگاه تابعی از انتظارات است و اکنون به هوشمندی و عقلانیتی رسیده است که گاهی زودتر از بازار ارز متوجه شرایط اقتصاد کلان شده و واکنش نشان می دهد و قطعاً تحت تأثیر مذاکرات برجام خواهد بود. در شرایط کنونی و با توجه به شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه انتظار می رود تیم اقتصادی دولت به دنبال کنترل تورم در اقتصاد ایران باشد بنابراین پیش بینی می شود وزارت اقتصاد و بانک مرکزی با هدف کنترل تورم، نرخ بهره را در بازارهای پولی و مالی افزایش دهند و این افزایش موجب کاهش جذابیت بورس برای سرمایه گذاران و باعث کاهش اقبال معامله گران از بازار سرمایه می شود. تعادل نسبی بازار در ماه های اخیر نیز نشانگر نوعی بلوغ در رفتار سرمایه گذاران بازار سرمایه است که می تواند مانع رفتارهای هیجانی در آینده این بازار باشد. در این شرایط سیاست های دستوری در اقتصاد تمایل فعالان اقتصادی برای سرمایه گذاری در این بازار را کاهش خواهد رشد کمرمق بورس داد در نتیجه نمی توان انتظار رشد قابل توجه شاخص بورس را متصور بود و امکان اینکه شاخص بورس بصورت هیجانی صعودی یا نزولی شود در یک مدت زمانی مشخص وجود ندارد و این بازار به تعادل نسبی رسیده است. عدم حصول نتیجه مناسب در مذاکرات برجام می تواند شاخص را صعودی کند ولی شدت جهش آن به نسبت دوره های مشابه قبلی نخواهد بود چون رفتار معامله گران نسبت به دوره های مشابه عقلایی تر شده و فعالین بازار سرمایه در برابرنظام قیمت ها محافظه کارانه عمل می کنند.
تقابل نیروها در تالار شیشهای
پس از ثبت رکورد ۶ماهه رشد روزانه شاخص کل بورس در دادوستدهای روز دوشنبه، دیروز دماسنج اصلی تالار شیشهای کمنوسان ظاهر شد. به نظر می‌رسد عواملی همچون موانع تکنیکی، عقبنشینی دلار، نگرانی از جلسه امروز فدرال رزرو و اثر آن بر بازار کالاها در تقابل با اخبار مثبت پیرامون صنایع و عملکرد مطلوب برخی شرکت‌ها در بورس‌کالا، روندی کمنوسان برای بورس سهشنبه رقم زدند.
پس از ثبت رکورد ۶ماهه رشد روزانه شاخص‌کل بورس تهران در دادوستدهای روز دوشنبه، دیروز دماسنج اصلی تالار شیشهای کمنوسان ظاهر شد و درحالی‌که فشار عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در کلیت بازار افزایش یافته بود، این نماگر به مدد معاملات مثبت برخی گروه‌ها توانست در محدوده سبز تابلو تاب‌آورده و در نهایت با رشد ۱۷/ ۰درصدی همراه شود. سهامداران خرد اما بازهم فروشنده شدند تا آشتی حقیقیها با بورس یک روز بیشتر دوام نداشته باشد.
شاید بتوان موانع تکنیکالی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌روی شاخص‌کل، عقبنشینی نرخ دلار در بازار ارز تهران و شناسایی سریع سود را از اصلی‌ترین دلایل رفتار روز سهشنبه بورس تهران دانست هرچند در برخی صنایع و سهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به واسطه اخبار مساعد و برخی محرک‌های بنیادی، معاملات پرشور و مثبتی را شاهد بودیم که همین نمادها نیز زمینه را برای سبزماندن شاخص‌کل فراهم آوردند.
همه فشارهای روز کمرمق بورس
فعالان بازار سهام که روز دوشنبه و در پی جهش بیش از ۵/ ۲درصدی شاخص‌کل نسبت به ادامه این روند صعودی و موفقیت شاخص‌کل برای فتح کانال‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر امیدوار شده بودند، روز سهشنبه شرایط متفاوتی را تجربه کردند؛ به‌طوری که از همان دقایق نخست معاملات شاهد افزایش فشار عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تالار شیشهای و تردید نماگرها برای صعود بودیم. شناسایی سود را می‌توان یکی از علل چنین رفتاری در بازار سهام روز سهشنبه دانست؛ جایی‌که سهامداران همچنان مردد بوده رشد کمرمق بورس و نمی‌توانند درخصوص ماندن یا ترک این بازار تصمیم‌گیری کنند، از این‌رو همواره بعد از یک رشد پرشتاب شاهد افزایش تعداد فروشندگان و تغییر مسیر نماگرهای بورسی هستیم.
روز گذشته نیز به‌نظر همین اتفاق سبب شد تا فشار عرضه در کلیت بازار افزایش یابد. هرچند کارشناسان از موانع سخت تکنیکالی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌روی شاخص‌کل در محدوده یک‌میلیون و ۵۸۰هزار تا یک‌میلیون و ۶۰۰هزار واحد نیز سخن می‌گویند که در گذشته سقف‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بااهمیتی را شکل داده است، اما از دیگر متغیرهایی که نمی‌توان از آن غفلت کرد، روند قیمت دلار در بازار ارز تهران بود.
اسکناس آمریکایی که در روزهای نخست هفته موفق به شکستن سقف تاریخی خود شده بود، در دو روز گذشته، راه نزول را در پیش گرفته تا اندک تاثیری نیز بر رفتار سهامدارانی داشته باشد که با عنایت به تقویت انتظارات تورمی، تصمیم گرفته بودند بار دیگر شانس خود را در این بازار بیازمایند، اما ترس معاملهگران از جلسه امروز (چهارشنبه) فدرال‌رزرو و اثری که می‌تواند بر قیمت کالاهای پایه در بازار جهانی بگذارد نیز از دیگر عوامل موثر بر جریان دادوستدهای روز گذشته سهام به‌ویژه کالایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها بود. موضوعی که البته تنها فعالان بورس تهران را نترسانده است.
چهارشنبه ترسناک بازار جهانی
روز دوشنبه همزمان با افزایش نگرانی‌ها مبنی‌بر اینکه افزایش تهاجمی نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو، اقتصاد را به سمت رکود سوق دهد، بازارهای سهام ایالات‌متحده نزولی شدند. شاخص معیار S&P چهار روز متوالی رشد کمرمق بورس است که به سقوط ادامه می‌دهد و با توجه به اینکه بر اساس تعاریف رایج در بازارهای مالی، بیش از ۲۰درصد پایین‌تر از سقف اخیر بسته شده، وارد فاز خرسی (نزولی) شده است. خرس‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اما به این دلیل در بازارهای سهام این کشور جولان می‌دهند که فدرال‌رزرو قرار است امروز (چهارشنبه) سیاست بعدی خود را اعلام کند و سرمایهگذاران احتمال می‌دهند بانک مرکزی برای مقابله با تورم، رفتاری تهاجمی را در پیش بگیرد. گلدمن‌ساکس اواخر روز دوشنبه اعلام کرد که انتظار دارد نرخ بهره در ژوئن و جولای ۷۵/ ۰درصد افزایش یابد. انتظارات برای افزایش ۷۵/ ۰درصدی در نشست ژوئن نیز در اواخر روز دوشنبه از ۳۰درصد در اوایل روز به ۹۶درصد افزایش یافت. این سه‌برابر مقدار معمول است، کاری که فدرال‌رزرو از سال۱۹۹۴ تاکنون انجام نداده است. به‌نظر چنین اقدامی فشار بر دیگر بانک‌های مرکزی را برای افزایش نرخ‌ها افزایش می‌دهد و بسیاری از تحلیلگران نگرانند که چنین سیاست‌هایی بهبود پس از همه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری کرونا در اقتصاد جهانی را در نطفه خفه کرده و منجر به رکود شود. رکودی که فشار بالایی بر بازارهای کالایی تحمیل کرده و همین موضوع است که سهامداران بورس تهران که بازار کالاپایه به‌شمار می‌رود را هراسان کرده است.
چشمک دلار نیما؟
اما از همه عوامل نگران‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده که بگذریم، روز گذشته ورود نرخ دلار نیمایی به کانال ۲۵هزار تومان، بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را نسبت به رشد این نرخ و کاهش شکاف ایجاد‌شده میان دلار آزاد و نیمایی امیدوار کرد. مجوز بانک مرکزی به شرکت‌های صادرکننده برای فروش اسکناس‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود به صرافی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با نرخ توافقی را شاید بتوان مهمترین دلیل خروج دلار نیمایی از محدوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای دانست که با وجود رشد نرخ دلار در بازار آزاد، در آن حبس شده بود.
اخبار دلنشین برای خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها
خودروسازان را می‌توان یکی از بازوهای صعودی بورس تهران دانست که مانع از نزول نماگرهای اصلی این بازار در دادوستدهای روز سهشنبه شدند. دادوستدهای روز گذشته در تالار شیشهای در حالی آغاز شد که با وجود فشار عرضه در کلیت بازار اما انتشار خبر تاییدنشده پیداشدن چهار خریدار برای بلوک‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سهام مدیریتی دو شرکت ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو و سایپا به‌عنوان غول‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خودروساز داخلی، افزایش تقاضا برای این صنعت و البته برخی از زیرمجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها را به دنبال داشت. بر اساس این اخبار غیررسمی، قرار است شرکت‌های «کروز»، «آذین‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو» و «سندن‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایرانیان» برای خرید سهام این دو خودروساز پیشقدم شوند. بعد از کنسرسیوم رشد کمرمق بورس قطعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازان داخلی، گروه مالی «پاسارگاد» نیز برای این مساله پا پیش گذاشته است. مشتری سوم سهام خودروسازان، کنسرسیوم بخش‌خصوصی متشکل از شرکت‌های «زر»، «میهن»، «گلرنگ» و «ماموت» است. مشتری چهارم نیز شرکت «سرمایهگذاری مهر تامین‌‌‌‌‌‌‌‌‌پارس» است که در این زمینه ورود کرده است. تا زمان نگارش گزارش این اخبار تکذیب نشده است و انتشار آن در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران توانست برخی سهام زیرمجموعه صنعت خودرو و ساخت قطعات را رشد کمرمق بورس با افزایش تقاضا به محدوده مثبت تابلو رهنمون کرده و حتی در برهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به صف خرید بکشاند.
باد مساعد از بورس‌کالا
طی روزهای اخیر سیمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را می‌توان یکی از گروه‌های مثبت و اثرگذار بورس تهران دانست. روز دوشنبه عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان سیمان در بورس‌کالا غوغایی به‌پا کردند و ثبت قیمت‌های قابل‌توجه برای سیمان در معاملات آن روز تالار نقره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای مورد‌توجه سهامداران بورسی نیز قرار گرفت تا سهام شرکت‌های گروه خاکستری با صفهای طولانی خرید همراه شود. علت اصلی رشد قیمت سیمان در بورس‌کالا را می‌توان به کاهش عرضه سیمان با توجه به برنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریزی برای قطع برق این شرکت‌ها در فصلی پرتقاضا دانست. همچنین بر اساس جدیدترین اخبار، قیمت سیمان در خرده‌فروشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از حدود پاکتی ۵۰هزار‌تومان به ۶۵هزار تومان و در مناطقی تا ۹۰هزار تومان رسیده است. در روزهای اخیر عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن سیمان هشدار داده بود که در صورت محدودیت ۵۰درصدی برق واحدهای سیمانی، قیمت سیمان افزایش خواهد یافت و ظاهرا همین اتفاق نیز رخ داده است. به هر حال همین اخبار سبب شد تا شاخص صنعت سیمان در بورس تهران طی ۶ روز کاری اخیر رشد حدود ۱۱درصدی را تجربه کند. دیگر سهمی که روز گذشته با تاثیر مثبت خود بر شاخص‌کل، مانع از قرمز‌شدن این نماگر شد، سهام شرکت فولاد خوزستان بود که با افزایش قابل‌توجه حجم عرضه شمش فولاد در بورس‌کالا نسبت به هفته گذشته مورد‌توجه سرمایهگذاران قرار گرفت.
بورس سهشنبه از دریچه رشد کمرمق بورس آمار
در روزی که شاخص‌کل بورس تهران با افزایش ۱۷/ ۰درصدی همراه شد، از ۳۲۹نماد معامله‌شده، قیمت پایانی ۱۴۳ سهم (۴۳درصد) مثبت بود و در مقابل ۱۷۱ سهم (۵۲ درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۲۱ نماد (۶ درصد) صف خریدی به ارزش ۹۲میلیارد‌تومان تشکیل دادند اما در مقابل شاهد شکلگیری صف‌فروش در ۷ نماد بورسی (۲ درصد) به ارزش ۵/ ۵میلیارد تومان بودیم. حقیقیها که روز دوشنبه پس از دوری ۱۰روزه به زمین خرید سهام بازگشته بودند، روز گذشته مجددا فروشنده شدند و مالکیت سهامی به ارزش ۲۰۷ میلیارد‌تومان را به سهامداران نهادی واگذار کردند.
در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس رشد ۲۸/ ۰درصدی را ثبت کرد، ۱۴۷ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۵۲سهم (۳۵درصد) مثبت و ۹۰ سهم (۶۱درصد) منفی بود. در این بازار ۱۴ نماد (۱۰درصد) صف خریدی به ارزش ۱۸ میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکلگیری رشد کمرمق بورس صف‌فروش در ۸ نماد فرابورسی (۵درصد) به ارزش ۵ میلیارد‌تومان بودیم. بازار پایه نیز روز سهشنبه میزبان دادوستد ۱۵۲ نماد بود. در این ۶۸ سهم (۴۵ درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۷۷ سهم (۵۱ درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۴۲ نماد (۲۸ درصد) صف خریدی به ارزش ۱۹۰ میلیارد‌تومان تشکیل دادند و صف‌فروش در این بازار به ۴۴ نماد (۲۹ درصد) با ارزشی بالغ ۱۴۷ میلیارد‌تومان اختصاص پیدا کرد.
دیدگاه شما